Τρέχουν με ποδήλατα σε κήπους ...

Υμνώ τη μικρή σειρήνα του πελάγους που σου τραγουδά,
ανεβασμένη σ' ένα ποδήλατο από κοράλια και κοχύλια.

(Από την Ωδή στον Σαλβατόρ Νταλί του Λόρκα*)

Μ' έπιασε πάλι σήμερα να ψαχουλεύω τα χαρτιά μου, φακέλους που είχα χρόνια ν' ανοίξω, μνήμες ξεχασμένες. Και τί δε βρήκα! Σε δυο φακέλους βρήκα ποιήματα που είχα αντιγράψει για διάφορες περιστάσεις. Ξεχώρισα ένα αφιέρωμα στο ποδήλατο. Δεν έχει ημερομηνία, πρέπει να ήταν γύρω στο 2007 και να γράφτηκε με αφορμή την έκδοση από το ΤΕΕ του βιβλίου με τίτλο "Ποδήλατο: οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων" των Θάνου Βλαστού, Νίκου Μπαρμπόπουλου και Δημήτρη Μηλάκη. Ο Θάνος Βλαστός, καθηγητής ΕΜΠ, είναι γνωστός για τις πρωτοβουλίες του να ενταχθεί το ποδήλατο στη ζωή των πόλεων, πράγμα που υλοποίησε αρχικά στην Καρδίτσα την πόλη πρότυπο για το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς.

Αντιγράφω τα ποιήματα με αναφορά στο ΄ποδήλατο που είχα σ' εκείνο το σημείωμα.

Η μνήμη σου μέσα μου είναι μόνον
ένας ανάλαφρος ήχος από ποδήλατα
που ήσυχα πηγαίνουν εκεί όπου
το ύψος του απομεσήμερου κατηφορίζει
στο πιο φλογερό σούρουπο
ανάμεσα σε κιγκλιδώματα και σπίτια
και κατωφέρειες γεμάτες στεναγμούς
από παράθυρα ξανανοιγμένα στο καλοκαίρι.
Του εαυτού μου επιμένει μόνον
ένα μακρινό κλάμα από τρένα,
ψυχών που απομακρύνονται.

Κι εκεί πανάλαφρη πετάς,
χάνεσαι μες στο βράδυ.

("Η μνήμη σου μέσα μου" του Vittorio Sereni, σε μετάφραση Σωτήρη Παστάκα).


Είναι οι πόθοι μιναρέδες στυλωμένοι
Λάμψεις του μουεζίνη στην κορφή τους
Φωτοβολίδες των κραυγών της οικουμένης
Πυγολαμπίδες σε συρτάρια κορασίδων
Που κατοικούν σε ακρογιαλιές μέσα σ' επαύλεις
Και τρέχουν με ποδήλατα σε κήπους...

("Αφρός" του Ανδρέα Εμπειρίκου από την "Ενδοχώρα", εκδ. Άγρα 2003, σελ. 21)


Το δρόμο πλάι στη θάλασσα περπάτησα 
που `κανε κάθε μέρα η ποδηλάτισσα. 

Βρήκα τα φρούτα που `χε στο πανέρι της,
το δαχτυλίδι που `πεσε απ’ το χέρι της. 

Βρήκα το κουδουνάκι και το σάλι της, 
τις ρόδες, το τιμόνι, το πεντάλι της. 

Τη ζωνη της, τη βρήκα σε μιαν άκρη, 
μια πέτρα διάφανη που `μοιαζε με δάκρυ. 

Τα μάζεψα ένα ένα και τα κράτησα 
κι έλεγα πού `ναι πού `ναι η ποδηλάτισσα. 

Την είδα να περνά πάνω απ’ τα κύματα, 
την άλλη μέρα πάνω από τα μνήματα. 

Την τρίτη νύχτωσ’ έχασα τ’ αχνάρια της, 
στους ουρανούς άναψαν τα φανάρια της.

("Η ποδηλάτισσα" του Οδυσσέα Ελύτη)

Κι αφού πάλι παραπέμπω στον Εμπειρίκο που παρομοίασε την ποίηση ως "ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου"**, συνεχίζω:

"[...] διαβάζω ποιήματα που έχουν αναφορά στο ποδήλατο, ίσως για να βγάλω και το δικό μου απωθημένο μιας και δεν κατάφερα ποτέ να ισορροπήσω πάνω σ' αυτό. Κι έτσι, περπάτησα το δρόμο πλάι στη θάλασασα, όπως η ποδηλάτισσα του Οδυσσέα Ελύτη. Και ομολογώ ότι ζήλεψα την αεράτη κοπέλα πάνω στο ποδήλατο από την εικόνα με την γκραβούρα του 1869 στο πόνημα των Βλαστού, Μηλάκη και Μπαρμπόπουλου.

...

Μου 'ρχονται οι εικόνες από την Κοπεγχάγη που χρησιμοποιούν το ποδήλατο μέσα στην πόλη σε ειδικές διαβάσεις και που κανένας θόρυβος δεν ακούγεται και ήταν όμορφη η εικόνα να κουβαλάνε τα μωρά τους με το ποδήλατο. Και ύστερα η εικόνα στην Οξφόρδη πριν από χρόνια, όπου φτάνω με το τρένο κι ένα λεφούσι γραβατωμένων πηγαίνουν στον ειδικό χώρο στάθμευσης για να πάρουν το δικό τους ποδήλατο και να κατευθυνθούν προς τη δουλειά τους [...]"

Το δρόμο πλάι στη θάλασσα περπάτησα που ’κανε κάθε μέρα η ποδηλάτισσα Βρήκα τα φρούτα που ’χε το πανέρι της το δαχτυλίδι που ’πεσε απ’ το χέρι της Βρήκα το κουδουνάκι και το σάλι της τις ρόδες, το τιμόνι, το πεντάλι της Τη ζώνη της τη βρήκα σε μιαν άκρη μια πέτρα διάφανη που ’μοιαζε δάκρυ Τα μάζεψα ένα ένα και τα κράτησα κι έλεγα πού ’ναι πού ’ν ’ η ποδηλάτισσα Την είδα να περνά πάνω απ’ τα κύματα την άλλη μέρα πάνω από τα μνήματα Την τρίτη νύχτωσ’ έχασα τ’ αχνάρια της στους ουρανούς ανάψαν τα φανάρια της.

Πηγή : Andro.gr [ https://www.andro.gr/empneusi/top-5-bike/ ]

Ευχήθηκα τότε νάχουμε κι άλλες Καρδίτσες. Και ναι, υπάρχει κάποια αύξηση στη χρήση των ποδηλάτων, υπάρχουν κάποιοι ποδηλατόδρομοι, όμως βλέπουμε συχνά να είναι κατειλημμένοι από αυτοκίνητα!

.........................................................................................................................

* Αυτοί οι στίχοι είναι αντιγραμμένοι από βιβλίο αγορασμένο το 1993. Κυκλοφόρησε το 1991 από το εκδοτικό "Δημιουργία" σε μετάφραση της Ράνιας Τζεν, είναι τρίγλωσσο (ισπανικά, γαλλικά, ελληνικά), ενώ περιέχει και 12 ζωγραφικά έργα των Νταλί και Λόρκα. Το βιβλίο έχει εξαντληθεί. Να πώς βρήκα μεταφρασμένους του ίδιους στίχους από τον Γιώργο Κεντρωτή (το αντιγράφω από ανάρτηση του 2011 στο ιστολόγιό του):

Υμνώ την πελαγίσια τη μικρή σειρήνα που σε υμνεί
καβάλλα σε ποδήλατο φτιαγμένο από κοράλλια και κοχύλια.

** Από την Ενδοχώρα, ενότητα "Ο πλόκαμος της Αλταμίρας", σελ. 117).