Μπέρτολτ Μπρεχτ, Περί του πέμπτου τροχού

 

Είμαστε στο σπίτι σου την ώρα που συνειδητοποιείς
Πως είσαι ο πέμπτος τροχός
Και η ελπίδα σου σ' εγκαταλείπει.
Εμείς όμως
Δεν το συνειδητοποιούμε ακόμη.

Παρατηρούμε

Πως συνομιλείς μ' ακόμη μεγαλύτερη σπουδή

Αναζητάς μια λέξη, με την οποία

Να μπορέσεις ν' αποχωρήσεις

Διότι επιθυμείς

Ν' αποχωρήσεις χωρίς να γίνει θέμα.

 

Σηκώνεσαι στη μέση της φράσης

Λες θυμωμένα: θέλεις να φύγεις

Εμείς λέμε: Μείνε! και συνειδητοποιούμε

Πως είσαι ο πέμπτος τροχός.

Εσύ όμως ξανακάθεσαι.

Έτσι λοιπόν κάθεσαι μαζί μας την ώρα

Που συνειδητοποιούμε πως είσαι ο πέμπτος τροχός.

Εσύ όμως

Δεν το συνειδητοποιείς πλέον.

 

Άσε να στο πούμε: είσαι

Ο πέμπτος τροχός

Μη σκεφτείς πως εγώ που στο λέω

Είμαι ένας αχρείος

Μην απλώνεις να πιάσεις το τσεκούρι, αλλά άπλωσε

Να πιάσεις ένα ποτήρι νερό.

 

Ξέρω, δεν ακούς πια

Όμως

μη λες μεγαλοφώνως πως ο κόσμος είναι κακός

Πες' το χθαμαλῇ τῇ φωνῇ .

 

Διότι δεν περισσεύουν οι τέσσερις

Αλλά ο πέμπτος τροχός

Και δεν είναι κακός ο κόσμος

Αλλά 

Πλήρης.

 

(Αυτό τόχεις ήδη ακούσει να λέγεται).

Αντέγραψα το ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ από τη δίγλωσση έκδοση Επτά αμαρτήματα και Πέντε δυσκολίες (εκδόσεις ΚΨΜ, ανθολόγηση και μετάφραση από τον Γιώργο Σταμάτη). Το ποίημα ανήκει στην ενότητα «Από ένα αναγνωστικό για κατοίκους των πόλεων», γραμμένη γύρω στο 1926. Για τα ποιήματα της ενότητας αυτής. γράφει ο Γιώργος Σταμάτης στον «Μικρό Πρόλογό» του:

 

Τα ποιήματα της συλλογής, γραμμένα γύρω στο 1926, κρατούν μπροστά στους Γερμανούς κατοίκους των πόλεων εκείνων των δύσκολων καιρών έναν καθρέφτη. Δεν τους λέει ακόμη εδώ βρέχει πως ό,τι βλέπουν σ' αυτόν δεν είναι σε μία περίοδο κρίσης σε εκδηλώσεις συνέπειες του οικείου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στη ζωή τους, τις συνθήκες διαβίωσής τους, στην σκέψη τους και στην κοινωνική συμπεριφορά και πρακτική τους. Περί αυτού όμως πρόκειται. 

Η πρώτη εικόνα είναι από έργο τεκμηρίωσης του Robert Schuster με τον τίτλο «Ο πέμπτος τροχός» που αναφέρεται στις γυναίκες στην πόλη Χεράτ του βορειοδυτικού Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση των Αμερικανών και την επικράτηση των Ταλιμπάν. Αντέγραψα την εικόνα από εδώ (https://dringeblieben.de/videos/simorgh-theater-das-funfte-rad), αλλά περισσότερες πληροφορίες και το έργο υπάρχουν εδώ: https://segalfilmfestival.org/the-fifth-wheel-by-robert-schuster-kula-compagnie/. 

Η παρακάτω εικόνα είναι το κάλεσμα για την αποψινή συναυλία ειρήνης, συναυλία καταδίκης στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καταδίκης στον πόλεμο, γιατί παρά τα όποια ερωτήματα, η απάντηση είναι  μόνο μία, η Ειρήνη! Γιατί, κανείς δεν περισσεύει στον κόσμο!