Το Καγκουρώ παίζει!...

Σας αρέσουν οι σπαζοκεφαλιές; Μήπως αγαπάτε και τα σπορ; Αν ναι, τότε μπορεί να σας ενδιαφέρουν οι … εξάδες!

Ο φίλος του Καγκουρώ Χάρης Κουρής, πολιτικός μηχανικός και παλιός αθλητής, σας παρουσιάζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι δικής του έμπνευσης, τις εξάδες.

Εξάδες

1.      Γενικά

Οι εξάδες είναι ένα παιχνίδι με την τράπουλα αθλητικού περιεχομένου και παράλληλα ένα παιχνίδι αριθμών. Παίζεται με μια απλή τράπουλα 52 φύλλων και προσφέρεται για ψυχαγωγία ιδιαίτερα για φίλους του στίβου, αλλά και των αριθμητικών γρίφων.

Οι εξάδες μπορούν να παιχτούν από έναν παίχτη μόνο του, για δική του ευχαρίστηση, ή από περισσότερους παίκτες σε συναγωνισμό.

Οι εξάδες βγάζουν δυνατές αναμετρήσεις μεταξύ των αντιπάλων και μπορούν να προσφέρουν ξεχωριστές συγκινήσεις, ιδιαίτερα σε όσους αρέσει ο κλασικός αθλητισμός. Είναι επίσης μια καλή ευκαιρία άσκησης της μνήμης και της ευστροφίας στους υπολογισμούς.

Το παιχνίδι ονομάζεται εξάδες γιατί οι προσπάθειες είναι έξι, όσες και οι επιτρεπόμενες προσπάθειες των αθλητών στις ρίψεις και τα οριζόντια άλματα.

Η βάση του παιχνιδιού είναι η εξής: με 4 φύλλα, ανεξάρτητα από τη σειρά που βγαίνουν από την τράπουλα, να σχηματιστεί το καλύτερο δυνατό ρεκόρ σε άλμα ή ρίψη Ανδρών ή Γυναικών. Για τον σχηματισμό του ρεκόρ, το κάθε φύλλο από άσσο μέχρι εννιάρι αντιστοιχίζεται στο νούμερό του, π.χ. το οχτάρι στο 8, ενώ τα δεκάρια και οι φιγούρες αντιστοιχίζονται στο 0 (μηδέν).

Το χρώμα του φύλλου (κούπα, καρώ, μπαστούνι ή σπαθί) δεν παίζει κανένα ρόλο.

Έτσι, για παράδειγμα, τραβώντας τα φύλλα 4, 6, 7, 8 σχηματίζουμε το 86.74, παγκόσμιο ρεκόρ στη σφύρα Ανδρών.

Η επίδοση που επιλέγουμε αναγράφεται στο φύλλο αγώνα, όπως θα περιγραφεί παρακάτω.

Ανοίγοντας τα 52 φύλλα της τράπουλας διαδοχικά σε τετράδες, έχουμε κάνει μία προσπάθεια. Με 6 τέτοιες προσπάθειες ολοκληρώνουμε την εξάδα μας.

Σκοπός του παιχνιδιού είναι να βγάλουμε επιδόσεις σε όλα τα αγωνίσματα, με το μεγαλύτερο δυνατό συνολικό άθροισμα.

2.      Προϋποθέσεις

Απαραίτητη προϋπόθεση για να παίξουμε εξάδες είναι η άριστη γνώση των παγκοσμίων ρεκόρ στα αγωνίσματα αυτά, συνολικά 16: 4 άλματα και 4 ρίψεις Ανδρών και Γυναικών.

Έτσι, από τα 4 φύλλα που έχουν βγει, μπορούμε να κάνουμε σωστή και γρήγορη επιλογή της καλύτερης αλλά και προσφορότερης επίδοσης. Και αν το να βγάλουμε και τα 16 παγκόσμια ρεκόρ στα 6 ανοίγματα της τράπουλας είναι πρακτικά ανέφικτο, σίγουρα είναι εφικτό να δημιουργήσουμε το προσωπικό μας ρεκόρ στις εξάδες και να το βελτιώσουμε!

Τα παγκόσμια ρεκόρ αλμάτων και ρίψεων είναι σήμερα (28/3/2018) τα εξής:

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΡΕΚΟΡ ΑΛΜΑΤΩΝ – ΡΙΨΕΩΝ

	Α	Γ
ύψος (υ)	2.45	2.09
επί κοντώ (εκ)	6.16	5.06
μήκος (μ)	8.95	7.52
τριπλούν (τ)	18.29	15.50
σφαίρα (σφα)	23.12	22.63
δίσκος (δ)	74.08	76.80
σφύρα (σφυ)	86.74	82.98
ακόντιο (α)	98.48	72.28

Στις εξάδες οι επιλογές μας δεν μπορούν να υπερβαίνουν αυτά τα ρεκόρ.

Τα αθροίσματα των παγκοσμίων ρεκόρ είναι 318.27 (Α) και 284.86 (Γ) και το συνολικό άθροισμα 603.13.

Ο εξοπλισμός του παίκτη είναι απλός: μία λευκή σελίδα κατάλληλα χαραγμένη που θα είναι το φύλλο αγώνα, ένα στυλό, ένα απλό κομπιουτεράκι χεριού (αριθμομηχανή) και, φυσικά, μία τράπουλα καλά ανακατεμένη πριν από κάθε άνοιγμα των 52 φύλλων σε τετράδες. Η χάραξη της σελίδας γίνεται όπως δείχνει το σκαρίφημα 1. Οι αντίπαλοι σε ένα παιχνίδι μπορούν να είναι όσοι θέλουμε. Μια σελίδα Α4 π.χ. χωράει 7 αντιπάλους.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι παίζει εξάδες ένας παίκτης μόνος του. Οι αντίπαλοι ορίζονται από τον παίκτη και μπορούν να είναι όποια πρόσωπα, ομάδες, χώρες ή οτιδήποτε άλλο θέλει. Ας πούμε ότι οι αντίπαλοι είναι οι: Α, Β, Γ, Δ, Ε, ΣΤ, Ζ. Οι επιδόσεις αναγράφονται στο φύλλο αγώνα σε σειρές κατ’ αγώνισμα στις στήλες των αντιπάλων.

		Α	Β	Γ	Δ	Ε	ΣΤ	Ζ
Α	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	....        … … … … … … … …
Γ	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	…..   ...                   … … … … … … …

Σκαρίφημα 1. Φύλλο αγώνα

          

Στο πάνω μέρος της στήλης του κάθε αντιπάλου γράφονται οι επιδόσεις κατ’ αγώνισμα Ανδρών (Α) και στο κάτω μέρος κατ’ αγώνισμα Γυναικών (Γ). Πάνω δεξιά αναγράφονται στο τέλος τα αθροίσματα (Α) και (Γ) και δίπλα στο όνομα κάθε αντιπάλου το συνολικό άθροισμα που είναι και το τελικό του αποτέλεσμα στον αγώνα. Τα τελικά αποτελέσματα των αντιπάλων δίνουν τον νικητή και την κατάταξη των υπολοίπων.

3.      Παιχνίδι

Ανακατεύουμε καλά την τράπουλα και τραβάμε τα φύλλα με τη σειρά ανά τέσσερα. Η ανάγνωση του αποτελέσματος κάθε τετράδας και η αναγραφή του αντίστοιχου ρεκόρ στο φύλλο αγώνα γίνεται με τον απλό τρόπο που είπαμε παραπάνω: το κάθε φύλλο από άσσο ως εννιάρι δίνει τον αριθμό του (1, 2, 3 … 9), ενώ τα δεκάρια και οι φιγούρες δίνουν τον αριθμό 0.

Παράδειγμα

Παίζει ας πούμε ο Α (βλ. σκαρίφημα 2).

·         Ανοίγουμε την πρώτη τετράδα:

Ντάμα, 6, 10, άσσος, δηλαδή  0, 6, 0, 1.

Οι τέσσερις αριθμοί δίνουν 06.10 ή 6.10 στο επί κοντώ Ανδρών.

·         Επόμενη τετράδα: 8, άσσος, 4, 9.

Οι τέσσερις αριθμοί δίνουν  98.41 στο ακόντιο Ανδρών.

·         Επόμενη: 3, 4, ρήγας, βαλές, δηλαδή 3, 4, 0, 0.

Οι αριθμοί αυτοί δεν δίνουν αποτέλεσμα σε κανένα αγώνισμα, διότι, θυμίζουμε, μας ενδιαφέρουν επιδόσεις υψηλού επιπέδου, δηλαδή όσο γίνεται πιο κοντά στα παγκόσμια ρεκόρ. Τέτοιες επιδόσεις βγαίνουν πολλές στα 6 ανοίγματα της τράπουλας. Άρα, στο παράδειγμά μας δεν έχει νόημα να γράψουμε χαμηλές επιδόσεις, π.χ. 43.00 στο δίσκο ή 4.30 στο επί κοντώ (Γ) κτλ. Παρακάτω, θα προτείνουμε από πείρα κατώτερα όρια αναγραφής ρεκόρ κατ’ αγώνισμα για οικονομία χώρου στο φύλλο αγώνα.

·         Επόμενη τετράδα: 6, 8, 7, 5.

Οι αριθμοί δίνουν 86.57 στη σφύρα (Α) ή 76.58 στο δίσκο (Γ). Επιλέγουμε ένα από τα δύο, χωρίς δικαίωμα αλλαγής της επιλογής μας. Οι δύο επιδόσεις είναι περίπου ισάξιες. Η συνέχεια θα δείξει αν είμαστε τυχεροί στην επιλογή μας.

·     Αν οι τέσσερις αριθμοί βγάζουν παγκόσμιο ρεκόρ έχουμε το δικαίωμα, αν βγαίνει κι άλλη επίδοση μ’ αυτά τα φύλλα, να γράψουμε και μια δεύτερη σε άλλο αγώνισμα. Το παγκόσμιο ρεκόρ σημειώνεται με αστερίσκο (*).

Παράδειγμα στην επόμενη τετράδα: 8, 9, άσσος, 2.

Αυτά δίνουν:

α) 18.29* παγκόσμιο ρεκόρ στο τριπλούν (Α)  και

β) 82.91 στη σφύρα (Γ)  ή  98.21 στο ακόντιο (Α)  ή  21.98 στη σφαίρα (Γ).

Το 21.98 είναι «χαμηλό» σε σχέση με τα άλλα δύο, μπορεί όμως να προτιμηθεί αν δεν έχουμε βγάλει σφαίρα (Γ), ενώ πλησιάζουμε στο τέλος των 6 προσπαθειών ή αν στα άλλα αγωνίσματα έχουμε ήδη καλύτερη επίδοση. Με την ευκαιρία, η σφαίρα (Γ) είναι ένα από τα δυσκολότερα, αν όχι το δυσκολότερο, αγώνισμα του παιχνιδιού.

·         Οι βελτιώσεις, αν υπάρχουν, σε κάθε αγώνισμα με την πρόοδο του παιχνιδιού ξεχωρίζονται με ǁ,

     π.χ. μήκος (Α): 8.83 ǁ 8.90 ǁ 8.93.

·         Σε περίπτωση ισοβαθμίας δύο αντιπάλων, π.χ. 602.10 ο Α έναντι 602.10 του Β, ο αγώνας κρίνεται στα σημεία, με τα ακόλουθα κριτήρια κατά σειρά:

α)  υπεροχή κατ’ αγώνισμα στα 16 αγωνίσματα

π.χ.  Α -  Β  9-7  ή  Β – Α  8 – 6 και δύο ισοπαλίες (σε δύο αγωνίσματα)

β)  υπεροχή σε παγκόσμια ρεκόρ

π.χ.  3 έναντι 2

γ)  υπεροχή σε επιδόσεις 1 cm κάτω από το παγκόσμιο ρεκόρ

κ.ο.κ. ώστε ν’ αναδειχτεί νικητής.

Η ολοκλήρωση της εξάδας γίνεται με το άνοιγμα της τράπουλας 6 φορές.

Στο σκαρίφημα 2 έχουν αναγραφεί τα αποτελέσματα των παραπάνω παραδειγμάτων.

		Α              …..	Β	Γ	Δ	Ε	ΣΤ	Ζ
Α	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	….. 6.10 8.83I8.90I8.93 18.29* 98.41
Γ	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	…..                        76.58 82.91
		*

Σκαρίφημα 2. Παραδείγματα στο φύλλο αγώνα

Στο τέλος κάθε ανοίγματος της τράπουλας σημειώνουμε αστερίσκο (*) στην κάτω σειρά για να θυμόμαστε πόσα ανοίγματα από τα 6 έχουμε κάνει. Προσοχή να μην το ξεχνάμε αυτό γιατί θα δημιουργηθεί σύγχυση.

Στο τέλος των 6 ανοιγμάτων αθροίζουμε τα ρεκόρ (Α), τα ρεκόρ (Γ) και το σύνολο που δίνει και τον νικητή. Σημειώνονται πάνω δεξιά στα σημεία που είναι οι τελείες.

Αν μετά τα 6 ανοίγματα της τράπουλας δεν έχουν καλυφθεί και τα 16 αγωνίσματα, μπαίνει παύλα (-) σε όποιο αγώνισμα έμεινε κενό και στο μερικό σύνολο (Α) ή (Γ) που ανήκει και ο παίκτης Α μένει εκτός κατάταξης (ντισκαλιφιέ).

Οι αντίπαλοι Α, Β,… Ζ κάνουν ένας-ένας τις 3 πρώτες προσπάθειες (ανοίγματα) και σε δεύτερη φάση τις άλλες τρεις.

Για την οικονομία του χώρου στο φύλλο αγώνα, προτείνονται τα παρακάτω όρια αναγραφής κατ’ αγώνισμα:

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΟΡΙΑ

	Α	Γ
ύψος (υ)	2.15 - 2.45	1.70 - 2.09
επί κοντώ (εκ)	6.00 - 6.16	4.90 - 5.06
μήκος (μ)	8.70 - 8.95	7.30 - 7.52
τριπλούν (τ)	17.90 - 18.29	15.00 - 15.50
σφαίρα (σφα)	22.63 - 23.12	21.60 - 22.63
δίσκος (δ)	73.80 - 74.08	76.00 - 76.80
σφύρα (σφυ)	86.00 - 86.74	82.40 - 82.98
ακόντιο (α)	98.00 - 98.48	71.80 - 72.28

Τα όρια μπορούν να προεκταθούν προς τα κάτω, αν πλησιάζουμε στο τέλος και έχουμε κενό σε κάποιο αγώνισμα. Η πείρα δείχνει όμως ότι αυτό σπάνια αλλάζει την κατάσταση, λόγω της μεγάλης υστέρησης στο συγκεκριμένο αγώνισμα.

4.      Παραδείγματα φύλλων αγώνα

Ακολουθούν δύο παραδείγματα φύλλου αγώνα 7 αντιπάλων (Β, Θ, Κ, Πε, Πι, Σ, Χ), που ολοκληρώθηκαν και έχουν αναγραφεί οι νικητές (ΧΡυσό – ΑΡγυρό – ΧάΛκινο) και η κατάταξη των υπολοίπων.

Παρατηρούμε (βλ. φύλλα αγώνων) ότι στον πρώτο αγώνα σημειώθηκαν πολύ καλύτερες επιδόσεις από τον δεύτερο, στον οποίο είχαμε και ένα ντισκαλιφιέ. Παρατηρούμε ακόμη ότι στον πρώτο αγώνα βγήκαν μεγάλες επιδόσεις στο «δύσκολο» αγώνισμα της σφαίρας (Γ), ενώ νικητής και τις δύο φορές ήταν ο Κ.

Ο χρόνος για έναν αγώνα 7 αντιπάλων από έναν εξασκημένο παίκτη είναι περίπου 1 ώρα.

Καλή τύχη!

Φύλλο 1

Φύλλο 2

Στη γη του Αποκόρωνα σε λίγο...

               Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι μου
               κι αν έρθουν και δικοί μας.
               Να μη τους πεις κι απόθανα
               να τους βαροκαρδίσεις.

              Στρώσε τους τάβλα να γευτούν,
              κλίνη να κοιμηθούνε.
              Στρώσε τους παραπέζουλα
              Να βάλουν τ' άρματά τους
              Και σαν ξυπνήσουν το πρωί
              και σ' αποχαιρετούνε,

             πες του τος πως απόθανα.

Το είχα βάλει όταν πέθανε ο Βαγγέλης Γουμενάκης, της ΕΡΤ συνεργάτης, από τα Σφακιά, ένα χρυσό παιδί, που έτυχε να τον έχω γνωρίσει. Σήμερα, κάτι λιγότερο από τρία χρόνια μετά, σε λίγη ώρα θα βρίσκεται θαμμένος στη γη του Αποκόρωνα ο Νίκος Γρυλλάκης, της ΕΡΤ κι αυτός, δεν τον είχα γνωρίσει από κοντά, μα ήταν σαν να τον ήξερα. Τι κρίμα όταν φεύγουν οι άνθρωποι! Καλό του ταξίδι!

Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι μου, παραδοσιακό της Κρήτης, τραγουδησμένο από το Νίκο Ξυλούρη.

Τα πλήθη των μελίσσων όταν γλυκὺ του έαρος φυσάει το πνεύμα: οι μέλισσες του Κάλβου και του Φόσκολο

  Eπί την λίμνην ούτως
αυγερινά πετάουσι
τα πλήθη των μελίσσων
όταν γλυκύ του έαρος
              φυσάη το πνεύμα·

(Ωδή Δεκάτη. Ο Ωκεανός)


   Mούσα το Iκάριον πέλαγος
έχεις γνωστόν. Nα η Πάτμος,
να αι Kορασσίαι, κ' η Kάλυμνα
που τρέφει τας μελίσσας
              με' αθέριστα άνθη.

  Nα της αλόης η νήσος,
και η Kως ευτυχεστάτη,
η τις του κόσμου εχάρισε
τον Απελλήν και αθάνατον
            τον Iπποκράτην.

  Iδού και ο μέγας τρόμος
της Ασίας γης, η Σάμος·
πλέξε δι' αυτήν τον στέφανον
υμνητικόν και αιώνιον
           λυρική κόρη.

(Ωδή Τετάρτη. Εις Σάμον)

  Άλλα σύρματα δότε
ζεφυρόποδες Xάριτες·
και σεις επί το ξύλον
μελίφρονον, υακίνθινον
          βάλετε στέμμα.
....................................
  Eσύ θαυμάσιε Όμηρε
εξένισας τας Mούσας·
και του Διός η κόραι
εις τα χείλη σου απέθηκαν
         το πρώτον μέλι.

  Eις τιμήν των θεών
εφύτευσας την δάφνην·
είδον πολλοί αιώνες
το φυτόν ευθαλές
         υπερακμάζον.

  Mέσα εις το θείον στέλεχος
τι δεν εθησαυρίσατε
τα σίμβλα αιωνίως;
τι ω αώνιαι μέλισσαι
          το παραιτείτε;

(Ωδή Πέμπτη. Εις Μούσας)


  Έχεον πολυάριθμα
μελισσών έθνη οι σίμβλοι
της Πάργας, βομβηδόν
εις τον πολύν επέταον
          καρπόν λυαίον.

  Kαλός, γλυκύς ο αέρας
οπού πρώτον επίναμεν,
και η θρέπτειρα γη
από τον ίδρωτά μας
           πεποτισμένη.

(Ωδή Εβδόμη. Εις Πάργαν)

Οι μέλισσες που φέρνουν την Άνοιξη, που έθρεψαν τον Όμηρο, που αποθήκευσαν στο θείο στέλεχος της δάφνης το μέλι το χρυσό, οι μέλισσες που τραγούδησε ο Ανδρέας Κάλβος στις Ωδές του και οι ίδιες μέλισσες που τραγούδησε ο Ούγκο Φόσκολο στα δικά του ποιήματα.

..................................................

Όταν με ορμή ταταρικών αλόγων
ενάντια στην αδύναμην Ελλάδα
ο Άρης ξαπόλυσεν οργή πολέμου,
και το στεφάνι χάρισε της νίκης
στη βάρβαρη φυλή των Οσμανλήδων,
άνθισε τότε των Μουσών ο κήπος
στην Ιταλία, κ' εδώ ήρθαν οι τεχνίτες
να κρύψουν την ευλογημένη κυψέλη
που το χρυσό της μέλι μας χαρίζει.

.........................................................

(Ούγκο Φόσκολο, Ύμνος στο καράβι των Μουσών, σε μετάφραση Μαρίνου Σιγούρου, από το Ποιήματα μεταφρασμένα από Επτανήσιους, Ωκεανίδα 1997 με επιμέλεια Στέφανου Ροζάνη).

Είναι δική μας κι' όχι για τους άλλους η ιεροτελεστία στη μνήμη των κερήθρων, που στην Ιταλία αποθησαυρίζουν θείες μέλισσες μ' αιώνιο βούισμα για τις Χάριτες, κι' όποιος τις δοκιμάσει μιλεί μ' αγάπη για την πατρίδα. Αχ, πέστε μας σείς, πώς λάβατε αυτό το δώρο! Ποιος μπορεί να στολίση σε μας - που πλανόμαστε στις σκιές της γης - τη φήμη, ποιος άλλος από σας Χάριτες που βρίσκεται παντού και ξέρετε όλα σαν θεές;

...........................................................................................

Κοντά στη μυρτιά άνθιζαν τα ρόδα, που κάθε χρόνο οι Χάριτες μαζεύουν από τους Ευγανείους λόφους. Απ' αυτά φέρνουν στη μητέρα τους ένα στεφάνι δροσερό από δάκρυα, την έκτη μέρα του Απρίλη. Γύρο σ' αυτές βούιζαν γλυκά οι μέλισσες που άκουσαν πως ίσως είχε έλθει από τα Ηλύσσια να κεντρώση το δέντρο, εκείνος που περισσότερο από τους άλλους τρύγησε τo ιερό μέλι στον Υμηττό και πρώτος έκαμε περιβόητο τα τραγούδι του θείου έρωτος.

........................................................................

Ω! νεαρές θεές, χαρά του ύμνου, για σας η όμορφη γυναίκα μιμείται τις ιεροτελεστίες σας και καλοπιάνει τις γήινες μέλισσες στις πλαγιές .της Φελσίνας, απ' όπου ο βοσκός κοιτάζει την Αστραία, που τώρα χαίρεται τ' αργητά δώματα του Νηρέως. Ετοιμάζει για τα πλανώμενα σμάρια αναψυχή και διαμονή από Ινδικά φυτά που κάμνουν σκιά στα σπίτια της. Ή τα δέχεται στη γόνιμη αύρα της αρμονικής σπηλιάς προφυλαγμένα από τον πάγο, τον καλοκαιρινό θυμό και τα σύννεφα. Η όμορφη γυναίκα ποτίζει με το χέρι της τα γαλατένια μπουμπούκια της λεμονιάς, το ντροπαλό, γιούλι και το θυμάρι τ' αγαπημένο στις μέλισσες.

(Ούγος Φώσκολος, Οι Χάριτες, μετάφραση [σε πεζή μορφή] Μαριέττα Μινώτου-Γιαννοπούλου, Αθήναι, Εκδοτικός Οίκος Ζηκάκη, 1927, σσ. 55-144.)

Και λέει ο 'Ομηρος:

Στο μεταξύ μαζεύονταν όλο το στράτευμα.

Πώς σμήνη από μέλισσες πυκνά πετάγονται αλλεπάλληλα

μέσα από τρύπιο βράχο, πετώντας σμάρι στ' ανοιξιάτικα

λουλούδια, σμίγοντας άλλα εδώ, άλλα τραβώντας κατακεί...

Το παραπάνω παράθεμα από την Ιλιάδα (σε μετάφραση Δημήτρη Μαρωνίτη) είναι ένα από τα πολλά που χρησιμοποιεί ο Μιχαήλ Πασχάλης για να μιλήσει για τη διακειμενικότητα, τη σχέση, δηλαδή, ή καλύτερα τον διάλογο ανάμεσα στην ποίηση του Κάλβου και του Φόσκολο και την αρχαία ελληνική ποίηση. Στο βιβλίο του "Ξαναδιαβάζοντας τον Κάλβο: Ο Ανδρέας Κάλβος, η Ιταλία και η αρχαιότητα" (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013) αναλύει διεξοδικά το έργο του Κάλβου σε σχέση με τη γλώσσα, την ποιητική και τις επιδράσεις του, δίνοντας πολλές πληροφορίες επίσης για το έργο του Ελληνοϊταλού ποιητή Νικολό Ούγκο Φόσκολο (1778-1827, γεννημένος στη Ζάκυνθο από πατέρα Ενετό γεννημένο στην Κέρκυρα, μητέρα Ελληνίδα και προγόνους Ενετούς που ήρθαν από την Κρήτη!). Αν και μάλλον απευθύνεται σε εξειδικευμένο κοινό, ερευνητές, φιλόλογους κτλ., έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και αξίζει να διαβαστεί. 

Με την ευκαιρία θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα μυθιστόρημα που δεν κατάφερα να παραουσιάσω αν και το έχω διαβάσει εδώ και χρόνια. Πρόκειται για το "Οι μέλισσες του Κάλβου τριγυρίζουν στα λιβάδια του Λινκολνσάιρ" της Πόλυς Χατζημανωλάκη (Ταξιδευτής 2008). Στο βιβλίο αυτό η συγγραφέας κινείται ανάμεσα στην πραγματικότητα και στη μυθοπλασία για να μιλήσει για τον Κάλβο στην τελευταία περιοδο της ζωής του στην Αγγλία. Αναζητεί τα ίχνη του ποιητή στο Λάουθ, τη μικρή πόλη του Λινκολνσάιρ, όπου έζησε, δίδαξε στο οικοτροφείο, πέθανε και θάφτηκε εκεί, και όπου μάλλον είχε μελίσσια, όπως και οι επινοημένοι ήρωές της. 

Η ίδια πήγε στο Λάουθ, έψαξε στα αρχεία της πόλης, αναζήτησε στοιχεία για τη ζωή της πόλης (όπως για την κλοπή των μελισσών), δανείζεται στοιχεία από τις πολλές πηγές της (βιβλία, άρθρα, Διαδίκτυο) και δημιουργεί ένα μυθιστόρημα που επίσης αξίζει να διαβαστεί. Ο διακειμενικός διάλογος είναι παντού και στο δικό της βιβλίο.

Ένα ντόμινο ανάγνωσης μπορούν να κάνουν όλα τα παραπάνω. Καλό διάβασμα, λοιπόν.

Ημέρα της ποίησης η σημερινή, τη λένε και πρώτη μέρα της Άνοιξης.Καλή άνοιξη, λοιπόν, γλυκειά σαν το μέλι που απέθηκαν του Διός οι κόρες στα χείλη του Ομήρου...

...................................................................................................................................................

Σημειώσεις:

1. Η αντιγραφή των αποσπασμάτων από τις Ωδές του Κάλβου έγινε από τον ιστότοπο του Σπουδαστήριου Νέου Ελληνισμού (http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=13).
2. Σύντομες πληροφορίες για τους Επτανήσιους μεταφραστές μπορεί κανείς να βρεί στο Translatum Journal (https://www.translatum.gr/journal/2/ionian-translators.htm).
3. Παραθέτω ενδεικτικά τους τίτλους δύο άρθρων που βρήκα στο Διαδίκτυο και θα μπορούσαν να διαβαστούν συμπληρωματικά, σημειώνοντας πάντως ότι υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία τόσο για τα θέματα που πραγματεύεται ο Πασχάλης όσο και για τα θέματα που θίγει η Χατζημανωλάκη σχετικά με τον Κάλβο (π.χ. υπάρχουν πολλά άρθρα σε παλιά τεύχη της Νέας Εστίας που μπορεί κανείς να τα βρεί από τον ιστότοπο του ΕΚΕΒΙ).  

• Πασχάλης Μιχαήλ (2013), Ο Κάλβος ως εκδότης, κριτικός και ποιητής: οι σημειώσεις στην «Ωδή εις Ιονίους» και η έκδοση των Χαρίτων του Φώσκολου. http://dx.doi.org/10.12681/comparison.21.
• Περυσινάκη, I. Ν. (1985). Η ωδή εις Μούσας του Α. Κάλβου. Πηγές και επιδράσεις. http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/26420.

Όταν γεράσεις...

Όταν σου ασπρίσουν τα μαλλιά κι είναι ο ύπνος σου πολύς
και γέρνεις πλάι στη φωτιά, πάρε κι αυτό κοντά σου,
τα μάτια σου, διαβάζοντας, τα τρυφερά να ονειρευτείς
και τις σκιές πώς βάθαιναν άλλοτε στη ματιά σου·

και πόσοι σ' ερωτεύτηκαν σαν έσμιγες με τη χαρά
τη χάρη σου, κι αγάπησαν πολύ την ομορφιά σου,
μα ένας μόνο λάτρεψε τη φιλαπόδημη καρδιά
και τους καημούς αγάπησε στα πόσα πρόσωπά σου·

κι έπειτα γονατίζοντας στη σχάρα που φεγγοβολά,
ψιθύρισε, λυπητερά, ο Έρωτας εκείνος
πώς έφυγε, περπάτησε για λίγο πέρα στα βουνά
και τη μορφή του έκρυψε σ' ένα των άστρων σμήνος.

Είναι το ποίημα When you are old του William Butler Yeats, στη μετάφραση του Διονύση Καψάλη (ελληνικός τίτλος Όταν γεράσεις, από τη συλλογή Μπαλάντες και Περιστάσεις, Άγρα, 1997, το αντέγραψα από εδώ).

Στο παραπάνω βίντεο ακούγεται να το τραγουδά ο γνωστός Ιταλός τροβαδούρος Άντζελο Μπραντουάρντι. Αυτό το ποίημα διάλεξαν και μια παρέα Ιρλανδών να απαγγείλουν πάνω από τον τάφο του ποιητή στο χωριό Drumcliff της επαρχίας Sligo, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του (παρακάτω βίντεο). 

Ο Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς (1865-1939) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Αγγλόγωνους ποιητές του 20ου αιώνα, ένας οραματιστής, για τον οποίον ο Έλιοτ είπε ότι ήταν ένας από τους λίγους ποιητές που "η ιστρία τους ήταν η ιστορία της εποχής μας" και που αποτελούν "μέρος της συνείδησης της εποχής μας, η οποία δεν μπορεί να γίνει κατανοητή χωρίς αυτούς" (αντιγραφή από τήν εισαγωγή του Σπύρου Ηλιόπουλου στο "Μυθολογίες και Οράματα", Γαβριηλίδης1999, που έκανε επίσης την επιμέλεια και τη μετάφραση ).

Όμως, για το ίδιο περίπου θέμα, αλλά με άλλη ματιά, έγραψε και ένας πολύ παλιότερος, επίσης σπουδαίος, Ιρλανδός συγγραφέας, ο Τζόναθαν Σουίφτ (1667-1745), με τίτλο Resolutions 1699: When I come to be old, που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Άγρα ως Αποφάσεις για όταν θα είμαι γέρος μαζί με το κείμενο Στοχασμός για ένα σκουπόξυλο (αναφορά στον Ιρλανδό επιστήμονα Robert Boyle, γνωστό από τον νόμο των αερίων). Είναι σε μετάφραση Μίλτου Φραγκόπουλου και προλόγισμα Γεράσιμου Βώκου.

Στο κείμενο αυτό, που ο Σουίφτ έγραψε πάντως σε νεαρή ηλικία, δίνει συμβουλές στον εαυτό του τι να προσέξει όταν γεράσει. Και τι λέει; Να μη μιλά πολύ, να μην καυχιέται για την αλλοτινή ομορφιά του, να μη γίνεται φορτικός, να μην είναι αυστηρός με τους νέους, να μη λέει την ίδια ιστορία ξανά και ξανά και μερικά ακόμη και τέλος να μην προσπαθεί να τηρεί όλους τους κανόνες....

Μας λένε τίποτα τα λόγια τους; 

Για τους Ιρλανδούς που γιορτάζουν σήμερα (ημέρα του Άγιου Πατρίκιου σήμερα, μεγάλη γιορτή γι' αυτούς).
Και για όσους και όσες γεννήθηκαν (γεννηθήκαμε) σήμερα (και αύριο).