Όταν τον Απρίλιο του 1935 τα κεντρικά γραφεία του Κ.Κ. Γαλλίας έλαβαν εντολή από τη Μόσχα να φέρουν στη Γιορτή της Ειρήνης, που προβλεπόταν για το καλοκαίρι, έναν εκπρόσωπο από κάθε λαό ο οποίος στέναζε υπό την καταπίεση του γαλλικού ιμπεριαλισμού, στο Κόμμα επικράτησε πλήρης αμηχανία...
Έτσι ξεκινά η ιστορία του Λουτσιάνο ντι Λαμερμούρ, του "ηθοποιού και καλλιτέχνη του μιούζικ χωλ", που εκπροσώπησε τους Αφρικανούς κομμουνιστές από τις γαλλικές αποικίες της Μαύρης Ηπείρου. Μιλάμε για το μικρό αφήγημα "Ο κομμουνιστής της Μονμάρτρης", του Γερμανού συγγραφέα Michael Kleeberg (Άγρα, 2017, σε ωραία μετάφραση από τη Βάνα Χατζάκη).
Ως Λαμερμούρ, λοιπόν, συστήθηκε στον αρμόδιο από το Κόμμα να οργανώσει τη γαλλική αποστολή, Γκασπάρ Μοράν.
"Είμαι καλλιτέχνης", λέει ο Μαύρος με το πλατύ χαμόγελο που μπήκε στο γραφείο του Μοράν με βήμα πηδηχτό, φορώντας κίτρινο καρώ κοστούμι, πολύχρωμες τιράντες και κόκκινη γραβάτα. Δυό σκέψεις έκανε ο Μοράν: "Δόξα τω Θεώ, είναι Μαύρος" και "Χριστέ και Κύριε, είναι αδελφή".
Ως Λαμερμούρ συστήθηκε, μα ... Watake N' Komo ήταν το πραγματικό του όνομα, που αναγκάστηκε ν' αποκαλύψει για τη βίζα που θα τον έστελνε εκπρόσωπο στη Μόσχα. Και αφού πήρε εντατικά μαθήματα μαρξισμού-λενινισμού, πήγε στη Μόσχα και άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις!
Ας μην αποκαλύψω άλλα στιγμιότυπα. Είναι μια χαρούμενη ιστορία, με λεπτό χιούμορ και ωραίες περιγραφές στις λεπτομέρειες. Δεν ειρωνεύεται πολιτικές ή προσωπικές συμπεριφορές, μάλλον παρατηρεί κι αφήνει τον αναγνώστη να χαμογελά γι' αυτές. Εξάλλου, ο Λαμερμούρ, γυρνώντας από το ταξίδι, λέει στον Μοράν:
Ξέρεις, σύντροφε,[...] αυτός ο αγώνας σας για μια καλύτερη ζωή αξίζει τον κόπο να ενισχυθεί. Εν πάση περιπτώσει, αυτά που είδα στη Μόσχα, αυτοί οι γκρίζοι δρόμοι, τα γκρίζα πρόσωπα, αυτή η δυστυχία, αυτή η θλίψη, μ' έπεισαν οριστικά: Θέλω να συνεισφέρω αν μπορώ για να γίνει η ζωή τους πιο χρωματιστή, και πιο χαρούμενη...
Έτσι, ο κύριος Λουτσιάνο ντι Λαμερμούρ μας μεταφέρει στην εποχή του μεσοπολέμου, στους λόφους και τα καμπαρέ της Μονμάρτης (ή σωστότερα Μονμάρτρης κατά το γαλλικό Montmartre), να τραγουδήσουμε μαζί το Je cherche un Millionaire όπως η διάσημη Γαλλίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια της εποχής εκείνης Μιστινγκέτ ή το Où est-il mon Moulin d’la Plac’ Blanche ? σαν την άλλη περίφημη Φρέελ της ίδιας εποχής. Και να θυμηθούμε τον Μωρίς Σεβαλιέ, όταν ο Φρανσουά, κομμουνιστής, εργαζόμενος στη Σιτροέν, τραγουδά το Prosper και "σε κάθε γιούπ-λα-μπουμ... προχωρούσε προτάσσοντας τη λεκάνη του..."
Σημείωση
Όχι τυχαία, νομίζω, αν και δεν αναφέρεται, ο Μαύρος καλλιτέχνης έχει το όνομα Λουτσιάνο ντι Λαμερμούρ. Λουτσία ντι Λαμερμούρ είναι η ηρωίδα στην ομώνυμη όπερα του Ντονιτσέτι, γραμμένη το 1835. Το Μάρτιο που μας πέρασε είχε ανεβεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τις χωρωδίες της ΕΡΤ και του Δήμου Αθηναίων και με σπουδαίους συντελεστές όπως τη Βασιλική Καραγιάννη και τον Τάση Χριστογιαννόπουλο.
Η Mistinguett τραγουδά Je cherche un Millionaire
Η Frehel τραγουδά Où est-il mon Moulin d’la Plac’ Blanche ?
