Χριστούγεννα 2010

Ένα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα.

Χτύπησα την πόρτα και μπήκα. Μου ‘δειξε πάνω στο

κομοδίνο

ένα μικρό ξύλινο σταυρό.

«Είδες - μου λέει - γεννήθηκε η ευσπλαχνία».

Έσκυψα τότε το

κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ.

Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες

και δε θα ‘χαμε να πούμε

τίποτα

ωραιότερο απ’ αυτό.»

Τάσος Λειβαδίτης

Με χρόνους με καιρούς και ήμισυ καιρού,
κάποιος αμαθής, αμαρτωλός χυδαίος,
καμμία γυναίκα του λαού πτωχή
σ' ενθυμείται κι έρχεται να σου φέρ'
όχι χρυσόν, αλλά ολίγο λιβάνι,
ένα κερί, κι ολίγο λάδι στην μποτίλια/
σ' εσέ που είσαι όλων ο δοτήρ.

 Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Μαχάλια Τζάκσον http://www.youtube.com/watch?v=1QGj2xgnN8A

Μότσαρτ http://www.youtube.com/watch?v=G3EbbkLOsRQ

Η Ιωάννα Καρυστιάνη για τη χρήση της γλώσσας

Με αφορμή το νέο  βιβλίο  της Ιωάννας Καρυστιάνη "Τα σακιά",  δημοσιεύτηκε συνέντευξή της στην Καθημερινή της Κυριακής 14/11/2010. Παρακάτω παραθέτω ένα κομμάτι που αναφέρεται στη χρήση της γλώσσας σήμερα:


........................................................
Ποιος μπορεί να γλιτώσει, όταν η γλώσσα ολόκληρη γίνεται αδιάψευστος μάρτυρας του τι πραγματικά συμβαίνει σε μια κοινωνία; Aισθάνομαι ότι η γλώσσα και του βλέμματος, και του στόματος, και του σώματος μπορεί να είναι βάλσαμο, μπορεί να είναι και χατζάρι. 
H δημόσια γλώσσα, που τα τελευταία χρόνια έχει φορτωθεί μ’ έναν παροξυσμικό πολιτικό λόγο, με γκρίζα διαφήμιση, με δηλητηριώδη σχόλια, με την ελεεινή έκφραση του λαϊκισμού και της εξυπνακίστικης ατάκας, έχει μεταφερθεί παντού. Kαταργήσαμε τον γλυκό λόγο, καταργήσαμε τα νανουρίσματα, καταργήσαμε τη θέρμη και τη γλύκα που έχουν εκφράσεις όπως «ώρα σου καλή», «καλή σου στράτα», «να έχεις την ευχή μου»..., και πλέον έχουμε αφεθεί σε μια γλώσσα που έχει ως αποτέλεσμα να μένει ο καθένας πάρα πολύ μόνος του. Οδηγείται σ’ ένα συναίσθημα ανεστιότητας και απέραντης μοναχικότητας. Δίνω πολύ μεγάλο βάρος στη γλώσσα. 
Πιστεύω ότι μπορεί να είναι ασπίδα και σύμμαχος και αισθάνομαι ότι αφεθήκαμε.
..............................................
 Yπήρξαν τα τελευταία χρόνια πολλά σημάδια, που δεν τα προσέξαμε όσο έπρεπε. H οικονομία, στην προσπάθειά της να σαρώσει στο διάβα της οποιοδήποτε εμπόδιο, είχε συνειδητή στρατηγική για την αλλοίωση των εννοιών και την απορφάνιση κάποιων λέξεων. 
Φτάσαμε να εκτοξεύσουμε τις αγορές τόσο ψηλά, που συνεννοούμαστε με εκφράσεις όπως «ο τάδε κεφαλαιοποίησε τις κοινωνικές αντιδράσεις», «ο άλλος επενδύει στις δημόσιες σχέσεις», μέχρι και οι ψυχίατροι μιλούν για έλλειμμα αγάπης και διαχείριση πένθους. Mπήκε η οικονομία και άλωσε το σύμπαν. 
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η απατεωνιά ονομάστηκε διαπλοκή, η κλοπή ονομάστηκε αδιαφάνεια, και το τελευταίο διάστημα ο κόσμος βομβαρδίστηκε με άγνωστες λέξεις, αμετάφραστες. Kαι άντε να καταλάβει τι είναι τα spread, το fast track κ.λπ. Eνας κόσμος που παρακολουθεί έντρομος πράγματα που κάποιοι θέλουν να μην μπορεί να καταλάβει. Zούμε σε μια εποχή γενικών αποκαλυπτηρίων. Tο πιστεύω αυτό. O κόσμος δεν είναι απλώς πονηρεμένος, έχει πλέον καταλάβει πολλά. Kαι τα αποκαλυπτήρια δεν είναι η ανεπάρκεια ή η αθλιότητα του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Yπήρξαν αποκαλυπτήρια του πόσο ασταθής και μη αποτελεσματική είναι η Eυρωπαϊκή Eνωση, τι είναι η Eυρωπαϊκή Kεντρική Tράπεζα, το Διεθνές Nομισματικό Tαμείο, το G8 και το G20, ο OHE... 
O κόσμος έχει καταλάβει ότι όλοι αυτοί οι θεσμοί λειτούργησαν για εξυπηρέτηση κάποιων ισχυρών συμφερόντων. Kι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Eλλάδα. Παντού είναι σαν να έχουν χάσει έναν μπούσουλα οι άνθρωποι. Kαι μέσα στο μυθιστόρημα διαπίστωσα ότι εγώ η ίδια είχα παγιδευτεί σε μια γλώσσα δυσαρέσκειας, τόσο που ήθελα να παρατήσω το μυθιστόρημα... 
Aυτή η γλώσσα πιστεύω ότι είναι μάρτυρας της εποχής μας.
..................................................
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_1100096_14/11/2010_422020


Ακούστε την Ι. Καρυστιάνη να μιλάει για τα Σακιά: http://www.youtube.com/watch?v=zQulHpR9Bh0&feature=player_embedded#!

Για τον Έκτωρα Κακναβάτο ή ένας ύμνος στη γλώσσα και την ποίηση

"Οταν η γλώσσα δεν κάνει άλλο παρά να υπηρετεί τον Λόγο,
καταστρέφει την πάμφωτη αξία των πραγμάτων·
κι αυτά την εκδικούνται
θάβοντάς τη στην αιθάλη τους..."

Έτσι η ποίηση γίνεται γλωσσικό συμβάν, όπως έγραψε ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου για να μας πεί : "Η γλώσσα αποτελεί για τον Κακναβάτο έναν αυτοσύστατο, μη αναφορικό οργανισμό, στο πεδίο του οποίου συντήκονται τα πλέον ετερογενή υλικά, με σκοπό όχι απλώς την κατάργηση της λογικής συνεπαγωγής και τη διάλυση του νοήματος, όπως το ήθελαν οι ιδρυτές του υπερρεαλισμού, αλλά τη μετεξέλιξή της σε κεντρικό ποιητικό συμβάν." http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=196578

Και για τη λαλίσταστη σιωπή που έγραψε η Μαρία Χούκλη http://www.protagon.gr/

"Κι αν ακόμη το νόημα είναι του βυθού
ο αυτάρκης πυρόλιθος του ονείρου...
μόνο εσύ ω ποίηση έμεινε να φέγγεις
μέσα από βράχο διάφανο το μόνο πλοίο
Γιατί άλλο από το παραλήρημα δεν σου μείνε φυσίγγι
δεν έχει άλλη εκβλάστηση από τη φλέβα σου
που πλημμυράει την πολιτεία συρίζοντας ως τον ενδότοιχο
σφαγμένη εντός σου μια ερώτηση δε λέει να σωπάσει ..."

Γιατί άγγιξε μέσω της ποίησης το μυστήριο, έγραφε το 2008 ο Χάρης Βλαβιανός http://www.tanea.gr/default.asp?pid=30&ct=19&artid=58752&enthDate=01032008%29

«Η ποίηση,
όχημα εκ
βαθέων, παραβιάζοντας,
τα σύνορα
του ελεγχόμενου λόγου, αναγγέλλει
τον παφλασμό του θαύματος"

Η Ανάγκη και ο Έρωτας - Κική Δημουλά

Ευλαβούμαι, Ανάγκη
ότι εσύ έπλασες το συνεχές του κόσμου
το δωσ' μου, το δεν έχω του.
Αλλά τον έρωτα όχι, όχι εσύ, Ανάγκη
τον έρωτα τον έπλασε ο θάνατος
από άγρια περιέργεια
να εννοήσει
τι είναι ζωή.

Από την τελευταία ποιητική συλλογή της Κικής Δημουλά «Τα εύρετρα». Νομίζω από τους ωραιότερος στίχους της.

Κώστας Καρυωτάκης

Σαν σήμερα το 1928 διάλεξε να φύγει  ο Κώστας Καρυωτάκης.


Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες




Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες


ο άνεμος όταν περνάει,


στίχους ήχους παράφωνους ξυπνάει


στις χορδές που κρέμονται σαν καδένες.


Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες.


Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες


υψώνονται σα δάχτυλα στα καϊ


στην κορυφή τους το άπειρο αντηχάει


μα γρήγορα θα πέσουνε σπασμένες.


Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες.






Είμαστε κάτι διάχυτες αισθήσεις


χωρίς ελπίδα να συγκεντρωθούμε


στα όνειρά μας μπερδεύεται όλη η φύσις


στο σώμα στην ενθύμηση, πονούμε


κι η ποίηση είναι το καταφύγιο που φορούμε.


Είμαστε κάτι διάχυτες αισθήσεις.






Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες,


κάτι απίστευτες αντένες,


κάτι διάχυτες αισθήσεις


στο σώμα μας μπερδεύεται όλη η φύσις.


Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες.


Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες.


Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες.



Ακούστε το:  http://www.youtube.com/watch?v=EGLRnFEOUT4&feature=related


Αλλά, επειδή σαν σήμερα το 1947 γεννήθκε ο Cat Stevens , ακούστε το Lady d' Arbanville http://www.youtube.com/watch?v=vjfI3uSN8DQ

Η ορχήστρα νέων Simon Bolivar της Βενεζουέλας

Νιώθω την ανάγκη να μοιραστώ τη χαρά από τη χθεσινή βραδυά στο Ηρώδειο με τα νεαρά παιδιά της ορχήστρας νέων Simon Bolivar της Βενεζουέλας και με μαέστρο τον επίσης νεαρό Dudamel. Αυτά τα παιδιά ξέφυγαν από τη μιζέρια και έχουν να ελπίζουν σε κάτι καλύτερο… Άξιζε το μπίζ τόση ώρα…

Μάλλον, δικές μας ανάγκες καλύπταμε, σίγουρα…

http://www.youtube.com/watch?v=I2PtLBYMo68

Για το Μανώλη Αναγνωστάκη

Σαν σήμερα το 2005 έφυγε ο Μανώλης Αναγνωστάκης. Διαβάστε κι ακούστε:


Τὸ σκάκι

Ἔλα νὰ παίξουμε...
Θὰ σοῦ χαρίσω τὴ βασίλισσά μου
Ἦταν γιὰ μένα μιὰ φορὰ ἡ ἀγαπημένη
Τώρα δὲν ἔχω πιὰ ἀγαπημένη
Θὰ σοῦ χαρίσω τοὺς πύργους μου
Τώρα πιὰ δὲν πυροβολῶ τοὺς φίλους μου
Ἔχουν πεθάνει ἀπὸ καιρὸ
πρὶν ἀπὸ μένα
Ὅλα, ὅλα καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω
Ὅλα, ὅλα καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω
Μονάχα ἐτοῦτο τὸν τρελό μου θὰ κρατήσω
ποὺ ξέρει μόνο σ᾿ ἕνα χρῶμα νὰ πηγαίνει
δρασκελώντας τὴν μίαν ἄκρη ὡς τὴν ἄλλη
γελώντας μπρὸς στὶς τόσες πανοπλίες σου
μπαίνοντας μέσα στὶς γραμμές σου ξαφνικὰ
ἀναστατώνοντας τὶς στέρεες παρατάξεις
Ἔλα νὰ παίξουμε...
Ὁ βασιλιὰς αὐτὸς δὲν ἤτανε ποτὲ δικός μου
Κι ὕστερα τόσους στρατιῶτες τί τοὺς θέλω!
Τραβᾶνε μπρὸς σκυφτοὶ δίχως κἂν ὄνειρα


Ὅλα, ὅλα, καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω
Ὅλα, ὅλα, καὶ τ᾿ ἄλογά μου θὰ στὰ δώσω
Μονάχα ἐτοῦτο τὸν τρελό μου θὰ κρατήσω
ποὺ ξέρει μόνο σ᾿ ἕνα χρῶμα νὰ πηγαίνει
δρασκελώντας τὴν μίαν ἄκρη ὡς τὴν ἄλλη
γελώντας μπρὸς στὶς τόσες πανοπλίες σου
μπαίνοντας μέσα στὶς γραμμές σου ξαφνικὰ
ἀναστατώνοντας τὶς στέρεες παρατάξεις
Ἔλα νὰ παίξουμε...


Κι αὐτὴ δὲν ἔχει τέλος ἡ παρτίδα...


Ακούστε κιαυτό: http://www.youtube.com/watch?v=8vdbsu3GFxw



Στ᾿ Ἀστεῖα Παίζαμε!



Δὲ χάσαμε μόνο τὸν τιποτένιο μισθό μας
Μέσα στὴ μέθη τοῦ παιχνιδιοῦ σᾶς δώσαμε καὶ τὶς γυναῖκες μας
Τὰ πιὸ ἀκριβὰ ἐνθύμια ποὺ μέσα στὴν κάσα κρύβαμε
Στὸ τέλος τὸ ἴδιο τὸ σπίτι μας μὲ ὅλα τὰ ὑπάρχοντα.

Νύχτες ἀτέλειωτες παίζαμε, μακριὰ ἀπ᾿ τὸ φῶς τῆς ἡμέρας
Μήπως πέρασαν χρόνια; σαπίσαν τὰ φύλλα τοῦ ἡμεροδείχτη
Δὲ βγάλαμε ποτὲ καλὸ χαρτί, χάναμε· χάναμε ὁλοένα
Πῶς θὰ φύγουμε τώρα; ποῦ θὰ πᾶμε; ποιὸς θὰ μᾶς δεχτεῖ;
Δῶστε μας πίσω τὰ χρόνια μας δῶστε μας πίσω τὰ χαρτιά μας


Κλέφτες!
Στὰ ψέματα παίζαμε!

Έβαλ' ο Θεός σημάδι ...

21 Απρίλη

Σαν  εχθές γεννήθηκε ο Τάσος Λειβαδίτης (αλλά και σαν σήμερα ο μεγάλος μου γυιός ο Βαγγέλης, κλείνει τα 30!). Και επειδή, σαν σήμερα έγιναν κι άλλα (και μη γίνουν και σήμερα άλλα;), παραθέτω ένα απόσπασμα από το ποίημά του  «Αλλά τα βράδυα»:

Και να που φτάσαμε εδώ
Χωρίς αποσκευές
Μα μ' ένα τόσο ωραίο φεγγάρι
Και εγώ ονειρεύτηκα έναν καλύτερο κόσμο
Φτωχή ανθρωπότητα, δεν μπόρεσες
ούτε ένα κεφαλαίο να γράψεις ακόμα
Σα σανίδα από θλιβερό ναυάγιο
ταξιδεύει η γηραιά μας ήπειρος

Αλλά τα βράδια τι όμορφα
που μυρίζει η γη

……………………………….

Ακούστε το  http://www.youtube.com/watch?v=E3wOncrlGp4&feature=PlayList&p=F3FB956249E76F15&playnext_from=PL&playnext=1&index=8

Ακούστε και το «Δρόμοι που χάθηκα»  http://www.youtube.com/watch?v=s-R4O6IkSZU&NR=1

Μάνος Ξυδούς - «Άχρηστα ρολόγια»

Δυστυχώς αποδείχτηκαν άχρηστα όντως τα ρολόγια για τον Μάνο Ξυδού

http://www.youtube.com/watch?v=N2V8dN_iRAY&feature=related

Παιδιά χαμογελάτε γιατί τα ρολόγια κάποτε σταματούν…

από την Ηλιόπετρα του Οκτάβιο Παζ

...........................................................

άπλωσε το χέρι,

κυρά εσύ των σπόρων που είναι μέρες,

η μέρα υψούται στ’ άπειρο, βλασταίνει,

θνητή γεννιέται κι όμως δεν πεθαίνει,

κάθε μια μέρα είναι και γέννα, κάθε

ανατολή, σαν ανατέλλουμε όλοι

και ο ήλιος ανατέλλει με ήλιου πρόσωπο

κι ο γείτονας κι αυτός με το δικό του

το πρόσωπο, που είναι το πρόσωπο όλων,

πύλη του είναι, ανάτειλε, έλα,

κάνε να δώ την όψη αυτής της μέρας,

κάνε να δώ την όψη αυτής της νύχτας,

όλα συνέχονται, τα πάντα αλλάζουν,

αψίδα του αίματος, σφυγμών γεφύρι,

στην άλλη όχθη πάρε με της νύχτας,

όπου εγώ είμ’ εσύ και όλοι, ενωμένοι

στων αντωνυμιών μέσα το κράτος,

……………………………………..

(σε μετάφραση Κώστα Κουτσουρέλη)

Μαντινάδες πασχαλιάτικες

Όσες κροτίδες πέφτουνε
το Πάσχα στον αέρα,
τόσες χαρές σου εύχομαι
να έχεις κάθε μέρα.

Ήθελα μες τση φούχτες μου
χαρές χιλιάδες νά ‘χα,
να στσι μοιράσω απλόχερα
ετούτονε το Πάσχα.

Ως αναστήθηκ' ο Χριστός
και άνθισε η φύση,
ν' αναστηθεί κι η τσέπη μας
που άδειασ' απ' την κρίση.

Με τα φτερά τσ' Ανάστασης
δρομολογώ τη σκέψη,
πέμπω σου την αγάπη μου
πασχαλινό πεσκέσι.

Χριστός Ανέστη 'θελα πω,
σε φίλο μπιστεμένο,
με μερακλίδικη καρδιά,
πολιοκανακεμένο.

Λογιώ-λογιώ ‘ναι οι ευχές
σαν της Λαμπρής κροτίδες,
εύχομαι να χαμογελάς
πάντα στις καταιγίδες.

Ωσάν την λάμψη του κεριού
τσ' ανάστασης το βράδυ...
Να 'ναι η ζωή σου φωτεινή
χωρίς σταλιά σκοτάδι...

Όταν με φως τσ΄ Ανάστασης

ανάψεις το κερί σου

Κάθε αχτίνα μια χαρά

να γίνει στη ζωή σου

Το άγιο φως τση Ανάστασης

να λάμψει στη ζωή σου

Κι όλου του κόσμου οι χαρές

να βρίσκονται μαζί σου.

 

Η φλόγα της Ανάστασης

ν’ ανάψει στην καρδιά σου

και να κρατήσει ζωντανά

όλα τα όνειρά σου.

Ανάσταση σου εύχομαι 
να έρθει στη ψυχή σου
ότι και να ονειρεύεσαι 
να το βρεις στη ζωή σου!

8 του Μάρτη - Δυό ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη

Ο αιώνιος διάλογος

Κι ο άντρας είπε: πεινώ.
Κι η γυναίκα του έβαλε ψωμί στο τραπέζι.
Κι ο άντρας απόφαγε.
Κι η γυναίκα τον κοίταζε πάντα.
Κι η γυναίκα είπε: είσαι δυνατός, μα δεν σε τρομάζω.
Κι ο άντρας είπε: είσαι όμορφη και όμως φοβάμαι.
Κι ο άντρας έδειξε το κρεβάτι τους.
Κι η γυναίκα ανέβηκε, σαν έτοιμη για θυσία.
Κι ο άντρας είπε: διψώ. Κι εκείνη σήκωσε σαν πηγή τον μαστό της.
Κι ο άντρας την άγγιξε. Κι η γυναίκα επληρώθη.
Κι η γυναίκα ακούμπησε ταπεινά το κεφάλι της στα πλευρά του.
Και κείνος κοίταζε πέρα, πολύ μακριά.
Κι ο άντρας είπε: θα ΄θελα να ΄μαι θεός.
Κι η γυναίκα είπε: θα γεννήσω σε λίγο.
Κι η γυναίκα αποκοιμήθηκε.
Κι ο άντρας αποκοιμήθηκε.
Και μια μέρα καινούργια ξημέρωσε.

Ο διάλογος δεν είναι αιώνιος

Η πόρτα έτριξε, κι ο άντρας μπήκε στο σπίτι.
Η γυναίκα ακούμπησε στο τραπέζι ένα πιάτο φακή.

Χιόνιζε.

Ο άντρας σηκώθηκε κι αγνάντεψε απ' το παράθυρο.
Η γυναίκα πήρε το πιάτο του άντρα, κι αργά, άρχισε να τρώει το λίγο φαΐ που' χε απομείνει.

Όταν πλάγιασαν ο άντρας της χούφτωσε τα στήθεια.
Ήθελε να ξεχάσει.

Η γυναίκα έκανε να τον αποφύγει.
Μα ήταν νέα ακόμα.

Τελείωσαν
Χωρίς κάν να φιληθούν.

Ο άντρας έμεινε λίγο με τα μάτια ανοιχτά μές στο σκοτάδι

κι αποκοιμήθηκε .

Η γυναίκα σηκώθηκε αθόρυβα, και πηγαίνοντας στην άκρη της κάμαρας, απόμερα έκλαψε.

Έξω, όλο χιόνιζε.

The Griko Language - Apulia's Official Tourism Portal - Tourism Department and Tourism Promotion

The Griko Language - Apulia's Official Tourism Portal - Tourism Department and Tourism Promotion

Από τον Ερωτόκριτο

του Βιτσέντζου Κορνάρου

.........................................................................
Τα μάτια δεν καλοθωρού στο μάκρεμα του τόπου,
μα πλια μακρά και πλια καλά θωρεί η καρδιά τ’ αθρώπου·
εκείνη βλέπει στα μακρά και στα κοντά γνωρίζει
και σ’ ένα τόπο βρίσκεται κ’ εισέ πολλούς γυρίζει.
Τα μάτια, να ’ναι κι ανοιχτά, τη νύκτα δε θωρούσι·
νύκτα και μέρα της καρδιάς τα μάτια συντηρούσι.
Χίλια μάτιά ’χει ο λογισμός, μερόνυχτα βιγλίζου·
χίλια η καρδιά και πλιότερα κι ουδεποτέ σφαλίζου
.......................................................................
Άφις τσι μήνες να διαβού, το χρόνο να περάσει,
τ’ άγρια θεριά μερώνουσι με τον καιρό στα δάση·
με τον καιρό τα δύσκολα και τα βαρά αλαφραίνου,
οι ανάγκες, πάθη κι αρρωστιές γιατρεύγουνται και γιαίνου·
με τον καιρό οι ανεμικές κ’ οι ταραχές σκολάζου
και τα ζεστά κρυαίνουσι, τα μαργωμένα βράζου·
με τον καιρόν οι συννεφιές παύγουσι κ’ οι αντάρες
κ’ ευκές μεγάλες γίνουνται με τον καιρό οι κατάρες.
........................................................................