Ακόμα τούτη η άνοιξη, το δάκρυ δε στεγνώνει, δάκρυ στα μάτια ποταμός, κυλάν ποτάμια οι χρόνοι.
Δεν είναι τούτη άνοιξη, δεν είναι καλοκαίρι. Μόν' είναι σύννεφο βαρύ, βαρύ, χειμώνας το 'χει φέρει.
Αν είναι να θερίσουμε, να μπούμε για τ' αλώνι, τι μου φωνάζει ο κύρης μου κι η μάνα με μαλώνει.
Δεν είναι τούτη άνοιξη, δεν είναι καλοκαίρι. Μόν' είναι σύννεφο βαρύ, βαρύ, χειμώνας το 'χει φέρει.
Χειμώνας εκρατάει πολύ, η νύχτα όλο μακραίνει, τσακάλι πέφτει στο μαντρί και τρώει και δε χορταίνει.
Δεν είναι τούτη άνοιξη, δεν είναι καλοκαίρι. Μόν' είναι σύννεφο βαρύ, βαρύ, χειμώνας το 'χει φέρει.
Έτσι ένιωσε ο Βαγγέλης Γκούφας* την Άνοιξη το 1974 όταν έγραψε τους στίχους των τραγουδιών για τη θεατρική παράσταση του Γ. Ρούσσου «Μαντώ Μαυρογένους» σε σκηνοθεσία Κώστα Μιχαηλίδη. Έπαιζαν Αλίκη Βουγιουκλάκη, Μάνος Κατράκης, Νικήτας Τσακίρογλου, Βύρων Πάλλης, Άννα Παϊταζή κ.ά. Τα τραγούδια της παράστασης περιλαμβάνονται στον δίσκο «Προδομένος λαός», τη μουσική έγραψε ο Μίκης Θεοδωράκης και τραγούδησαν η Χάρις Αλεξίου, ο Κώστας Σμοκοβίτης και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Το τραγούδι για την Άνοιξη ερμηνεύεται από τον Κώστα Σμοκοβίτη.**
Θα μπορούσε να πει κανείς ... ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα; ή η ιστορία συνεχίζεται ή κάνει κύκλους; και ο αγώνας συνεχίζεται; Ναι, ο αγώνας συνεχίζεται, μα οι ήττες πολλές, οι απώλειες πολλές, οι ελπίδες τσακίζονται στα βράχια αντιλαϊκών και ιδιοκτησιακών, αλλά και αδέξιων, αδιέξοδων και μίζερων τακτικών και πολιτικών, ευτυχώς πάντα γεννιούνται νέες, ελπίζουμε στην άνοιξη. Και γι' αυτό επιλέγουμε ως εικόνα τον Ανοιξιάτικο χορό, έναν δοξαστικό χορό για την Άνοιξη, του Μέμου Μακρή. Γιατί, όπως έγραψε ο μεγάλος Οδυσσέας Ελύτης, «την άνοιξη αν δεν την βρεις την φτιάχνεις». Εκεί είμαστε, να φτιάξουμε την Άνοιξη. Μπορούμε; Θέλουμε;
* Για τον Βαγγέλη Γκούφα (και ... Βρανά στα χρόνια των κυνηγητών) είχα γράψει σε παλαιότερη ανάρτηση με αφορμή τον θάνατό του το 2016. Για τον Μίκη εδώ όλες οι αναρτήσεις.
Τα χέρια του είν’ η φωνή, φωνή δυνατή που δεν λέει πως πονεί, χιόνια και βροχή, η ματιά του θολή και κλεισμένοι ουρανοί.
Στην ξενιτειά, οι σκιές τον βαραίνουν, λίγα λιόδεντρα, μαύρο ψωμί, χιόνια και νερά και χαμένη χαρά, το παράπονο υφαίνουν.
Μάνα μου, μαύρο μαντήλι, πόρτα, στον ήλιο, ανοιχτή, κράτησες δυόσμο στα χείλη, αύριο έρχεται γιορτή, θα `ρθω στο θέρος, στον τρύγο, θάμπος τ’ αλώνι ξανά, όλο κινάω για να φύγω, τα χέρια μου αδειανά.
Ψεύτρα η προκοπή, δεν του το `χανε πει, κι ο καημός του ντροπή, πίσω στα παλιά, δάκρυα και φιλιά, κελαηδούν τα πουλιά.
Το κυπαρίσσι που δέρνουν οι ανέμοι, στου πατέρα την πέτρα, φωτιά, κλείσε την πληγή, ο καιρός που αργεί κι η καρδιά περιμένει.
Μάνα μου, μαύρο μαντήλι, πόρτα, στον ήλιο, ανοιχτή, κράτησες δυόσμο στα χείλη, αύριο έρχεται γιορτή, θα `ρθω στο θέρος, στον τρύγο, θάμπος τ’ αλώνι ξανά, όλο κινάω για να φύγω, τα χέρια μου αδειανά.
Το παραπάνω τραγούδι με τίτλο "Ο Μετανάστης" είναι σε στίχους του Βαγγέλη Γκούφα και μουσική του Joe Dassin. Τραγουδά η Μελίνα Μερκούρη.
Ο Βαγγέλης Γκούφας ήταν πολύ γνωστός στιχουργός, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος. Μεγαλώσαμε ακούγοντας από το ραδιόφωνο σε συνέχειες την "Πικρή, μικρή μου αγάπη" με τον Στέφανο Ληναίο και την Έλλη Φωτίου. Και οι γονείς μας τραγουδούσαν μαζί με τον Πάνο Γαβαλά και τη Ρία Κούρτη "Όνειρο δεμένο στο μουράγιο, πόρτα μου κλεισμένη στο νοτιά...". Ο Βαγγέλης Γκούφας πέθανε σήμερα στα 91 του χρόνια.
Ήταν παλιός φίλος και συναγωνιστής του Γιάννη Ρίτσου. Ήταν ο Βρανάς, τότε στις δύσκολες δεκαετίες του '40 και του '50...
"... Πάντα σε θυμάμαι, Καιτούλα, με πολλή πολλή αγάπη. Χαιρετισμούς στο Βρανά...", έλεγε από τον Άη Στράτη εξόριστος ο Γιάννης Ρίτσος σε γράμμα του προς την Καίτη Δρόσου το 1952. Βρανάς ήταν ο Βαγγέλης Γκούφας, είχε κάνει κι αυτός εξορία στην Ικαρία και στη Μακρόνησο... (Πηγή: Τροχιές σε διασταύρωση)
