Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής της: Μάρω Δούκα

Στη Μάρω Δούκα απονέμεται το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το έτος 2019 για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα. Ύψιστη τιμή για μια γυναίκα παρούσα και δυναμική, διαρκώς παρούσα και διαρκώς παρεμβατική, με το έργο της, με τον λόγο της, με τη δράση της.

"Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου" έλεγε ο στίχος του Διονυσίου Σολωμού κι έγραφε η Μάρω Δούκα στο αφιέρωμα του περιοδικού Λέξη για το Σολωμό (τεύχος 142, 1997):

Εκείνα τα χρόνια που προσπαθούσα να ορίσω τη θέση μου στον κόσμο, τι ήταν αυτό που με γοήτευε στον Σολωμό;  Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου - όταν πρωτοαντέγραφα τον στίχο δεν ήξερα ούτε για τις αισθητικές αναζητήσεις του ούτε για την πάλη του Καλού με το Κακό. Με παρηγορούσε απλώς η ιδέα του ανθρώπου που δεν αφήνει την ψυχή του να αποκοιμηθεί.

Και γράφει σε άλλο σημείο:

Σήμερα που συναγωνιζόμαστε στα μεγάλα λόγια και στους εύκολους πατριωτισμούς . Ποια θέση θα μπορούσε να έχει ο Διονύσιος Σολωμός που δεν "εθεάτρισε" ποτέ τα εθνικά του φρονήματα και που μας κληροδότησε σε μιαν επιστολή του: Το έθνος να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές.

Αυτή είναι η Μάρω Δούκα. Και άλλα πολλά. Εμείς ξέρουμε ότι τίποτα δεν χαρίζεται, όπως ονόμασε η ίδια (ασφαλώς για τον εαυτό της, αλλά μας αφορά) και ένα από τα καλύτερα βιβλία της, το "Τίποτα δεν χαρίζεται", στο οποίο φανερώνεται, όχι μόνο η πολύ καλή συγγραφέας, αλλά και ο ευαίσθητος, σκεπτόμενος, προβληματιζόμενος, καλλιεργημένος, αλληλέγγυος διπλανός μας άνθρωπος, ένας οικουμενικός άνθρωπος της Αριστεράς. 

Αυτή είναι η Μάρω Δούκα, με άγρυπνα πάντα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής της!

Καλό μήνα!

----------------------------------------------------------------------------------

 

Σημειώσεις

* Η παραπάνω εικόνα με μέρος του κειμένου από το αφιέρωμα του περιοδικού Λέξη στο ιδιόχειρο σημείωμα της συγγραφέα είναι από το περιοδικό Πόρφυρας (τεύχος 161, 2016: Σελίδες για τη Μάρω Δούκα). Περιλαμβάνεται στο άρθρο του Δημήτρη Κοκκόρη με τίτλο "Εις τον πάτο της εικόνας: Ο σολωμικός στοχασμός ως κλειδί μοντέρνας ή μεταμοντέρνας αφήγησης;" Σημειώνεται ότι τα κείμενα του αφιερώματος στον Πόρφυρα είναι εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του τριήμερου για τις τρεις Κρητικές συγγραφείς Ρέα Γαλανάκη - Μάρω Δούκα - Ιωάννα Καρυστιάνη στην Κέρκυρα, 13-15 Νοεμβρίου 2015 (είχα γράψει εδώ: https://katerinatoraki.blogspot.com/2015/12/blog-post_3.html).

* Κι επειδή ακόμη δεν έγραψα κάτι για το πιο πρόσφατο βιβλίο της "Πύλη εισόδου", εξαιρετικό, ανθρώπινο και ιδιαίτερα πρωτότυπο και πρωτοποριακό, ας μην το αφήσω κι άλλο, πόσο πια να περιμένει την αφεντιά μου η Αφεντούλα ή μήπως η Αίθρα ή η Καίτη Καλή; Μπερδεύτηκα...

* Η Μάρω Δούκα είναι Χανιώτισσα, με καταγωγή από το Σέλινο και από τα Σφακιά. Πώς να μην είμαστε διπλά χαρούμενες και περήφανες;