Επιφυλάσσομαι ελπίζοντας ή μια ζωή θα ψειρίζω τη μαϊμού;

Πριν από δυό χρόνια, παραμονές των εκλογών Γενάρη του 2015, παρέθετα σε ανάρτηση με τίτλο "Στο δρόμο της ελπίδας και της αξιοπρέπειας, στο δρόμο της Αριστεράς!" λίγα αποσπάσματα από το βιβλίο των σοφών Γάλλων γεράκων (ας μου επιτραπεί αυτός ο τρυφερός χαρακτηρισμός γιατί έχω μεγάλη εκτίμηση στο πνεύμα και των δύο) Στεφάν Εσσέλ (1917-2013) και Εντγκάρ Μορέν (1921- ) "Ο δρόμος της ελπίδας". 

Οι έννοιες που ξεχωρίζουν στο μικρό αυτό βιβλίο-μανιφέστο είναι ελπίδα, αξιοπρέπεια, αγάπη, συμπόνοια, αλληλεγγύη, κατανόηση, ελευθερία, γνώση, αισθητική, παιδεία.

Αναφέρθηκα σ' αυτό τότε γιατί ένιωθα ότι σε λίγες σελίδες συμπυκνώνονται με απλό τρόπο οι έννοιες και οι ιδέες που (πρέπει να) υπηρετεί η Αριστερά. Και σε αυτές τις ιδέες στηρίξαμε τις ελπίδες μας όσοι ψηφίσαμε τον Σύριζα (και τότε) και σε αυτές τις ιδέες - θέλω να πιστεύω - στηρίζεται η αριστερή Κυβέρνηση του Σύριζα (παρά τις ... παρασπονδίες καμιά φορά).

Σήμερα, δυο χρόνια μετά, ο απολογισμός. Πολύ μελάνι, πολλή πόλωση, πολύς ο χωρισμός και το μίσος, καμιά ανοχή, ενώ, δυστυχώς, υπάρχουν πολλά ακόμη προβλήματα, πολλές ακόμη δυσκολίες, πολλές αδυναμίες, πολλά τα μέτωπα, και υπάρχουν βέβαια επιφυλάξεις, προβληματισμοί, διάφορες απόψεις. Αλλά έτσι είναι η δημοκρατία. Η ελευθερία να έχεις τις απόψεις σου και να μπορείς να τις λες δημόσια και ανοιχτά (σε ορισμένο πλαίσιο βέβαια, όμως μεγάλη κουβέντα αυτή), να μπορείς να διαφωνείς και οι άλλοι να σε ακούνε. Είναι μόνο αυτό όμως; Και το ψέμα, η έπαρση, η άγνοια, η αμορφωσιά (όχι αυτών που δεν έβγαλαν πανεπιστήμια αλλά αυτών που, όπως έλεγε ο πατέρας μου, δεν έχουν "κοινωνική μόρφωση", έννοια που ακόμη αναζητώ να ορίσω...), ο ξερολισμός όσων αρέσκονται να μένουν στην άκρη "ψειρίζοντας τη μαϊμού"; Αυτά, δυστυχώς, είναι κάποια από τα φαινόμενα της πολιτικής μας ζωής τα τελευταία δύο χρόνια.

Δεν θα κάνω εδώ δική μου αποτίμηση για την Κυβέρνηση των δύο χρόνων (παρά το ότι θα είχα θετικά και αρνητικά στοιχεία να επισημάνω, αλλά αυτό μπορώ και σε άλλες ευκαιρίες και δεν έχω πρόβλημα), όμως, επειδή και προβληματισμούς, αλλά και προσδοκίες έχω, θα παραπέμψω σε δυο παλιότερα κείμενα του Δημήτρη Σεβαστάκη, νυν βουλευτή Σάμου του Σύριζα, ο οποίος, πάντα κριτικός και ειλικρινής, θέτει σοβαρά ζητήματα για την Αριστερά, λέει αλήθειες για τις παθογένειες και της Αριστεράς και της ελληνικής κοινωνίας και μακάρι αυτές να εισακούονται (και το σημαντικό είναι ότι αποδέκτες των αληθειών αυτών δεν είναι μόνο οι έχοντες υπεύθυνη διοικητική θέση, αλλά και καθένας και καθεμιά μας, ας μην το παραβλέπουμε και αυτό το στοιχείο). 

Έγραφε λοιπόν τον Σεπτέμβριο του 2014 στην Αυγή ο Σεβαστάκης, τότε που ήδη διαφαινόταν η εκτόξευση του Σύριζα προς κυβερνητικά ποσοστά, για το χαρούμενο και λυπηρό στρίμωγμα της Aριστεράς και με, δυστυχώς, οικεία μας αν και υποθετικά (δήθεν) παραδείγματα έδινε το στίγμα της Αριστεράς και κυρίως του αριστερού!

Παλιότερα, στις 6 Μαϊου του 2012, ημέρα των εκλογών του '12, έγραφε στην Αυγή πώς οραματίζεται την Αριστερά: "ερωτεύσιμη και φρέσκια, αλλά κυρίως έξυπνη και έντιμη". Και καταλήγει: Η αριστερά ή εξασφαλίζει το βαθύ νόημα για τους απαρηγόρητους ή απλώς κάνει καριέρα. Εκείνη, αλλά κι εμείς διαλέγουμε…

(Δεν θα ήθελα εδώ να σκεφτώ "Ακούει κανείς;", εμπιστεύομαι την εντιμότητα και την ανιδιοτέλεια).

Θα ήθελα όμως να παραπέμψω και σε ένα πολύ πρόσφατο κείμενο του μηχανικού Σπύρου Κανιώρη από την Πρέβεζα (δραστήριος μηχανικός, υπήρξε και πρόεδρος της Ν.Ε Πρέβεζας του ΤΕΕ Ηπείρου), ο οποίος σε άρθρο του με τίτλο "Επτά χρόνια αρκετά" στο artinews γράφει :

Τον άλλο κόσμο “τον εφικτό” και «ισορροπημένο» επιζητούμε, αλλά δεν τον βλέπουμε ακόμη, αφού οι άνθρωποι όταν θυμώνουν πολύ, χάνουν τον αυτοέλεγχο (συνήθως μεθοδεύεται) και επιλέγουν …πόλεμο με βαρβαρότητα (θα τον αποφύγουμε;).

Κι επίσης:

Η Ελληνική κυβέρνηση εύχομαι να συνενωθεί με την κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις της λογικής, κόντρα στην διαπλοκή και τη διαίρεση (δεν φτάνει ενάμιση κόμμα γι αυτά), γιατί ο κόσμος … καταρρέει και απαιτείται αλήθεια, αυτοπεποίθηση και ενότητα!

Λέει κι άλλες αλήθειες, αξίζει να διαβαστεί όλο και με προσοχή.

Ο Σεβαστάκης, πάλι, τελείωνε το άρθρο του 2014 με τη φράση:

Επιφυλάσσομαι, ελπίζοντας.

Κι εγώ εξακολουθώ να κάνω το ίδιο, γιατί πια βαρέθηκα να ψειρίζω τη μαϊμού, πάλι ψείρες γεμίζει...

Γιατί συμφωνώ με τους σοφούς Γάλλους παππούδες, που έγραφαν:

"Το αστραφτερό μέλλον έχει πεθάνει, μπορούμε όμως ν' ανοίξουμε το δρόμο στο εφικτό μέλλον".

Μακάρι οι νεότεροι να μπορέσουν να βρουν έναν καλύτερο και πιο εύκολο δρόμο, για ένα, γιατί όχι, πιο αστραφτερό μέλλον!

Μαζί τους τότε!

Αγαπώ άρα κινδυνεύω

Αγαπώ άρα κινδυνεύω
γιατί βαδίζω μέσα στην καρδιά μου

και νά το μεσημέρι βόδι κουρασμένο
αμίλητο νερό μορφή του κόσμου μαλαματένια
στο δέντρο απάνω το πουλί τσιούρ-τσιούρ απομεσήμερο
και νά το μυστικό της ροδιάς άνεμος περαστικός
παπαρούνα μαύρη παίζει λατέρνα γιατί ποτέ δεν φαντάστηκε
      τα γηρατειά

φύτρο λευκό του ύψους άλογο
φορά πράσινη και λύγισμα νύφης δώδεκα χρονώ
(θηρίο αγάή την σπαράζεις)
μακρύς μακρύς ο δρόμος σου καθώς της γκάιντας η φωνή
τραγούδια χωρίς λόγια τραγούδια χωρίς λόγια μακρινά

και νά τρέχουν τα δέντρα στο παραθύρι χορεύουνε τα κυπαρίσσια
και νά βυσσινιάς στην πλαγιά ο αέρας
στη γη ακουμπάν τόξα προβάτων, αγαπώ άρα κινδυνεύω.

(Από την ποιητική συλλογή του Μάρκου Μέσκου "Τα φαντάσματα της ελευθερίας", Νεφέλη, 1998).

Απόψε χαίρομαι για το αποτέλεσμα των εκλογών, χαίρομαι που επανεπιβεβαιώθηκε η θέληση ενός μεγάλου μέρους του λαού μας ν' αλλάξουν πια τα πράγματα στον τόπο. Αυτή είναι η πρώτη ανάγνωση που κάνω κι ας θεωρώ πως έχουν γίνει και υποχωρήσεις και συμβιβασμοί και λάθη και και και... Όμως, πρώτη φορά ένα κόμμα της αριστεράς έκανε κυβέρνηση στην Ελλάδα και κρίθηκε για τα λάθη και την απειρία του κι επικρίθηκε άγρια λες και είχε κυβερνήσει για δεκαετίες. Ας είναι. Δώσαμε ακόμη μια ευκαιρία στο Σύριζα. Θέλω να πιστεύω, εύχομαι, απαιτώ να προσπαθήσει καλύτερα από δω και πέρα. Για την αριστερά. Για την αριστερά που αγαπώ. [Για την αριστερά, όμως, που πρέπει να ξαναορίσουμε, ναι, να ξαναορίσουμε την αριστερά του 21ου αιώνα]. Γι' αυτό και ... κινδυνεύω. 

Θα τα λέμε από αύριο αυτά. Όμως, αγαπητοί Συριζαίοι της νέας Κυβέρνησης, μην ξεχνάτε ότι πνίγονται παιδάκια στο Αιγαίο αναζητώντας μια Γη της Επαγγελίας! Κάντε κάτι άμεσα, κάντε πολλά σας παρακαλώ, υψώστε τη φωνή σας στους Ευρωπαίους που τους ενδιαφέρει μόνο να μην είναι στην πόρτα τους οι κυνηγημένοι από τους πολέμους, τη φτώχεια και τη μισαλλοδοξία. Μην πάψετε να δείχνετε έμπρακτα την ανθρωπιά που αρμόζει στην Αριστερά. Γι' αυτό που την αγαπώ και άρα κινδυνεύω...

Επιμένει να ψηφίζει...

Σ΄αυτή την ηλικία
επιμένεις να ψηφίζεις.
Κι όλοι στο τμήμα βέβαια
σ' αφήνουν να περάσεις.

- Ψήφισα ανετότατα μου λες.
Δεν υποπτεύεσαι
τι είδους προτεραιότητα
σου έχουν παραχωρήσει.

.......................................................................

Το παραπάνω είναι το ποίημα του Γιάννη Βαρβέρη "Passez, madame passée..." από την ποιητική του συλλογή "Βαθέος γήρατος" (Κέδρος, 2011). Το αφιερώνω στην 88χρονη μάνα μου που επιμένει να ψηφίζει! Εύχομαι κι ελπίζω να προκάμει κι άλλες προτεραιότητες πέρα απ' αυτή που ο ποιητής υπονοεί και η φυσική ροή της ζωής πάνω στη γη ορίζει...

Καλή ψήφο λοιπόν.
Γιατί επιμένουμε να ψηφίζουμε.
Ευχόμαστε κι ελπίζουμε να προκάνουμε τις προτεραιότητες που ονειρευόμαστε ...

(Η φωτογραφία με τον πελαργό και τις δικές του προτεραιότητες είναι τραβηγμένη τον περασμένο Ιούνιο στις Καστανιές του Έβρου).

Ωδή στη χαρά!

Μια εκδοχή χορού του Ανρί Ματίς, του ζωγράφου της χαράς και των χρωμάτων ( η εικόνα από εδώ, ενώ την πολύ ταιριαστή ιδέα για Ματίς την πήρα από την Λέσχη Ανάγνωσης του Degas)

Στις εκλογές του Μαίου 2012 είχα γράψει το ίδιο κιόλας βράδυ: "Είμαι χαρούμενη απόψε". Ήταν η πρώτη φορά που ένιωθα χαρά γιατί το κόμμα που είχα ψηφίσει, κόμμα της αριστεράς πάντα, έπαιρνε τέτοιο ποσοστό. Και σήμερα το κόμμα αυτό είναι κιόλας κυβέρνηση! Και νιώθω πως τα λόγια είναι περιττά, η συγκίνηση ξεχειλίζει και προσπαθώ ν' αφήνω μόνο τη χαρά να εκφράζεται. 

Και πώς καλύτερα αλλιώς, παρά από την ποίηση και τη μουσική. 

Και πώς καλύτερα από τους μέγιστους ποιητές που την ύμνησαν με τις Ωδές τους στη χαρά, όπως

ο Γιάννης Ρίτσος 

Ω Χαρά, στα λαμπερά, ιερά νερά
σκέψης νέας, αντιφέγγει τ' όραμά Σου.
Να φυτρώσεις των ανθρώπων ετοιμάσου
τα φτερά.

Όχι αγέρας, μήτε σύννεφο χρυσό
που τα μάτι' αλληθωρίζουν να τοξεύουν.
Χέρια μπρούντζινα στο μπρούντζο Σε λαξεύουν
κολοσσό.

Δεν προσέχεις του ζητιάνου το κερί
στα φαράγγια που δακρύων κυλούσε κρήνη
των θαυμάτων Σου θ' ανθίσουν τώρα οι κρίνοι
δροσεροί.

Τους πυλώνες που τους κράτησαν κλειστούς
– σκλάβα, Εσύ που με θεό Σ' είχαν κοιμίσει –
τους γκρεμίζουν αλαλάζοντας τα μίση
με λοστούς.

Στων ονείρων τους ναούς γονατιστοί
σε δεήσεις δεν σταυρώνουνε τα χέρια.
Έχεις όποιον τους λυγμούς κάνει μαχαίρια
εραστή.

Μια εκδοχή από τα Ηλιοτρόπια του Van Gogh

και ο Φρίντριχ Σίλερ 

Κόρη εσύ των Ηλυσίων, ω Χαρά, σπίθα πανέμορφη, Θεϊκή,
ένα πύρινο μεθύσι
στο δικό σου το ναό μας οδηγεί.
Η κακιά ό,τι σκόρπισε συνήθεια να τα μάγια σου το δένουνε ξανά,
όλοι οι άνθρωποι, ω θεά, αδερφώνονται, όπου
η φτερούγα η απαλή σου τριγυρνά.
Όλα τα έθνη αγκαλιαστείτε! Σε όλον, όλο
στέλνω εγώ τον κόσμο τούτο το φιλί.
Έναν έχουμε πατέρα, αδέρφια, εκεί
απ’ των άστρων πιο ψηλά το θόλο.

Όποιος ενός φίλου ο φίλος είναι,
όποιος πέτυχε τέτοια έξοχη ζαριά,
όποιος βρήκε μια καλή γυναίκα, ας σμίξει
τη φωνή του στα χαρούμενα βουητά.
Φτάνει μόνο μια ψυχή στον κόσμο τούτον
να μπορεί κανείς δικιά του να την πει.
Αλλ’ αυτός που δεν το πέτυχε ποτέ του,
κλαίοντας έξω από τον κύκλο ας τραβηχτεί.
Τη συμπάθεια να τιμά και να λατρεύει
όποιος ζει σ’ αυτή τη γη.
Προς τ’ αστέρια αυτή οδηγεί
όπου του Άγνωστου είν’ ο θρόνος κι αφεντεύει.

Όλα τα όντα από τα στήθια της μεγάλης
Φύσης τη χαρά ρουφούν,
και οι καλοί μα και κακοί τα ρόδινά της
ίχνη πάντα ακολουθούν.
τα φιλιά και τα σταφύλια αυτή μας δίνει,
ένα φίλο, κι ως το θάνατο πιστό.
Ηδονή και το σκουλήκι ακόμα νιώθει,
στέκει ορθό το Χερουβείμ μπρος στο Θεό.
Έθνη, εσείς χάμω θα πέσετε, εσείς μόνο;
Πες! Τον πλάστη τον μαντεύεις, κόσμε εσύ;
Θα τον βρεις πάνω απ’ των άστρων τη σκηνή.
Πάνω απ’ τ’ άστρα το μεγάλο του έχει θρόνο.

Η φτερούγα η δυνατή στην αιώνια φύση
ονομάζεται χαρά.
Τους τροχούς μες στο τρανό ρολόϊ του κόσμου
η χαρά τους σπρώχνει πάντοτε μπροστά.
Απ’ τα ουράνια, στης χαράς το κάλεσμα ήλιοι
ξεπετιούνται, κι απ’ τα σπέρματα οι ανθοί
Η χαρά μέσα στο χάος γυρίζει σφαίρες
που αστρονόμου δεν τις γνώρισε γυαλί.
Όπως οι ήλιοι αναγαλλιάζοντας πετάνε
στην ουράνια, την υπέρλαμπρη απλωσιά,
μπρος!, αδέλφια, με χαρούμενη καρδιά,
όμοιοι με ήρωες που γραμμή στη νίκη πάνε.

Απ’ τον πέτρινο καθρέφτη της αλήθειας
στον ερευνητή χαμογελά.
Στην τραχιά της αρετής κορφή ανεβάζει
τον που σηκώνει ένα φορτίο και δεν βογκά.
οι σημαίες της κυματίζουνε στης πίστης
το βουνό το φωτερό.
σπάει το φέρετρο και μέσα απ’ τις ραγάδες
λάμπει εκείνη στων αγγέλων το χορό.
Λαοί, θάρρος! η αντοχή να μη σας λείψει,
και για ανώτερο έναν κόσμο υπομονή!
Πάνω εκεί, περ’ απ’ των άστρων τη σκηνή,
ένας θεός στέκει τρανός, και θ’ ανταμείψει.

Με τους θεούς πώς να τα βάλεις; Είν’ ωραίο
να τους μοιάσεις. τούτο αρκεί.
Ας σιμώσουν οι φτωχοί κι οι πονεμένοι
να χαρούν με τους χαρούμενους κι αυτοί.
Όχι εκδίκηση και μίση. ας ξεχαστούνε.
στον θανάσιμον οχτρό συγγνώμη πια.
ας μην πιέζουνε τα μάτια του τα δάκρυα,
κι άλλο τύψη ας μην του τρώει πια την καρδιά.
Μας χρωστούν; Όλ’ ας σκιστούνε τα τεφτέρια!
Συμφιλίωση γενική!
Όπως κρίναμε, αδελφοί,
έτσι κρίνει κι ο Θεός ψηλά απ’ τ’ αστέρια.

Η χαρά σπιθοβολάει μες στα ποτήρια.
μέσα στο αίμα το χρυσό του σταφυλιού
ηρωισμού ρουφούν ορμή οι απελπισμένοι,
κι οι κανίβαλοι γαλήνεμα του νου.
Το ποτήρι όταν το γύρο του θα κάνει,
απ’ τις θέσεις σας αδέρφια μου, όλοι ορθοί!
Ως ψηλά τον ουρανό οι αφροί ας ραντίσουν
προς το πνεύμα του Αγαθού τούτη η σπονδή!
Που γι αυτόν χορός αγγέλων ύμνους ψάλλει
και των άστρων τον δοξάζουν οι χοροί.
Προς το πνεύμα του Αγαθού τούτη η σπονδή
περ’ απ’ τ’ άστρα, μες στου απείρου την αγκάλη.

Αντοχή στα πικρά βάσανα, βοήθεια
όπου ένας αθώος θρηνεί,
σταθερότητα στον όρκο, την αλήθεια
και σ’ οχτρούς μα και σε φίλους αντικρύ.
μπος σε θρόνους ρηγικούς αντρείκια στάση,
κι αν, αδέλφια μου, στοιχίσει ή αίμα ή βιός,
το βραβείο να πάει σ’ αυτόν που δούλεψε άξια,
και στις γέννες της ψευτιάς ξολοθρεμός!
Πιο σφιχτά στον άγιο κύκλο αυτόν πιαστείτε,
όρκο δώστε στο σπιθάτο αυτό κρασί
πως θα μείνετε στο τάξιμο πιστοί.
Στον ουράνιο δικαστή μας ορκιστείτε.

(μετάφραση Θρασύβουλου Σταύρου, αντιγραφή από εδώ)

αλλά και ο μέγιστος Μπετόβεν που την μελοποίησε και την συμπεριέλαβε στην 9η Συμφωνία του.

Η «Ωδή στη Χαρά» σε μιά Rock εκτέλεση από την Σερβο-Κροατή τσελίστα Ana Rucner. (πήρα την ιδέα από εδώ)

Στο δρόμο της ελπίδας και της αξιοπρέπειας, στο δρόμο της Αριστεράς!

"Αγαπητοί πολίτες, στόχος μας είναι να καταγγείλουμε τη διεστραμμένη πορεία της σημερινής τυφλής πολιτικής που μας οδηγεί σε καταστροφές και να προτείνουμε έναν δρόμο σωτηρίας".

Έτσι ξεκινούν το βιβλίο τους με τίτλο "Ο δρόμος της ελπίδας" οι δύο γέροντες σοφοί από τη Γαλλία Στεφάν Εσσέλ και Εντγκάρ Μορέν.*  Στο μόλις 85 σελίδων βιβλίο τους (που στη Γαλλία εκδόθηκε το 2011 με τον τίτλο Le chemin de l'espérance), καταθέτουν τις σκέψεις τους, καταστάλαγμα μιας ζωής στοχασμών και αγώνων για ελευθερία και δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα. Μιλούν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λαοί σε όλο τον κόσμο και προτείνουν ένα δρόμο "προς μια καινούρια πολιτική για όλη την Ευρώπη, η οποία μπορεί να δώσει μια σωτήρια προοπτική", ένα δρόμο του εύ ζήν, μακριά από "τα πλοκάμια του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και τη βαρβαρότητα των εθνοτικών εκκαθαρίσεων".

Επιθυμούμε, γράφουν, την αναγέννηση μέσω των τεσσάρων πηγών που τροφοδοτούν την αριστερά: την ελευθεριακή (ελευθερία των ατόμων), τη σοσιαλιστική (βελτίωση της κοινωνίας), την κομμουνιστική (κοινοτική αδελφότητα) και την οικολογική (αποκατάσταση της σχέσης με τη φύση και τη Μητέρα-Γη).

Η παγκοσμιοποίηση, η ανάπτυξη και η δυτικοποίηση είναι, λένε, οι τρεις όψεις του ίδιου φαινομένου, του φιλελευθερισμού. Μιλούν για τη Γή-Πατρίδα που θ' αγκαλιάζει και θα σέβεται τις επιμέρους πατρίδες. Προτείνουν την ανάπτυξη της αλληλεγγύης και της πολιτιστικής γονιμότητας που ευνοεί η παγκοσμιοποίηση, διασώζοντας όμως ταυτόχρονα και και τη ζωτική αυτονομία σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Πρέπει να μειώσουμε, λένε, την οικονομία του περιττού και της επιφανειακότητας, να προτείνουμε όχι τη διαιώνιση της τυποποιημένης δυτικοποίησης αλλά μια πολιτική για όλη την ανθρωπότητα.


Υπάρχει, λένε, έλλειμμα αγάπης και συμπόνοιας, έλλειμμα κατανόησης, υπάρχει ηγεμονία της ποσότητας αγαθών έναντι της ποιότητας ζωής.

Δεν μένουν στις διαπιστώσεις, αλλά κάνουν προτάσεις για την καινούρια πολεοδομία-χωροταξία, για την απογραφειοκρατικοποίηση και την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, για την παιδεία, για την πολιτική νεολαίας, για την εργασία και για ένα ευρωπαϊκό New Deal με έργα υποδομής που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα ωθήσουν στην επανεκκίνηση της οικονομίας αντίθετα με τις πολιτικές λιτότητας, για θέματα οικονομίας, για την πολιτική εξανθρωπισμού και προσοχής για κάθε πολίτη, για την πολιτική αξιοπρέπειας προς κάθε πολίτη!

Μιλούν για την παιδεία που μαθαίνει τους ανθρώπους πώς να ζουν, για τη γνώση που ενώνει τη σκέψη και δεν την κατακερματίζει, για την αισθητική παιδεία και την αισθητική της καθημερινότητας.

Τα λόγια τους είναι τόσο επίκαιρα. Επίκαιρα για τη Γαλλία με την έξαρση του ισλαμικού φανατισμού και το χτύπημα στο Charlie Hebdo. Επίκαιρα για την Ελλάδα και το πείραμα της αριστερής ανατροπής που ελπίζουμε στο ξεκίνημά της από την επόμενη Δευτέρα. Επίκαιρα για όλη την Ευρώπη γιατί αυτή η ανατροπή ελπίζουμε να δώσει το έναυσμα για μια νέα κατάσταση.

Οι δύο Γάλλοι στοχαστές τελειώνουν το μανιφέστο της ελπίδας με μια προτροπή:

"Έχουμε ανάγκη από μια καινούρια πολιτική θέλησης για ζωή που να μας απαλλάξει από την απάθεια και τη θανάσιμη παραίτηση."

Αυτή την Αριστερά θέλουμε, σ΄αυτήν πιστέψαμε εδώ και δεκαετίες, γι΄αυτήν ελπίζουμε από τις 26 του Γενάρη μέσω του Σύριζα. Ή τουλάχιστον, σ΄αυτή την Αριστερά πιστεύω εγώ, σ΄αυτήν πίστευα και πριν από 40 και πριν από 26 χρόνια.

Σ' αυτή την Αριστερά ελπίζω ακόμη. Ακόμη κι αν υπάρχουν κάποιοι προβληματισμοί. Επιφυλάσσομαι ελπίζοντας, όπως εύστοχα τελείωνε το άρθρο του με τίτλο "Το χαρούμενο και λυπηρό στρίμωγμα της Αριστεράς" στην Αυγή τον περασμένο Σεπτέμβρη ο Δημήτρης Σεβαστάκης.

Ας ελπίζουμε λοιπόν σε ένα εύ ζήν όπως το οραματίστηκαν οι Εσσέλ και Μορέν, γιατί

"το αστραφτερό μέλλον έχει πεθάνει, μπορούμε όμως ν' ανοίξουμε το δρόμο στο εφικτό μέλλον".

-----------------------

* Οι δύο συγγραφείς είναι σημαντικές προσωπικότητες της Γαλλίας. Ο Στεφάν Εσσέλ (1917-2012) έγινε γνωστός στην Ελλάδα και από τα "Αγανακτήστε" και "Αγωνιστείτε". Ο Εντγκάρ Μορέν (1921- με καταγωγή και από Θεσσαλονίκη), για πολλά χρόνια επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Ερευνών της Γαλλίας CNRS, είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων κοινωνικού και πολιτικού ενδιαφέροντος, από τα οποία έχω διαβάσει επίσης τα "Η Μέθοδος" και "Τα Δαιμόνια μου").