Ποια Αριστερά;

Για μια  "ερωτεύσιμη και φρέσκια, αλλά και έξυπνη και έντιμη" Αριστερά

Αντιγράφω το άρθρο του καθηγητή Δ. Σεβαστάκη  για την Αριστερά όπως πρέπει να είναι. Αν και γράφτηκε την ημέρα των εκλογών και πριν βγάλουν αποτελέσματα οι κάλπες, πάντοτε αλλά και ιδιαίτερα αυτές τις μέρες, οι παρατηρήσεις του είναι όχι απλά ενδιαφέρουσες αλλά πολύ περισσότερο και από χρήσιμες.

--------------------

Ο θρίαμβος και η αντίρρηση

του Δημήτρη Σεβαστάκη*

Η Αριστερά θα 'πρεπε να συγκεντρώνει και να μετουσιώνει τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την παραίτηση, την απότομη και συνήθως άσφαιρη τσαντίλα, σε κάτι πιο λόγιο, περισσότερο διαρκές, λιγότερο ναρκισσιστικό, βαθύτερα πολιτικό.

Κι όμως οι εκλογές δεν μεταβάλλουν και πολλά στη μικρή μέρα, τη μέρα του φτωχού. Δεν τροποποιούν τις φαντασιώσεις του μαζικού, χαμηλού ανθρώπου που χωρίς σοβαρά συναισθηματικά επιχειρήματα κοιτάζει προσεκτικά τις κρεμασμένες εφημερίδες, τις ημερομηνίες λήξης στα ράφια, κάνει αργά και διστακτικά κάθε αγορά, τρίβει σφιχτά τα ελάχιστα χαρτονομίσματα, ιδρώνει τα ψηφοδέλτια. Αυτού του πολίτη που όλα του φαίνονται τεράστια και ιλιγγιώδη: η μέρα, τα ψώνια, οι μετακινήσεις. Αυτού του τελειωμένου κατοίκου της πόλης που είναι εύθραυστος, που δεν τα πήρε απάνω του όταν οι πασόκοι κανιβάλιζαν με τις τοπικές, τους δήμους, τις υπηρεσίες και τις εργολαβίες, όταν οι νεοδημοκράτες τσαλαβουτούσαν στερημένοι και άστατοι, όταν οι χειρότεροι από όλους, οι καιροσκόποι, έχωναν το λαδωμένο χέρι τους παντού, στις τσέπες και στις ηθικές. Αυτού του πολίτη που δεν του περισσεύει να συμπονέσει, να συγκινηθεί, να δει τον άλλον, να σκεφτεί τον νέο. Οι εκλογές δεν αγγίζουν τον στεγνωμένο, μικρό, φοβισμένο, που προσπαθεί να θυμηθεί όχι για να ιστορηθεί αλλά μόνο για να δραπετεύσει, για να μη ζήσει την αδιακύμαντη ημερήσια οδύνη.

Όλοι οι κόμβοι εξουσίας είναι πιασμένοι. Από τους γρήγορους, τους καπάτσους, τους αδίστακτους. Αυτός ο πολίτης πάντα περισσεύει. Ναι. Ψήφος αριστερής εμπιστοσύνης. Αυτή η ψήφος θα 'πρεπε να είναι η ψήφος μέριμνας και έννοιας γι' αυτόν τον άνθρωπο. Τον μόνο της πόλης, τον έρημο της ιστορίας, που δεν έζησε κανένα έπος, καμιά μεγάλη αλήθεια και που πάντα ήταν απ' έξω. Αυτόν τον χαμηλής έντασης, υψηλής λύπης, βαθιάς παραίτησης πολίτη. Οι εκλογές όμως περνάνε δίπλα του. Αστοχούν. Ο Θεσμός είναι αναίσθητος, θαμπός, τυλιγμένος σε μια τελεστική και υψηλόφωνη ζελατίνη. Η Αριστερά κανονικά θα 'πρεπε να είναι το περιεχόμενο μιας τέτοιας αποκατάστασης. Όχι να χρηματίσει τον παραιτημένο, το υπόλειμμα της νόθας μεταπολεμικής και ιδίως μεταδικτατορικής αστυφιλίας, όχι να του αποκαταστήσει το χαμένο λαϊκό κύρος του, αλλά να τον κάνει να ξαναγαπήσει, να αναθαρρήσει. Να μπορέσει να του ξυπνήσει το κοιμισμένο νεύμα προς τον άλλο, να τον ωθήσει ώστε να ξαναδεί με τόλμη τα βήματα στο χαλασμένο πεζοδρόμιο που όμως κάπου οδηγούν.

Η Αριστερά θα 'πρεπε να συγκεντρώνει και να μετουσιώνει τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την παραίτηση, την απότομη και συνήθως άσφαιρη τσαντίλα, σε κάτι πιο λόγιο, περισσότερο διαρκές, λιγότερο ναρκισσιστικό, βαθύτερα πολιτικό. Η Αριστερά θα 'πρεπε να είναι η μεγάλη ηθική δύναμη που γίνεται πολιτικά έγκυρη μέσα από αυτήν την αποκατάσταση. Κι όμως. Βλέπει κανείς στον λόγο της το μεγάλο αφήγημα -ξέπνοο και ελπιδοφόρο-, δεν βλέπει καθαρά το άγγιγμα. Βλέπει κανείς στον λόγο της Αριστεράς τη ρητορική του «άλλου», την αλληλέγγυα εκφώνηση, δεν διακρίνει εύκολα τη γενναιόδωρη και νοημένη χειρονομία.

Μπορεί να είμαι πνεύμα αντιλογίας και να διστάζω τώρα που η Αριστερά πάει καλά, που αναλαμβάνει επιτέλους την ισχύ, έστω και χωρίς ιδεολογική ωρίμανση και πυκνότητα. Μπορεί να επιφυλάσσομαι από μια γρουσούζα, παιδική σχεδόν, καχυποψία ότι αυτός που τρέμει από φιλόδοξη ωραιοπάθεια, θα 'ναι ο πρώτος (όπως πάντα) που θα λακίσει στο απολίτικο και επαγγελματικό. Μπορεί. Σήμερα που είναι μέρα μιας πολιτικής γιορτής, όπου η «αστική δημοκρατία» επιφυλάσσει καλοδιπλωμένες και ατσάκιστες ελπίδες, σήμερα που η αριστερά πράττει και εκδηλώνεται και δομεί, η όλη και σύγκορμη αριστερά - παρ' ολα τα συντηρημένα ενδομίση και τις καχυποψίες - σήμερα λοιπόν πίσω από την τραυματισμένη χαρά, ας κρατάμε και την περίσκεψη.

Η Αριστερά που νομιμοποιείται από την αθλιότητα και ανικανότητα της εμπράγματης διοικητικής πολιτικής των κομμάτων εξουσίας, η Αριστερά που μπορεί να ενθουσιάσει ή έστω αργόσυρτα να παρασύρει, κυλώντας και ανεμίζοντας στη χλοερή πόλη, κάνει τη μισή δουλειά. Η άλλη μισή δουλειά είναι το τι κάνει τη δύναμή της, πώς τη γέρνει τρυφερά πάνω στον χαμένο πολίτη, στον δραπέτη νέο. Η Αριστερά βεβαίως συνεγείρει, αλλά πρέπει και να αντέχει. Πρέπει να είναι ερωτεύσιμη και φρέσκια, αλλά κυρίως έξυπνη και έντιμη. Η πίεση από ένα αντιπαραγωγικό σύστημα που δεν «τέλειωσε τη δουλειά», που δεν έχει πάρει όσα θα ήθελε, θα είναι μετεκλογικά μεγάλη, αδίστακτη και κατακλυσμιαία. Και η Αριστερά πρέπει να αντέξει. Και θα αντέξει αν η συστημική παρεκτροπή δεν τρυπώνει μέσα στην ψυχή της. Όσο δρα δύσκολα, ανικανοποίητα, στοχαστικά, τόσο θα βρίσκεται εκεί και την επόμενη, δύσκολη μέρα.

Η αριστερά ή εξασφαλίζει το βαθύ νόημα για τους απαρηγόρητους ή απλώς κάνει καριέρα. Εκείνη, αλλά κι εμείς διαλέγουμε…

* Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, επ. καθηγητής ΕΜΠ dsevastakis@arch.ntua.gr

--------------------

Πηγή: Αυγή 6 Μαίου 2012 http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=686674