Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

Όταν οι λέξεις ταξιδεύουν με τον Εδουάρδο Γκαλεάνο



Μα μπορεί να ταξιδεύουν οι λέξεις; Μπορεί, με τον Εδουάρδο Γκαλεάνο, τον εμπνευσμένο ουρουγουανό συγγραφέα, που σαν γνήσιος λατινοαμερικάνος, μας ταξιδεύει με τις μικρές ιστορίες του για άλλη μια φορά σε κόσμους παραμυθιού και ονείρου. 

Είχα αναφερθεί σε παλιότερη ανάρτηση στο ταξίδι των εναγκαλισμών, που επίσης είχε ιστορίες, απόψεις και στοχασμούς του συγγραφέα πάνω σε διάφορα θέματα. Τώρα, στο βιβλίο του Οι λέξεις ταξιδεύουν: με τα χαρακτικά του Jose Borges, (εκδόσεις Πάπυρος, σε μετάφραση της Ισμήνης Κανσή) που στα ελληνικά εκδόθηκε το Δεκέμβριο 2013 αλλά στα ισπανικά πρωτοκυκλοφότησε το 1993, ο Γκαλεάνο μας αφηγείται τις ιστορίες απλών ανθρώπων με το δικό του ξεχωριστό, σουρεαλιστικό θάλεγα, τρόπο και παράλληλα βρίσκει πάλι την ευκαιρία να μας μιλήσει για τους μύθους και τις παραδόσεις της πατρίδας του της Λατινικής Αμερικής, αλλά και να στοχαστεί φωναχτά και να μιλήσει για μικρά και μεγάλα ζητήματα που τον απασχολούν. 

Το εξώφυλλο της αγγλικής έκδοσης του βιβλίου
Ανάμεσα στις ιστορίες του: Λίγα λόγια για τη λέξη, Η ιστορία με τον κροκόδειλο που είχε τη συνήθεια να τρώει τις γυναίκες του, Λόγια γραμμένα στους τοίχους, Η ανάσταση του παπαγάλου, Πώς ένας τσαγκάρης γλίτωσε από τους τοκογλύφους, Λίγα λόγια για τη μνήμη, Η ιστορία του άνδρα που ήθελε να γεννήσει, Λίγα λόγια για τη μουσική, Λίγα λόγια για την παγκόσμια ιστορία, Μια μέρα στο καφενείο κτλ. Οι τίτλοι είναι ενδεικτικοί του ιδιαίτερου στυλ και περιεχομένου των ιστοριών αυτών.

Στην όχθη μιας άλλης θάλασσας, ένας άλλος αγγειοπλάστης αποσύρεται λόγω ηλικίας....
... Ο νέος αγγειοπλάστης δεν φυλάει το όμορφο κεραμεικό σκεύος για να το κοιτάζει και να το θαυμάζει, αλλά το πετάει στο πάτωμα να σπάσει, και μαζεύει τα αμέτρητα μικρά κομματάκια, που τα ανακατεύει μέσα στον δικό του πηλό.

[Λίγα λόγια για τη μνήμη (Ι)]




... Ο ποιητής Σαμπίνο, τροβαδούρος στις υπαίθριες αγορές, στα απομακρυσμένα από την ακτή χωριά, τραγουδούσε τις προφητείες της κόκκινης αγελάδας. Η αγελάδα, που στα όνειρά του πετούσε, του είχε πει ότι η έρημος θα γίνει θάλασσα, κι ότι θα πρασινίσουν τα βροχοτόπια, και πως εκείνοι που ήξεραν, γνώριζαν ότι θα έρθει ο καιρός που θα γεννιέσαι δίχως να πεθαίνεις, κι ότι όλες οι μέρες θα είναι Κυριακή....

[Η ιστορία της μοιραίας συνάντησης ανάμεσα στον ληστή της ερήμου και τον μετανιωμένο ποιητή]




"Στον τοίχο μιας ταβέρνας στη Μαδρίτη υπάρχει μια πινακίδα που λέει: "Απαγορεύεται το τραγούδι"
Στον τοίχο του αεροδρομίου του Ρίο ντε Ζανέιρο υπάρχει μια πινακίδα που λέει: "Απαγορεύεται να παίζετε με τα καροτσάκαι"
Με άλλα λόγια: υπάρχει ακόμα κόσμος που τραγουδά, και κόσμος που παίζει"

[Περί απαγορεύσεων]




Αλήθεια , οι λέξεις ταξιδεύουν; Και πού πάνε; Αναρωτιέται κι ο ίδιος ο συγγραφέας:

Ο Χαβιέρ Βιγιαφάνιε μάταια ψάχνει τη λέξη που του έφυγε λίγο πριν προλάβει να την πει. Πού να πήγε αυτή λέξη, που την είχε στην άκρη της γλώσσας του; Να υπάρχει άραγε κάποιο μέρος όπου συγκεντρώνονται οι λέξεις που κατάφεραν να το σκάσουν; Ένα βασίλειο με τις χαμένες λέξεις; Πού σε περιμένουν άραγε οι λέξεις που δεν κατάφερες ν' αρθρώσεις;

[Λίγα λόγια για τη λέξη (V)]



Συνοδοιπόρος και συνυπεύθυνος για το ταξίδι στις λέξεις και στους μύθους, ο καλλιτέχνης από ένα χωριό της βορειοανατολικής Βραζιλίας Χοσέ Μπόρχες. Κι αναρωτιέσαι αν οι ζωγραφιές του χαράκτη Μπόρχες περιγράφουν τις λέξεις του παραμυθά Γκαλεάνο ή το αντίθετο. Αλλά τι σημασία έχει;

Βρίσκεται στον ορίζοντα, λέει ο Φερνάντο Μπίρι. Πλησιάζω δυό βήματα, κι εκείνη απομακρύνεται δυο βήματα. Περπατώ δέκα βήματα, κι ο ορίζοντας κάνει πίσω άλλα δέκα. Όσο κι αν προχωρήσω, δεν θα τη φτάσω ποτέ. Σε τι χρησιμεύει η ουτοπία; Γι' αυτό ακριβώς: για να προχωράμε.

[Λίγα λόγια για την ουτοπία]

2 σχόλια:

  1. Αυτό το βιβλίο όλο το συναντώ κι όλο αναρωτιέμαι, να το πάρω να μην το πάρω... Δεν έχω καταλάβει τι είναι αυτό που με σταματάει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σου αρέσουν τα παράξενα παραμύθια; Κάπως έτσι είναι. Δεν είναι "κανονικές" ιστορίες, είναι αυτό που λέει ο τίτλος, λέξεις που ταξιδεύουν οι ίδιες και συνάμα λέξεις που ταξιδεύουν τον αναγνώστη. Και οι εικόνες το ίδιο. Όμως, μπορεί πράγματι να σε παραξενέψει η γραφή, και τα θέματα επίσης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή