Στην αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλικ το βραβείο Νόμπελ για τη Λογοτεχνία

Η Louise Glück σε σκίτσο του David Levine (Πηγή: New York review of Books, 22/6/2006)

 

Λουίζ Γκλικ (Louise Glück

Λουίζ Γκλικ (Louise Glück

Ο θρίαμβος του Αχιλλέα

Στην ιστορία του Πάτροκλου
δεν υπάρχει επιζών, ούτε καν ο Αχιλλέας
που ήταν σχεδόν θεός.
Ο Πάτροκλος τού έμοιαζε· φορούσαν
την ίδια πανοπλία.

Πάντοτε στις φιλίες αυτές
ο ένας υπηρετεί τον άλλο, ο ένας είναι πιο λίγος:
η ιεραρχία
είναι πάντοτε εμφανής, αν και οι θρύλοι
δεν είναι αξιόπιστοι –
πηγή τους είναι ο επιζών,
αυτός τον οποίο εγκατέλειψαν.

Τι ήταν τα ελληνικά πλοία που καίγονταν
μπροστά σε αυτή την απώλεια;

Στη σκηνή του, ο Αχιλλέας
πενθούσε με όλη την ύπαρξή του
και οι θεοί είδαν
πως ήταν ένας άνθρωπος ήδη νεκρός, θύμα
της πλευράς εκείνης η οποία αγαπούσε,
της πλευράς που ήταν θνητή.

Το παραπάνω ποίημα της Λουίζ Γκλίκ (The Triumph Of Achilles) δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Χάρτης, τεύχος 5, τον Μάιο του 2019, μαζί με το ποίημα "Ένας μύθος αφοσίωσης" (A Myth of Devotion). Η μετάφραση και στα δύο ποιήματα έγινε από τον Γιώργο Χουλιάρα. Τη δημοσίευση αυτή μας τη θύμισε το ιστολόγιο Lexilogia που δημοσίευσε τα δύο ποιήματα τόσο στην ελληνική μετάφραση όσο και στο πρωτότυπο.

Η Λουιζ Γκλικ* (Louise Elisabeth Glück) είναι η φετινή νικήτρια του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι αμερικανίδα ποιήτρια με ρίζες από τη Ρωσία (από τη μητέρα της) και την Ουγγαρία (από τον πατέρας της).

Στα ποιήματά της συχνά εμπνέεται από την ελληνική μυθολογία, όπου δίνει τις δικές της ερμηνείες και προεκτάσεις των αρχαίων μύθων. Στα έργα της η Περσεφόνη, ο Αχιλλέας, ο Πάτροκλος, η Κίρκη, ο Άδης, η Κόλαση...

Μετά την 11 Σεπτέμβρη του 2001, έγραψε ένα συγκλονιστικό ποίημα με τίτλο October (Οκτώβριος).

Tell me this is the future,
I won’t believe you.
Tell me I’m living,
I won’t believe you.

(Πες μου ότι αυτό είναι το μέλλον, / δεν θα σε πιστέψω. / Πες μου ότι ζω, / δεν θα σε πιστέψω).

Το ποίημα, αποτελούμενο από 6 μέρη, περιλαμβάνεται στη συλλογή Averno. Μπορεί κανείς να το βρει ολόκληρο εδώ (στο πρωτότυπο).

Απ' όσο γνωρίζω, δεν υπάρχει έκδοση έργων της στα ελληνικά, δεν βρήκα ούτε στην επιλογή της Μαρίας Λαϊνά με ελληνικές μεταφράσεις ξένης ποίησης του 20ου αιώνα (Ελληνικά Γράμματα, 2007) που έχω στη βιβλιοθήκη μου. Όπως έχει ανακοινωθεί, αναμένεται σύντομα να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Στερέωμα σε μετάφραση Χάρη Βλαβιανού και Δήμητρας Κωτούλα. Μεμονωμένα ποιήματα έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς, όπως τα παραπάνω στον Χάρτη, κάποια στο ποιείν και αλλού.

Για την Γκλικ έχουν γραφτεί πολλά άρθρα σε διεθνή μέσα, ένα απ' αυτά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το αφιέρωμαπου  δημοσιεύτηκε στο New York Review of Books τον Μάρτιο του 2013.

Κι αφού η φετινή βράβευση έγινε σε γυναίκα, να θυμίσω μερικά ακόμη γυναικεία ονόματα στα Νόμπελ Λογοτεχνίας: Όλγα Τοκαρτσούκ (διάβασα πρόσφατα το "Αρχέγονο και άλλοι καιροί"), Σβετλάνα Αλεξίεβιτς (διάβασα πρόσφατα επίσης το "Τσέρνομπιλ"), Ντόρις Λέσινγκ, Χέρτα Μίλερ, Αλις Μονρό, Ελφρίντε Γέλινεκ κ.ά., αλλά και τις σπουδαίες ποιήτριες Νέλι Ζακς και Βισουάβα Σιμπόρσκα). 

Επίσης, και λόγω βασικών σπουδών αλλά όχι μόνο, δεν μπορώ να μην ξεχωρίσω ότι φέτος και το Νόμπελ Χημείας δόθηκε σε δύο γυναίκες χημικούς (στη Γαλλίδα Emmanuelle Charpentier και στην Αμερικανίδα Jennifer Doudna) και το Νόμπελ Φυσικής σε γυναίκα φυσικό (στην Αμερικανίδα Andrea M. Ghez που το μοιράστηκε με τον Γερμανό Reinhard Genzel και τον Άγγλο Roger Penrose)!

Το βιβλίο Proofs & Theories κυκλοφόρησε το 1995 και είναι συλλογή δοκιμίων για την ποίηση και τους ποιητές

 

......................................................

* Αν και στα ελληνικά δημοσιεύματα βρίσκουμε να εμφανίζεται και ως Γκλουκ, θεωρώ πως το σωστό είναι Γκλικ, με δεδομένη και τη γραφή του ονόματος. Μπορεί κανείς να ανατρέξει στη σελίδα της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου https://www.loc.gov/nls/about/organi...elines/efgh/#g, καθώς και στο https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54447291, στο μέρος του κειμένου με τίτλο "Analysis by Vincent Dowd, Arts Correspondent" όπου διαβάζουμε: Louise Glück (it's pronounced Glick) [...]. Και βέβαια, όπως πολύ σωστά σημειώνεται στη Λεξιλογία, Γκλουκ είναι ο γνωστός συνθέτης όπερας Gluck (χωρίς umlaut).