Το Καγκουρώ παίζει!...

Σας αρέσουν οι σπαζοκεφαλιές; Μήπως αγαπάτε και τα σπορ; Αν ναι, τότε μπορεί να σας ενδιαφέρουν οι … εξάδες!

Ο φίλος του Καγκουρώ Χάρης Κουρής, πολιτικός μηχανικός και παλιός αθλητής, σας παρουσιάζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι δικής του έμπνευσης, τις εξάδες.

Εξάδες

1.      Γενικά

Οι εξάδες είναι ένα παιχνίδι με την τράπουλα αθλητικού περιεχομένου και παράλληλα ένα παιχνίδι αριθμών. Παίζεται με μια απλή τράπουλα 52 φύλλων και προσφέρεται για ψυχαγωγία ιδιαίτερα για φίλους του στίβου, αλλά και των αριθμητικών γρίφων.

Οι εξάδες μπορούν να παιχτούν από έναν παίχτη μόνο του, για δική του ευχαρίστηση, ή από περισσότερους παίκτες σε συναγωνισμό.

Οι εξάδες βγάζουν δυνατές αναμετρήσεις μεταξύ των αντιπάλων και μπορούν να προσφέρουν ξεχωριστές συγκινήσεις, ιδιαίτερα σε όσους αρέσει ο κλασικός αθλητισμός. Είναι επίσης μια καλή ευκαιρία άσκησης της μνήμης και της ευστροφίας στους υπολογισμούς.

Το παιχνίδι ονομάζεται εξάδες γιατί οι προσπάθειες είναι έξι, όσες και οι επιτρεπόμενες προσπάθειες των αθλητών στις ρίψεις και τα οριζόντια άλματα.

Η βάση του παιχνιδιού είναι η εξής: με 4 φύλλα, ανεξάρτητα από τη σειρά που βγαίνουν από την τράπουλα, να σχηματιστεί το καλύτερο δυνατό ρεκόρ σε άλμα ή ρίψη Ανδρών ή Γυναικών. Για τον σχηματισμό του ρεκόρ, το κάθε φύλλο από άσσο μέχρι εννιάρι αντιστοιχίζεται στο νούμερό του, π.χ. το οχτάρι στο 8, ενώ τα δεκάρια και οι φιγούρες αντιστοιχίζονται στο 0 (μηδέν).

Το χρώμα του φύλλου (κούπα, καρώ, μπαστούνι ή σπαθί) δεν παίζει κανένα ρόλο.

Έτσι, για παράδειγμα, τραβώντας τα φύλλα 4, 6, 7, 8 σχηματίζουμε το 86.74, παγκόσμιο ρεκόρ στη σφύρα Ανδρών.

Η επίδοση που επιλέγουμε αναγράφεται στο φύλλο αγώνα, όπως θα περιγραφεί παρακάτω.

Ανοίγοντας τα 52 φύλλα της τράπουλας διαδοχικά σε τετράδες, έχουμε κάνει μία προσπάθεια. Με 6 τέτοιες προσπάθειες ολοκληρώνουμε την εξάδα μας.

Σκοπός του παιχνιδιού είναι να βγάλουμε επιδόσεις σε όλα τα αγωνίσματα, με το μεγαλύτερο δυνατό συνολικό άθροισμα.

2.      Προϋποθέσεις

Απαραίτητη προϋπόθεση για να παίξουμε εξάδες είναι η άριστη γνώση των παγκοσμίων ρεκόρ στα αγωνίσματα αυτά, συνολικά 16: 4 άλματα και 4 ρίψεις Ανδρών και Γυναικών.

Έτσι, από τα 4 φύλλα που έχουν βγει, μπορούμε να κάνουμε σωστή και γρήγορη επιλογή της καλύτερης αλλά και προσφορότερης επίδοσης. Και αν το να βγάλουμε και τα 16 παγκόσμια ρεκόρ στα 6 ανοίγματα της τράπουλας είναι πρακτικά ανέφικτο, σίγουρα είναι εφικτό να δημιουργήσουμε το προσωπικό μας ρεκόρ στις εξάδες και να το βελτιώσουμε!

Τα παγκόσμια ρεκόρ αλμάτων και ρίψεων είναι σήμερα (28/3/2018) τα εξής:

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΡΕΚΟΡ ΑΛΜΑΤΩΝ – ΡΙΨΕΩΝ

	Α	Γ
ύψος (υ)	2.45	2.09
επί κοντώ (εκ)	6.16	5.06
μήκος (μ)	8.95	7.52
τριπλούν (τ)	18.29	15.50
σφαίρα (σφα)	23.12	22.63
δίσκος (δ)	74.08	76.80
σφύρα (σφυ)	86.74	82.98
ακόντιο (α)	98.48	72.28

Στις εξάδες οι επιλογές μας δεν μπορούν να υπερβαίνουν αυτά τα ρεκόρ.

Τα αθροίσματα των παγκοσμίων ρεκόρ είναι 318.27 (Α) και 284.86 (Γ) και το συνολικό άθροισμα 603.13.

Ο εξοπλισμός του παίκτη είναι απλός: μία λευκή σελίδα κατάλληλα χαραγμένη που θα είναι το φύλλο αγώνα, ένα στυλό, ένα απλό κομπιουτεράκι χεριού (αριθμομηχανή) και, φυσικά, μία τράπουλα καλά ανακατεμένη πριν από κάθε άνοιγμα των 52 φύλλων σε τετράδες. Η χάραξη της σελίδας γίνεται όπως δείχνει το σκαρίφημα 1. Οι αντίπαλοι σε ένα παιχνίδι μπορούν να είναι όσοι θέλουμε. Μια σελίδα Α4 π.χ. χωράει 7 αντιπάλους.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι παίζει εξάδες ένας παίκτης μόνος του. Οι αντίπαλοι ορίζονται από τον παίκτη και μπορούν να είναι όποια πρόσωπα, ομάδες, χώρες ή οτιδήποτε άλλο θέλει. Ας πούμε ότι οι αντίπαλοι είναι οι: Α, Β, Γ, Δ, Ε, ΣΤ, Ζ. Οι επιδόσεις αναγράφονται στο φύλλο αγώνα σε σειρές κατ’ αγώνισμα στις στήλες των αντιπάλων.

		Α	Β	Γ	Δ	Ε	ΣΤ	Ζ
Α	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	....        … … … … … … … …
Γ	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	…..   ...                   … … … … … … …

Σκαρίφημα 1. Φύλλο αγώνα

          

Στο πάνω μέρος της στήλης του κάθε αντιπάλου γράφονται οι επιδόσεις κατ’ αγώνισμα Ανδρών (Α) και στο κάτω μέρος κατ’ αγώνισμα Γυναικών (Γ). Πάνω δεξιά αναγράφονται στο τέλος τα αθροίσματα (Α) και (Γ) και δίπλα στο όνομα κάθε αντιπάλου το συνολικό άθροισμα που είναι και το τελικό του αποτέλεσμα στον αγώνα. Τα τελικά αποτελέσματα των αντιπάλων δίνουν τον νικητή και την κατάταξη των υπολοίπων.

3.      Παιχνίδι

Ανακατεύουμε καλά την τράπουλα και τραβάμε τα φύλλα με τη σειρά ανά τέσσερα. Η ανάγνωση του αποτελέσματος κάθε τετράδας και η αναγραφή του αντίστοιχου ρεκόρ στο φύλλο αγώνα γίνεται με τον απλό τρόπο που είπαμε παραπάνω: το κάθε φύλλο από άσσο ως εννιάρι δίνει τον αριθμό του (1, 2, 3 … 9), ενώ τα δεκάρια και οι φιγούρες δίνουν τον αριθμό 0.

Παράδειγμα

Παίζει ας πούμε ο Α (βλ. σκαρίφημα 2).

·         Ανοίγουμε την πρώτη τετράδα:

Ντάμα, 6, 10, άσσος, δηλαδή  0, 6, 0, 1.

Οι τέσσερις αριθμοί δίνουν 06.10 ή 6.10 στο επί κοντώ Ανδρών.

·         Επόμενη τετράδα: 8, άσσος, 4, 9.

Οι τέσσερις αριθμοί δίνουν  98.41 στο ακόντιο Ανδρών.

·         Επόμενη: 3, 4, ρήγας, βαλές, δηλαδή 3, 4, 0, 0.

Οι αριθμοί αυτοί δεν δίνουν αποτέλεσμα σε κανένα αγώνισμα, διότι, θυμίζουμε, μας ενδιαφέρουν επιδόσεις υψηλού επιπέδου, δηλαδή όσο γίνεται πιο κοντά στα παγκόσμια ρεκόρ. Τέτοιες επιδόσεις βγαίνουν πολλές στα 6 ανοίγματα της τράπουλας. Άρα, στο παράδειγμά μας δεν έχει νόημα να γράψουμε χαμηλές επιδόσεις, π.χ. 43.00 στο δίσκο ή 4.30 στο επί κοντώ (Γ) κτλ. Παρακάτω, θα προτείνουμε από πείρα κατώτερα όρια αναγραφής ρεκόρ κατ’ αγώνισμα για οικονομία χώρου στο φύλλο αγώνα.

·         Επόμενη τετράδα: 6, 8, 7, 5.

Οι αριθμοί δίνουν 86.57 στη σφύρα (Α) ή 76.58 στο δίσκο (Γ). Επιλέγουμε ένα από τα δύο, χωρίς δικαίωμα αλλαγής της επιλογής μας. Οι δύο επιδόσεις είναι περίπου ισάξιες. Η συνέχεια θα δείξει αν είμαστε τυχεροί στην επιλογή μας.

·     Αν οι τέσσερις αριθμοί βγάζουν παγκόσμιο ρεκόρ έχουμε το δικαίωμα, αν βγαίνει κι άλλη επίδοση μ’ αυτά τα φύλλα, να γράψουμε και μια δεύτερη σε άλλο αγώνισμα. Το παγκόσμιο ρεκόρ σημειώνεται με αστερίσκο (*).

Παράδειγμα στην επόμενη τετράδα: 8, 9, άσσος, 2.

Αυτά δίνουν:

α) 18.29* παγκόσμιο ρεκόρ στο τριπλούν (Α)  και

β) 82.91 στη σφύρα (Γ)  ή  98.21 στο ακόντιο (Α)  ή  21.98 στη σφαίρα (Γ).

Το 21.98 είναι «χαμηλό» σε σχέση με τα άλλα δύο, μπορεί όμως να προτιμηθεί αν δεν έχουμε βγάλει σφαίρα (Γ), ενώ πλησιάζουμε στο τέλος των 6 προσπαθειών ή αν στα άλλα αγωνίσματα έχουμε ήδη καλύτερη επίδοση. Με την ευκαιρία, η σφαίρα (Γ) είναι ένα από τα δυσκολότερα, αν όχι το δυσκολότερο, αγώνισμα του παιχνιδιού.

·         Οι βελτιώσεις, αν υπάρχουν, σε κάθε αγώνισμα με την πρόοδο του παιχνιδιού ξεχωρίζονται με ǁ,

     π.χ. μήκος (Α): 8.83 ǁ 8.90 ǁ 8.93.

·         Σε περίπτωση ισοβαθμίας δύο αντιπάλων, π.χ. 602.10 ο Α έναντι 602.10 του Β, ο αγώνας κρίνεται στα σημεία, με τα ακόλουθα κριτήρια κατά σειρά:

α)  υπεροχή κατ’ αγώνισμα στα 16 αγωνίσματα

π.χ.  Α -  Β  9-7  ή  Β – Α  8 – 6 και δύο ισοπαλίες (σε δύο αγωνίσματα)

β)  υπεροχή σε παγκόσμια ρεκόρ

π.χ.  3 έναντι 2

γ)  υπεροχή σε επιδόσεις 1 cm κάτω από το παγκόσμιο ρεκόρ

κ.ο.κ. ώστε ν’ αναδειχτεί νικητής.

Η ολοκλήρωση της εξάδας γίνεται με το άνοιγμα της τράπουλας 6 φορές.

Στο σκαρίφημα 2 έχουν αναγραφεί τα αποτελέσματα των παραπάνω παραδειγμάτων.

		Α              …..	Β	Γ	Δ	Ε	ΣΤ	Ζ
Α	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	….. 6.10 8.83I8.90I8.93 18.29* 98.41
Γ	υ εκ μ τ σφα δ σφυ α	…..                        76.58 82.91
		*

Σκαρίφημα 2. Παραδείγματα στο φύλλο αγώνα

Στο τέλος κάθε ανοίγματος της τράπουλας σημειώνουμε αστερίσκο (*) στην κάτω σειρά για να θυμόμαστε πόσα ανοίγματα από τα 6 έχουμε κάνει. Προσοχή να μην το ξεχνάμε αυτό γιατί θα δημιουργηθεί σύγχυση.

Στο τέλος των 6 ανοιγμάτων αθροίζουμε τα ρεκόρ (Α), τα ρεκόρ (Γ) και το σύνολο που δίνει και τον νικητή. Σημειώνονται πάνω δεξιά στα σημεία που είναι οι τελείες.

Αν μετά τα 6 ανοίγματα της τράπουλας δεν έχουν καλυφθεί και τα 16 αγωνίσματα, μπαίνει παύλα (-) σε όποιο αγώνισμα έμεινε κενό και στο μερικό σύνολο (Α) ή (Γ) που ανήκει και ο παίκτης Α μένει εκτός κατάταξης (ντισκαλιφιέ).

Οι αντίπαλοι Α, Β,… Ζ κάνουν ένας-ένας τις 3 πρώτες προσπάθειες (ανοίγματα) και σε δεύτερη φάση τις άλλες τρεις.

Για την οικονομία του χώρου στο φύλλο αγώνα, προτείνονται τα παρακάτω όρια αναγραφής κατ’ αγώνισμα:

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΟΡΙΑ

	Α	Γ
ύψος (υ)	2.15 - 2.45	1.70 - 2.09
επί κοντώ (εκ)	6.00 - 6.16	4.90 - 5.06
μήκος (μ)	8.70 - 8.95	7.30 - 7.52
τριπλούν (τ)	17.90 - 18.29	15.00 - 15.50
σφαίρα (σφα)	22.63 - 23.12	21.60 - 22.63
δίσκος (δ)	73.80 - 74.08	76.00 - 76.80
σφύρα (σφυ)	86.00 - 86.74	82.40 - 82.98
ακόντιο (α)	98.00 - 98.48	71.80 - 72.28

Τα όρια μπορούν να προεκταθούν προς τα κάτω, αν πλησιάζουμε στο τέλος και έχουμε κενό σε κάποιο αγώνισμα. Η πείρα δείχνει όμως ότι αυτό σπάνια αλλάζει την κατάσταση, λόγω της μεγάλης υστέρησης στο συγκεκριμένο αγώνισμα.

4.      Παραδείγματα φύλλων αγώνα

Ακολουθούν δύο παραδείγματα φύλλου αγώνα 7 αντιπάλων (Β, Θ, Κ, Πε, Πι, Σ, Χ), που ολοκληρώθηκαν και έχουν αναγραφεί οι νικητές (ΧΡυσό – ΑΡγυρό – ΧάΛκινο) και η κατάταξη των υπολοίπων.

Παρατηρούμε (βλ. φύλλα αγώνων) ότι στον πρώτο αγώνα σημειώθηκαν πολύ καλύτερες επιδόσεις από τον δεύτερο, στον οποίο είχαμε και ένα ντισκαλιφιέ. Παρατηρούμε ακόμη ότι στον πρώτο αγώνα βγήκαν μεγάλες επιδόσεις στο «δύσκολο» αγώνισμα της σφαίρας (Γ), ενώ νικητής και τις δύο φορές ήταν ο Κ.

Ο χρόνος για έναν αγώνα 7 αντιπάλων από έναν εξασκημένο παίκτη είναι περίπου 1 ώρα.

Καλή τύχη!

Φύλλο 1

Φύλλο 2

"Εν Αγίω Ματθαίω..." του Χαράλαμπου Κουρή: η Κέρκυρα των παιδικών του χρόνων κι ακόμη πιο πίσω...

... Έφαγε όλο το σπίτι ο Σπύρος για να επαληθεύσει τις υποψίες του. Και μάλιστα όχι τόσο στο πάνω πάτωμα, γιατί ο γέρος ήτανε πονηρός και μπορούσε να καταλάβει κι από τα παραμικρότερα τριξίματα του ξύλινου πατώματος, ότι ο γιος του κάτι χαλεύει. Εκεί που κυρίως έψαχνε ήταν το κατώι, όπου και πάτωμα δεν υπήρχε, αλλά και οι πιθανές κρυψώνες ήταν πολύ περισσότερες. Και τελικά τα ξετρύπωσε ένα μεσημέρι, που ο γέρος κοιμότανε αποκαμωμένος και ακουγότανε το ροχαλητό του σ’ όλο το σπίτι. Διπλοτυλιγμένα σε σκληρό στρατσόχαρτο κάμποσα κατοστάρικα και πεντακοσάρικα ήταν πατικωμένα από κάτω από το σκαφόνι, απάνω στο ξύλινο καβαλέτο που χρησίμευε σαν βάση, για να είναι το σκαφόνι υπερυψωμένο από το δάπεδο του κατωγιού. Ο Σπύρος ξανάβαλε το πάκο όπως ήτανε στη θέση του, χαμογελώντας ευχαριστημένος. Την άλλη μέρα, πρωί πρωί, είχανε κανονίσει να πάει στη Χώρα με το λεωφορείο, για να φέρει τα φάρμακα που έγραψε στον πατέρα του ο γιατρός...

Κι όταν ετοιμάστηκε ο Σπύρος για τη Χώρα κι αποχαιρέτησε τον πατέρα του, που περίμενε ν' ακούσει την εξώπορτα να κλείνει, κατεβαίνει στο κατώι και πάει κατ' ευθείαν να ψάξει για τον ... πολυπόθητο θησαυρό, δηλαδή ένα κατοστάρικο. Τότε, ακούγεται το σκούξιμο του γέρου από το απάνω πάτωμα:

 «Αγάλια – αγάλια, Σπύρο μου, μην το σκίσεις!!».        

Αγάλια - αγάλια ονομάζει την ιστορία του ο Χαρ. Κουρής, απ' όπου και το παραπάνω απόσπασμα. Ιστορία βγαλμένη από τη ζωή των ανθρώπων του χωριού του, όπως και όλες οι Αγιομαθίτικες ιστορίες στο καλαίσθητο, εξαιρετικά ενδιαφέρον και ευχάριστο στην ανάγνωση βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε από τον ίδιο.

Το χωριό είναι κυριολεκτικά πνιγμένο στο πράσινο και με απέραντους ελαιώνες που οι ρίζες τους φτάνουν στην εποχή της Ενετοκρατίας 

 Ο Άγιος Ματθαίος, ή Άη Μαθιάς, βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της Κέρκυρας, στους πρόποδες του βουνού του Παντοκράτορα του Χαμηλού ή Γαμήλιου όρους. Είναι κεφαλοχώρι, ήδη σήμερα έχει 1700 μόνιμους κατοίκους, κυριολεκτικά πνιγμένο στο πράσινο και με απέραντους ελαιώνες που οι ρίζες τους φτάνουν στην εποχή της Ενετοκρατίας. Η πολιτιστική δραστηριότητα του Άη Μαθιά είναι πλούσια και εντυπωσιακή. Διαθέτει φιλαρμονική από το 1964 με περίπου 70 ενεργούς μουσικούς, πολιτιστικό σύλλογο με χορωδία, θεατρική ομάδα και χορευτικό όμιλο, ενώ δραστήρια είναι και η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού, ο ΟΦΑΜ. Ο Χαράλαμπος Κουρής είναι πολιτικός μηχανικός και πρόεδρος της Ένωσης Αγιομαθιτών Αθήνας, ενός ζωντανού τοπικού συλλόγου, που φέτος μάλιστα γιόρτασε τα 50 χρόνια λειτουργίας του.

Αλλά, ας επιστρέψουμε στις Αγιομαθίτικες ιστορίες. Ο ίδιος ο τίτλος μας γυρίζει χρόνια πίσω, στα παλιά τα χρόνια, με ιστορίες που είτε θυμάται ο συγγραφέας, δεκαετίες '50 και '60, ή τούλεγε ο πατέρας του, ο Γιάννης Κουρής, δάσκαλος για πολλά χρόνια στον Άη Μαθιά. Στη μνήμη του πατέρα του εξάλλου και του πάππου του του Λάμπη αφιερώνει τούτο το βιβλίο. Κι έχει ιστορίες και για τους δυο. 

Άφησε όνομα στον Άη Μαθιά ο δάσκαλος ο Μπουρίτσης, έτσι είναι γνωστός, όλοι εξάλλου στην Κέρκυρα έχουν οικογενειακά παρατσούκλια, δεν μπορούν να συνεννοηθούν αλλιώς, τα επώνυμα σε κάθε χωριό επαναλαμβάνονται σε πολλές οικογένειες. Έμεινε στην ιστορία του χωριού ως ο  δάσκαλος του χωριού, αυστηρός, επιβλητικός, άτεγκτος στα θέματα πειθαρχίας. Και βρίσκει την ευκαιρία ο συγγραφέας να μας μεταφέρει όχι μόνο στοιχεία από την προσωπικότητα του πατέρα του και δασκάλου του χωριού, αλλά και στοιχεία από την κατάσταση των σχολείων και γενικότερα των συνθηκών ζωής των ανθρώπων στο χωριό εκείνα τα χρόνια. Και γράφει για το δάσκαλο:

…Σαν εκπαιδευτικός είχε εξαιρετική μεταδοτικότητα. Έκανε επίσης σωστή ιεράρχηση των διδασκόμενων μαθημάτων, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο στα μαθήματα που ήταν χρήσιμα στα παιδιά, επιμένοντας σ’ αυτά που ήξερε ότι αργότερα θα τα βοηθήσουν στη ζωή τους. Η Αριθμητική, τα Μαθηματικά γενικότερα, η Γλώσσα, με ιδιαίτερη έμφαση στη σωστή άρθρωση, στην ορθογραφία και στη γραμματική, καθώς και η Ελληνική Ιστορία ήταν τομείς που ο Γιάννης ο Κουρής έδινε απόλυτη προτεραιότητα. Ακόμη η Ωδική, μάθημα στο οποίο έβγαζε όλη του την  αγάπη για τη μουσική, ξεχωρίζοντας από πολύ μικρούς τους μετέπειτα πρωταγωνιστές της χορωδίας του χωριού, για παράδειγμα στις τάξεις του 1961 – 62 τον Γιάννη Πετράκη και πολλούς άλλους πιο πριν. Αλλά πάνω απ΄ όλα ήξερε να μεταγγίζει στους μαθητές του την αγάπη του για το χωριό, την πανέμορφη φύση του, τις παραδόσεις του και τους απλούς ανθρώπους του…

Όμως, τότε οι δάσκαλοι πίστευαν ότι … το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο. Και πώς να μην το πιστεύουν, μπορεί και νάλεγε κανείς. Τριθέσιο το σχολείο στον Άη Μαθιά, τρεις οι δάσκαλοι, από 100 παιδιά ο καθένας. Πώς να τα βγάλουν πέρα. Ήταν λοιπόν ο δάσκαλος ο Μπουρίτσης που … κανόνιζε και για τους άλλους δύο. Οι γονείς βέβαια είχαν αντικρουόμενες απόψεις:

Έτσι οι δάσκαλοι άκουγαν από τους πατεράδες παροτρύνσεις του τύπου: «Βαρ’ του, δάσκαλε, βαρ’ του, γιατί έχει το διάολο μέσα του και δεν ακούει!», ενώ πίσω από την πλάτη τους τα σχόλια των μανάδων έδιναν κι έπαιρναν: «Το βάρησε πάλε  το κακομοίρικο που να τόνε κάψει ο Αη Σπυρίδωνας!».

90χρονος πια με παλιούς του μαθητές: "Θυμάσαι, δάσκαλέ μου, ξύλο που μου ‘χες ρίξει τότες που ‘χα τσακίσει σφεντονιές τα κεραμίδια του… Κουτσοκώστα;" "Τι λες αδερφέ; Και ποιος εχάθηκε από… σαράντα παλουκιές;"

Όμως, είπαμε, ήτανε καλός δάσκαλος.

Πράγματι, ο δάσκαλος ο Μπουρίτσης συνήθιζε να βάζει όλα τα παιδιά της τάξης μαζί, να διαβάζουν κάποιο κείμενο ή ποίημα, επιμένοντας σ’ αυτή την ηχητική εντύπωση, που εξασκούσε την άρθρωση και έδινε ακουστική εμπειρία της γλώσσας στα παιδιά, αφού τότε ούτε καν ραδιόφωνα δεν υπήρχαν.

Όμως, οι παραπάνω περιγραφές  γίνονται για να διηγηθεί μια ιστορία ο συγγραφέας. Ήταν κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν στην τάξη διάβαζαν το ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη για τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ «Πώς μας θωρείς ακίνητος, πού τρέχει ο λογισμός σου…». «Πώς μας θωρείς ακίνητος…», επιγράφει και την ιστορία, περιγράφοντας το πάθημα του δεκάχρονου ταραξία Σπύρου, ανηψιού του δάσκαλου, που ήρθε από την τάξη της δασκάλας,  για το … σχετικό συγύρισμα. Δεν τις γλύτωσε βέβαια…

Μαθητές του δημοτικού σχολείου το 1939. Διακρίνεται ο δάσκαλος Γιάννης Κουρής

Το ίδιο και στην άλλη ιστορία, τα «168 αυγά», μία από τις φορές που ο δάσκαλος έβαζε ασκήσεις με αριθμητικούς υπολογισμούς από μνήμης, χωρίς μολύβι και χαρτί και τη λύση τη βρήκε η Κατίνα Αβραμιώτη, μια μαθήτρια της Δ’ δημοτικού, ενώ … «κόντεψε να στείλει στο …απόσπασμα το ένα τέταρτο της τάξης».

Μας μεταφέρει στιγμές από την καθημερινή ζωή του χωριού. Θυμάται τη γαϊδουρίτσα τη Νιανιούρω, που αναγκάστηκαν να τη δώσουν όταν έφυγαν όλη η οικογένεια για την Αθήνα. Θυμάται την επίσκεψη της Φρειδερίκης στο χωριό, τέλη της δεκαετίας του ’50, τότε που αναγκάστηκε να φάει το «μισητό απογευματινό αυγό» που … στάθηκε η αιτία να του γίνει τόσο αντιπαθής για πάντα η "Μεγαλειοτάτη".

Θυμάται χαρακτηριστικές φιγούρες και τις περιγράφει με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο, όπως

τους υπαίθριους πωλητές αγροτικών προϊόντων

«Μισό φράνκο το κομμάτι

Και χορταίνουν δυο νομάτοι!»

ή τους πωλητές των παυλόσυκων (είναι τα φραγκόσυκα  ή … παπουτσόσυκα, όπως τα λέμε εμείς στην Κρήτη),

τους κήρυκες

…Οι κήρυκες γυρνούσαν στους κεντρικούς δρόμους του χωριού, συνήθως απόγεμα ή βράδυ, βαδίζοντας αργά-αργά ανάμεσα στους χωριανούς, που σταματούσαν κι έκαναν ησυχία για ν΄ακούσουν και με στεντόρεια φωνή μεταβάλλονταν σε … κινούμενα μεγάφωνα, επαναλαμβάνοντας ξανά και ξανά την ανακοίνωση που τους είχαν δώσει και είχαν αποστηθίσει…

τους πραματευτάδες «που γύρναγαν στις γειτονιές με ένα κοφίνι σε κάθε χέρι», 

τους «σταγκοπινιάτες», «βασικά σιδεράδες τροχιστές που τρόχιζαν ή επισκεύαζαν με καλάι τα μεταλλικά οικιακά σκεύη και μαχαιροπήρουνα», 

μα και τον υπαίθριο κουρέα, «που τριγυρνούσε ο καημένος μ΄ένα ξύλινο καφετί τετράγωνο βαλιτζάκι με τα απαραίτητα σύνεργα για κούρεμα και ξύρισμα υπαιθρίως, συνήθως έξω από τα καφενεία».

Και βέβαια έχει να διηγηθεί μια ιστορία που θυμάται, μια κουβέντα που έμεινε παροιμιώδης, ένα πάθημα, μια στιγμή που συνήθως φέρνει γέλιο.

Οι πιο πολλές ιστορίες φέρνουν γέλιο, έχουν στο αίμα τους άλλωστε οι Κερκυραίοι  την ευθυμία μαζί με το κογιονάρισμα. Και κάποιες κουβέντες σώζονται στο πέρασμα του χρόνου  και γίνονται ανέκδοτα. Όπως έγινε με την ιστορία "Στα μπάνια του Αλέκου", την ιστορία του μπάρμπα που πήγε στην πόλη να δει την κόρη του και όλοι μαζί πήγαν για μπάνιο στα «μπάνια του Αλέκου» (είναι μια παραλία μέσα στην πόλη, κάτω από το παλιό φρούριο). Όμως ο παππούς δεν είχε μπανιερό κι έτσι … «του δώσανε ένα παλιό μπανιερό του γαμπρού, που όμως τουρχότανε κάπως στενό, ένιωθε να τονε σπεδίζει και να τονε στενεύει στα παραδάγκαλά του». Τι να κάνει, το φόρεσε, κολύμπησε όπως-όπως  και βγαίνει έξω να ντυθεί. Ψάχνει να βρει μια γωνιά  να μην τον βλέπουν, ήταν και κοριτσοπαρέες ένα γύρω…

«Δε μ΄εδιαφέρει τίποτα», θα πρέπει να σκέφτηκε ο αγαθός μπάρμπας και, αποφασισμένος, γυρνάει καλού-κακού τα νώτα του προς την κυρίως πλάζ και ... τσούπ, βγάνει το διαολεμένο το μπανιερό και το παίρνει παραμάσκαλα.

Έχει αρχίσει ν΄ ασκώνει το κλιτσί του για να φορέσει το σώβρακό του, όταν ακούει πίσω του, καμιά δεκαριά μέτρα, ένα ομαδικό τρανταχτό χάχανο, κοριτσίστικα γέλια, φωνές  «εγιά, εγιά» και ξεχωρίζει μια γυναικεία στριγκλιά «ε, μπάρμπα!», που υποδέχονται την ... άλλη όψη της προσωπικότητάς του.

Ε, τότε πια δεν αντέχει άλλο. Γυρίζει σκασμένος, ολοκληρώνοντας, όμως, ταυτόχρονα τις ... αποκαλύψεις, για να τσου βάλει, επιτέλους, όλους στη θέση τους, δείχνοντας με το χέρι του προς την άλλη μεριά:  «Και γιατί, μάτια μου, δεν κοιτάζετε από κεί;;!!»

Στο Σκαφόνι" μας θυμίζει τη συνήθεια που είχαμε παιδιά να μαζεύουμε τις φωτογραφίες που ήταν κρυμμένες στα μπισκότα, να τις συγκεντρώνουμε σε άλμπουμ, να τις ανταλλάσσουμε, όχι χωρίς αντάλλαγμα βέβαια. 

Σπάνιες ή πρωτοεμφανιζόμενες φωτογραφίες στα χέρια κάποιου, γίνονταν αυτόματα το «σκοτεινό αντικείμενο του πόθου» όλων των άλλων. Οι προσφορές ανταλλαγής έφταναν στα ύψη. Δέκα, είκοσι, ακόμη και πενήντα «παλιές» μπορούσαν να δοθούν για μια τέτοια φωτογραφία κι ας απεικόνιζε κάποια δευτεροκλασάτη ηθοποιό που δεν τη ξέρανε ούτε στη γειτονιά της.

Το μεγάλο γεγονός ήταν όταν στα χέρια ενός αγοριού έπεσε η φωτογραφία μιας πανέμορφης κοπέλας, φωτογραφημένης με μπικίνι, καθισμένης σε μια κούνια, κοτάζοντας το φακό ναζιάρικα κτλ κτλ. Ήταν η Ιταλίδα ηθοποιός που φαίνεται τότε να μεσουρανούσε, η Marisa Allasio!

Η Marisa Allasio στη φωτογραφία που έσπειρε τα δαιμόνια στον Άη Μαθιά!

Κι από κοντά η μουσική, κι όλα τ' άλλα ακολουθούσαν. Όπως τότε που πήγε ο Σπύρος στου κουμπάρου του να πάρει τη ραντιστική μηχανή κι άφηκε τη γυναίκα του να περιμένει στο δρόμο με τ' άλογο,  μα ο κουμπάρος, ερασιτέχνης βιολιτζής, όχι μόνο δε σταμάταγε την πρόβα, μα ... τον έβαλε και σε δουλειά:

 «Κουμπάρε μου, για χόρεψέ το λίγο, να δούμε αν το παίζω όπως πρέπει…»

Η Σταρ Ελλάς 1931 Χρυσούλα Ρόδη

Στις «Καντάδες», διηγείται νυχτερινές εξορμήσεις  με καντάδες, όπως στις αρχές δεκαετίας του ’30 στον Πόρο, όπου υπηρετούσε ναύτης ο πατέρας του κι έκαναν καντάδα κάτω από το μπαλκόνι της Σταρ Ελλάς του 1931 Χρυσούλας Ρόδη ή σαν την περιπέτεια με άδοξο τέλος στον Άη Μαθιά, όπου ο Γιάννης Κουρής και τρεις ακόμη φίλοι με δυο κιθάρες,

«… καταφθάνουν αθόρυβα και παίρνουν θέσεις στα σκοτεινά μπροστά σ' ένα πορτόνι σπιτιού. Ήταν ένα πορτόνι από κατώι του παλιού καιρού, πορτόνι αψιδωτό, ξύλινο, με κοτότρυπα στη βάση του, για να μπαινοβγαίνουν οι κότες του σπιτιού, που κατοικοεδρεύανε στο κατώι γύρω από τα σκαφόνια…»

Από τις ιστορίες για τη ζωή στο χωριό δεν θα μπορούσε να λείψει και η … αθλητική, δηλαδή ποδοσφαιρική δραστηριότητα. Με τρυφερότητα διηγείται στην «Καριέρα» τις ποδοσφαιρικές επιδόσεις στα μέσα της δεκαετίας του ’60 του φίλου του, γιατρού καρδιολόγου σήμερα, απευθυνόμενος μάλιστα στον ίδιο, σε δεύτερο πρόσωπο. Και μας μεταφέρει πληροφορίες για τα τεκταινόμενα στο χώρο του ποδοσφαίρου εκείνης της εποχής, μας περιγράφει την γκρίζα Ζούνταπ, τη μηχανή που είχε ο μπαρμπα – Μήτσος, ο πατέρας του επίδοξου τερματοφύλακα με την οποία ήρθε στα ξαφνικά και τον άρπαξε, για να αναφωνήσει ο προπονητής το … αμίμητο:

«Είδες άνθρωπος; Να χαλάει του παιδιού την καριέρα του;»

(Και επειδή λέγεται συχνά ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, έχουμε εδώ την αντίθετη περίπτωση, που η ιστορία ... δικαιώνεται. Ο Άη Μαθιάς έχει εν ενεργεία ποδοσφαιριστή στην Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου. Και είναι ακριβώς ο τερματοφύλακας της ομάδας, ο Ορέστης Καρνέζης!).

Είναι φανερό ότι περιγράφει υπαρκτά πρόσωπα του χωριού, άλλοτε χρησιμοποιώντας το πραγματικό τους όνομα, κι άλλοτε όχι,  που οι ντόπιοι βέβαια συχνά θα αναγνωρίζουν. Συλλογάται κανείς ότι οι ήρωες των ιστοριών αυτών κάποτε ζούσαν σ’ αυτό το χωριό. Ο τρόπος που τους περιγράφει ο συγγραφέας, κι όπως μεταφέρει τους διαλόγους τους, προκαλούν συχνά συγκίνηση και φαντάζομαι για τους ντόπιους μια νοσταλγία, ένα ξύπνημα της μνήμης γιατί θυμίζει τους γονιούς, τους φίλους, τους γειτόνους, ακόμη και τους ίδιους στα νιάτα τους. 

Το ... θρυλικό Αγγέλικα (είναι και αυτό με το οποίο ο Άντονυ Κουήν - Ζορμπάς ταξίδεψε στην Κρήτη)

Οι Κρητικοί θυμόμαστε το Αγγέλικα, σαν το πλοίο της γραμμής Χανιά - Πειραιάς. Κι όμως, πήγαινε και στην Κέρκυρα, μέσω του Ισθμού ακόμη τότε. Και δώ, έχει ιστορίες να μας διηγηθεί ο Χ. Κουρής.

Το τι κουβάλαγε μαζί του όλος αυτός ο κόσμος είναι αδύνατο να περιγραφεί. Εκτός από βαλίτσες και αποσκευές με ρούχα και προσωπικά είδη, μεταφέρονταν από τους ταξιδιώτες σακιά με πατάτες, κοφινίδες κλεισμένες και ραμμένες με πανί από πάνω, γεμάτες φρούτα και ζαρζαβατικά, άλλα καλάθια με κοκόρους και πουλερικά δεμένα από τα πόδια, που κακάριζαν ανήσυχα, βαρελάκια με κρασί, ντενεκέδες με λάδι και λαδοτύρι, μικροέπιπλα σε κουτιά, κιθάρες, φαγητά για το ταξίδι και ένα ετερόκλητο πλήθος από κάθε λογής συμπράγκαλα σε τσάντες και ταγάρια. Όλα αυτά φυσικά συνέθεταν μια εικόνα που χαρακτήριζε και την προέλευση των επιβατών από τα χωριά της Κέρκυρας.

Συγκινητική και η ιστορία "Ο τελευταίος Πρόεδρος", όπου τιμά τη μνήμη του Σπύρου Καπαγεωργόπουλου, του τελευταίου Προέδρου του χωριού στη δεκαετία του ΄60, που παύτηκε από τη δικτατορία του '67. Μας τον περιγράφει ως άνθρωπο δημοκρατικό, έντιμο και φιλομαθή.

Ο Σπύρος ο Καπαγεωργόπουλος, κρίνοντας με τα μέτρα της εποχής, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί βιβλιοφάγος. Σε μια εποχή που τα βιβλία που κυκλοφορούσαν, πέρα από τα σχολικά, ήταν πραγματικά πολύ λίγα, αυτός, άγνωστο πώς, ξετρύπωνε βιβλία ιστορικά, κοινωνιολογικά, γεωπονικά, τεχνολογικά, βιβλία συνήθως ογκώδη και διάβαζε. Πολύ-πολύ συνηθισμένη η εικόνα του Καπαγεωργόπουλου να σηκώνεται βιαστικά από την καρέκλα του, τσακίζοντας την άκρη της σελίδας του βιβλίου που διάβαζε και να μπαίνει στο μαγαζί για να εξυπηρετήσει κάποιο πελάτη, που είχε μπει από την άλλη πόρτα.

Με την ευκαιρία, μας μιλά για τα δημοκρατικά φρονήματα των ανθρώπων του Άη Μαθιά αλλά και όλης της Κέρκυρας, για τα κυνηγητά που γνώρισαν, για την πολιτική κατάσταση και τα εκλογικά αποτελέσματα στη δεκαετία του '60.

Η τελευταία αγιομαθίτικη ιστορία, που είναι και η μεγαλύτερη της συλλογής, έχει τον τίτλο "Στα παλιά τα χρόνια" και αναφέρεται στον παπού του συγγραφέα, τον Λάμπη τον Μπουρίτση. Ήρωας ο παπούς του, έμεινε χήρος το 1918, όταν η 38χρονη γυναίκα του πέθανε από την ισπανική γρίππη που θέριζε τότε την Ευρώπη. Έξι παιδιά του άφηκε η όμορφη Αγγελικιά (τόσα είχαν μείνει, 13 είχε προλάβει να γεννήσει κιόλας!), μα ήτανε και δουλευταράς και νοικοκύρης.

... Λουτρουβιό στο ισόγειο, αβέρτο το απάνου πάτωμα, είχανε κει σωρό τις πατάτες τους, τα κρεμμύδια τους, τα σακιά με το γέννημα και τα κουκιά, φιστίκια, αμύγδαλα κι όλα τους τα χρειαζούμενα...
...Ο Λάμπης εκτός από τα χτήματά του, τις ελιές του, τ’ αμπέλι του, που ήταν προίκα της μάνας του, κράταγε ακόμα ένα μαγαζί καφεπαντοπωλείο της εποχής και είχε και τη λίσα που έκανε μεταφορές, κυρίως λαδιού, από το χωριό για τη Χώρα...

Και περιγράφει τις δουλειές στο χωριό, και πώς φτιάχνανε τον καφέ και πώς παίζανε μπρούσκουλα στο καφενείο, και για τους καρόδρομους μέχρι την πόλη, ακόμη και για τους ληστές από την Ήπειρο κάνει λόγο, για το φόβο των Ρεντζαίων και του Τσιλιμάστορα, διαβόητων λήσταρχων της εποχής. 

Εδώ, στο πανηγύρι της Αγ. Ελένης προπολεμικά. (Με την ευκαιρία, να αναφέρω ότι οδοιπορικό στην Αγιαλένη Κέρκυρας περιγράφει η ερευνήτρια λαογράφος Ελένη Ψυχογιού εδώ)

Αυτό που είναι αξιοσημείωτο σε όλες τις Αγιομαθίτικες ιστορίες του Χαρ. Κουρή, δεν είναι μόνο ότι οι ίδιες οι ιστορίες διαβάζονται ευχάριστα, αλλά ότι ξεχωρίζουν για τη γλώσσα και το ύφος που είναι γραμμένες, αλλά και για το ίδιο το περιεχόμενο. Δίνουν σημαντικές πληροφορίες γύρω από την ιστορία και τη γεωγραφία του τόπου και γύρω από τη ζωή, τις συνήθειες, τις έγνοιες, τις χαρές και τις λύπες των αθρώπων. Γίνεται ολοφάνερο ότι ο συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά όχι μόνο τι έχει συμβεί και τι συμβαίνει ακόμη, αλλά και πώς να τα διατυπώσει, πώς να μας κάνει κοινωνούς, εμάς τους αναγνώστες, όλων αυτών που διηγείται και περιγράφει. Και βέβαια, ως γνήσιος Κερκυραίος, έχει πολύ καλή αντίληψη του χιούμορ και έτσι το μεταφέρει στις ιστορίες του.

Είναι ένας παραμυθάς (με την ... καλή έννοια, βέβαια) και ένας μάστορας της γλώσσας. Χρησιμοποιεί πολλές κουβέντες με το κερκυραϊκό ιδίωμα, ενώ έχει, σε κάθε ιστορία, υποσημειώσεις με τις επεξηγήσεις των ιδιωματικών λέξεων ή φράσεων που περιέχονται στο κείμενο. Στο τέλος του βιβλίου, όλες αυτές οι εκφράσεις παρατίθενται με αλφαβητική σειρά ως γλωσσάρι.

Τέλος, υπάρχουν φωτογραφίες από θέματα του βιβλίου που συμπληρώνουν την εικόνα της άλλης εποχής ...εν Αγίω Ματθαίω. 

Ο συγγραφέας λέει στο ... "κάτι σαν πρόλογό" του ότι η συλλογή αυτή δεν διεκδικεί λογοτεχνικές δάφνες ούτε αποτελεί ιστοριογραφική κατάθεση, αλλά θέλει να βάλει ένα μικρό λιθαράκι στη λαογραφική αποτύπωση των ηθών και του πνεύματος της αγιομαθίτικης παράδοσης και να συμβάλει στη σύνδεση της νέας γενιάς με τις ρίζες της. Νομίζω ότι το βιβλίο πετυχαίνει, ενώ έχει τοπικό περιεχόμενο και ενδιαφέρον και αυτό έχει την ιδιαίτερη αξία του, να μπορεί επίσης να διαβάζεται και από τον καθένα μας, να το απολαμβάνουμε ως λογοτεχνικό ανάγνωσμα με ποιότητα γραφής και περιεχομένου αλλά και μαζί να βλέπουμε εικόνες των δικών μας τόπων μέσα από όμοιες ή αντίστοιχες παραστάσεις. Κι αυτό έχει τόση αξία!

Καλοτάξιδο λοιπόν!

------------------------------------------------------------------------------------
Σημείωση. Πρέπει να σημειώσω ότι έχει γίνει πολύ καλή δουλειά και στη μορφή του βιβλίου και βέβαια αυτό οφείλεται επίσης στη Γιώτα Καζάζη που είχε την επιμέλεια της έκδοσης (η γραμματοσειρά που έχει επιλεγεί, τα πρωτογράμματα στην αρχή κάθε ιστορίας, το όλο στήσιμο είναι εξαιρετικά) και στην Έφη Παπαϊωάννου που είχε την καλλιτεχνική επιμέλεια του εξωφύλλου.