Αν το τσάι έχει μια έμμεση σχέση με την οικονομική και ηθική κατάρρευση της Κίνας, στην άλλη μεριά του κόσμου έδωσε στη χώρα που έμελλε να γίνει αργότερα η κυρίαρχη παγκόσμια υπερδύναμη μια από τις αφορμές για τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της και τον Επαναστατικό Πόλεμο εναντίον της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1770, η Βρετανική Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών είδε τα κέρδη της να απειλούνται από το λαθρεμπόριο του τσαγιού, τόσο στην ίδια την Αγγλία όσο και στις αποικίες της στη Βόρεια Αμερική. Ζήτησε, και εξασφάλισε, λοιπόν από το βρετανικό κοινοβούλιο το προνόμιο να προμηθεύει μονοπωλιακά με τσάι της αποικίας αυτές, και μάλιστα χωρίς να φορολογείται. Αυτό όμως προκάλεσε την αγανάκτηση των ντόπιων εμπόρων στις αποικίες της Βόρειας Αμερικής, που έβλεπαν τις επιχειρήσεις και τα κέρδη τους να καταρρέουν. Τον Δεκέμβριο του 1773, μια ομάδα αποφασισμένων ακτιβιστών, μέσα σε άκρως επαναστατική ατμόσφαιρα, ανέβηκε στα πλοία της εταιρείας του λιμάνι της Βοστόνης και πέταξε το τσάι στη θάλασσα. Η πράξη αυτή θεωρήθηκε ιστορική και εμβληματική για την Αμερικανική Επανάσταση, κάτι σα τη δική μας ύψωση της επαναστατικής σημαίας στην Αγία Λαύρα. Έμεινε γνωστή ως «Το πάρτι τσαγιού της Βοστόνης» (Boston Tea Party). Το βρετανικό κοινοβούλιο θεώρησε το επεισόδιο θρασύτατο και έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να επιβάλει κυρώσεις στην αποικία της Μασαχουσέτης. Ωστόσο τα πράγματα είχαν πάρει τον δρόμο τους και την 4η Ιουλίου του 1776 ο Τόμας Τζέφερσον και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος διάβασαν στο Αμερικανικό Κογκρέσο τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα του κεφαλαίου με τίτλο «Coffea arabica, Camellia sinensis, Theobroma cacao: Ο σύνδεσμος της καφεΐνης» από το βιβλίο του Γιάννη Μανέτα Περί φυτών αφηγήματα: Μικρές ιστορίες για φυτά που άλλαξαν τον κόσμο (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 2014).
Ο λόγος που το παραθέτω σήμερα είναι για τη σχέση που πράγματι έχει το τσάι με την 4η Ιουλίου, μέρα που οι Αμερικανοί γιορτάζουν την ανεξαρτησία τους, τότε που στις 16 Δεκεμβρίου του 1773 οι ακτιβιστές με την ονομασία «Γιοί της Ελευθερίας» επαναστάτησαν πετώντας 342 σακιά τσαγιού στο λιμάνι της Βοστόνης. Ακολούθησαν κι άλλες αντιδράσεις μέχρι το 1776, μια μέρα σαν και σήμερα που στη διακήρυξή της ανεξαρτησίας τους δήλωναν ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι. (Η αλήθεια είναι ότι οι ηγέτες τους δεν το πιστεύουν πάντα ούτε το ακολουθούν, η ιστορία είναι μάρτυρας πολλών άλλων ερμηνειών και καταστάσεων, αλλά ας μείνουμε στη μέρα σύμβολο).
Το Πάρτι του Τσαγιού στη Βοστόνη όπως απεικονίζεται σε χαρακτικό που βρέθηκε σε βιβλίο του 1789 (Πληροφορίες εδώ)
Το βιβλίο είναι όλο εξαιρετικά ενδιαφέρον και αξίζει να διαβαστεί. Φωτίζει γνωστές και άγνωστες πτυχές από την ιστορία των φυτών, την εξέλιξη και τη συμβολή τους στην ανθρώπινη ιστορία, αλλά και μέσω αυτών φωτίζει πτυχές και από την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ιστορία των λαών της γης, από τις αντιθέσεις, τις αντιστάσεις και τις καταπιέσεις. Τεκμηριωμένη παρουσίαση, γλαφυρή γλώσσα, μεγάλο κείμενο αλλά αξίζει. Όπως αξίζουν και οι εικόνες της Μυρσίνης Μανέτα που κοσμούν κάθε κεφάλαιο αφιερωμένες στα αντίστοιχα «περί φυτών αφηγήματα». Άξια η δουλειά των συντελεστών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου