Μάνος Λουκάκης (1951-2011)
"... ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος πάνω στη γης ετούτη..."
Τον γνώρισα στη δεκαετία του 70, στον Οδηγητή, με τα αστεία του και τις σοβαρές αναλύσεις του.
Τον ξαναβρήκα μέσα από τα γραφτά του τα ποιητικά και χάρηκα που τον είχα γνωρίσει και από κοντά κάποτε.
Και ρίγησα φέτος όταν διάβασα τα Επιλεγόμενά του στην έκδοση για τη Σπιναλόγκα των εκδόσεων Καστανιώτη με τα δύο κείμενα των Θέμου Κορνάρου και Γαλάτειας Καζαντζάκη.
Ξεκινά με το απόσπασμα από το Λευιτικόν (ΙΓ', 1-2): "Και ελάλησε Κύριος προς Μωυσήν και Ααρών λέγων · ανθρώπω εάν τινι γένηται εν δέρματι χρωτός αυτού αφή λέπρας..." Και αναλύοντας το κείμενο αυτό, το αντιστρέφει και εγκαθιστά όπως λέει "... μια νέα, ισχυρή και πρωτότυπη, πολυσημότερη, βαθύτερη, δική μου, σχεδόν απολύτως σύγχρονη, νοηματική ολότητα..."
Και μιλά για για τους Απέναντι, για τον πατέρα του το γιατρό, για τον Έρωτα, για το νησάκι - Μακρύ Αγκάθι και για τον Τόπο, όπως τον νιώθει εκείνος, δεμένο με το Χρόνο και τον Πόνο, όχι διατηρητέο, όχι ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους όπως το θέλουν πολλοί.
Και όταν άκουσα, πριν λίγες μέρες που πήγα κι εγώ εκδρομή στη Σπιναλόγκα, όπως τόσοι και τόσοι, με το σύλλογο γυναικών του χωριού, ένα παιδί, μόλις αντίκρυσε το νησί από το καίκι που πλησιάζαμε να αναφωνεί "Τι ωραία!" και όταν φτάσαμε ένα άλλο είπε "είναι ωραιότερο από κοντά!", θυμήθηκα ξανά το κείμενο του Λουκάκη που καταγγέλλει: "... Δίχως ούτε τόσο να τους περάσει από το μυαλουδάκι τους ότι, δόξα τω Θεώ, η πραγματική ομορφιά του Τόπου (οποιουδήποτε τόπου) κάθε άλλο παρά ζημιώνεται από την ολοκληρωτική, απαιτητική, καταβροχθιστική και ανένδοτη λειτουργία της Μνήμης που είναι Μνήμη. Μνήμη και όχι, ξαναλέω, καρικατούρα γραφικο"ιστορικούλικων πληροφοριών ή κουραστικών και αφιλοσόφητων οικολογολαγνειών."
Ο Μάνος Λουκάκης, αναπαύεται τώρα στον Τόπο του τον Άγιο Νικόλαο. Το κείμενό του το διάβασα και το ξαναδιάβασα, το διέδωσα, το κουβέντιασα και ένιωθα την ανάγκη να τον βρω να του πω ότι ήταν από τα ωραιότερα κείμενα που έχω διαβάσει.
"Και ξανοίγουμε τότε, στο βάθος το Απέναντι. Τον στάζοντα Τόπο. Υπέροχα ξεκομμένο, υπέροχα αποκαλυπτικό, υπέροχα άδειο και υπέροχα συνειδητό. Όπως ο Χρόνος με κεφαλαίο, όπως η Μνήμη με κεφαλαίο και όπως το Φως - όταν τολμά και μένει, στις γονιμότερες ώρες του, σκοτεινό και ανυποχώρητο".
