Η Σαπφέτ Νοτερό και τα ... λευκά πανωφόρια

Ήταν μια μέρα σαν τη σημερινή το 1985 που έφυγε η Σαπφώ Νοταρά, η ωραία άσχημη του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Είχε γεννηθεί το 1907, στο Ηράκλειο της Κρήτης ή, κατ' άλλους στα Ιωάννινα. 

Θυμάμαι τη συμμετοχή της στην Πορνογραφία του Μάνου Χατζηδάκι, όπου τραγούδησε μαζί με τον  Ηλία Λιούγκο το τραγούδι "Στην οδό του Μπλαμαντό" (Στίχοι του Jean Paul Sartre σε ελληνική απόδοση από τον Αλέξη Σολομό). 

Στην οδό του Μπλαμαντώ
έχουν στήσει τα πατάρια
και ακονίσαν τα ξινάρια
για να κόψουν τα κεφάλια.
Στην οδό του Μπλαμαντώ.

Στην οδό του Μπλαμαντώ
πάν’ οι δήμιοι στη δουλειά τους
δε σας λέω χωρατό
για να κόψουν Πατριάρχους
και Στρατάρχους και Ναυάρχους.
Στην οδό του Μπλαμαντώ.

Στην οδό του Μπλαμαντώ
φτάνουν οι κυρίες σωρό
οι λουσάτες με τα βέλο
μα τους λείπει το τσερβέλο
και μαζί και το καπέλο.
Στο ρυάκι της οδού του Μπλαμαντώ

Για το δρομάκι του Μπλαμαντό, Rue des Blancs-Manteaux στα γαλλικά, η ιστορία του μας πάει πίσω στον 13ο αιώνα, όπου ήταν αγορά με την Παναγία των Λευκών Πανωφοριών στο κέντρο - 

Notre-Dame-des-Blancs-Manteaux. 

Λένε ότι πήρε την ονομασία από τους ζητιάνους  μοναχούς της περιοχής με τα λευκά πανωφόρια (πληροφορίες στα ελληνικά υπάρχουν εδώ http://katoptra.blogspot.com/2014/12/blog-post_19.html, και πληρέστερη ενημέρωση στα γαλλικά εδώ https://www.wikiwand.com/fr/Blancs-Manteaux).

Το τραγούδι γράφτηκε το 1944 από τον Σαρτρ πάνω σε μουσική του Γάλλου, ουγγρικής καταγωγής, συνθέτη  Joseph Kosma. Το τραγούδησε πρώτη η θρυλική (για μένα τουλάχιστον) Ζυλιέτ Γκρεκό το 1950 (περισσότερα εδώ https://www.wikiwand.com/fr/Rue_des_Blancs-Manteaux_(chanson)).

Ας ξαναγυρίσουμε στη Σαπφώ Νοταρά ή... Σαπφέτ Νοτερό, που λέει ένα άλλο τραγούδι της Πορνογραφίας με τίτλο "Σχόλιο Για Την Περίπτωση Της Σαπφέτ Νοτερό" (το τραγούδησαν ο Λιούγκος με τη Μαριάνα Ευστρατίου (σε στίχους του Άρη Δαβαράκη, εκτέλεση εδώ).

Η εικόνα παραπάνω είναι το σκίτσο της δεσποινίδος Σαπφώς Νοταρά από την παράσταση «Το δικαίωμα της πρώτης νύχτας» που ανέβηκε το 1933 από το Λαϊκό Θέατρο του Βασίλη Ρώτα (πληροφορίες εδώ). Το έργο ήταν του εθνικού ποιητή της Ουκρανίας Τάρας Σεβτσένκο .

Από ένα ψάξιμο στη βιβλιογραφία, βρίσκουμε τη Σαπφώ Νοταρά να παίζει στο Λαϊκό θέατρο του Ρώτα ήδη από το 1931 στο έργο του Ίψεν "Εχθρός του λαού" (μετάφραση/σκηνοθεσία και πρωταγωνιστικός ρόλος από Βασίλη Ρώτα). Τη βρίσκουμε επίσης να παίζει στα Χανιά το 1937 στους "Βρυκόλακες" του Ίψεν με τον θίασο του Κώστα Κροντηρά (όπου έπαιζε και ο Ρώτας). Και φυσικά, η πορεία της ήταν πλούσια μέχρι τέλους. Και να μην ξεχάσουμε, βέβαια, τη συμμετοχή της στη Λιλιπούπολη ως μάγισσα Μπρουνχίλντα.

Στην οδό του Μπλαμαντώ, φτάνουν οι κυρίες σωρό,
οι λουσάτες με τα βέλο, μα τους λείπει το τσερβέλο
και μαζί και το καπέλο!