Η οικογένεια και οι φίλοι του Φίλιππου Τσιμπόγλου οργανώνουμε το Σάββατο 24/2 στις 5 το απόγευμα στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) συνάντηση μνήμης, ένα χρόνο από τον θάνατό του. Θ' ακούσουμε και θα πούμε ιστορίες,θα τραγουδήσουμε τραγούδια που αγαπούσε, θα πιούμε ρακή, θα θυμηθούμε το ήθος,το πάθος και το λόγο του. Ακολουθεί ένα κείμενο που συντάξαμε για την αυριανή συνάντηση.
Η οικογένεια και οι φίλοι του Φίλιππου
Τσιμπόγλου οργανώνουμε το Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024 στο αμφιθέατρο του
Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στις 17.00 συνάντηση μνήμης, ένα χρόνο μετά
τον θάνατό του. Θα ακούσουμε ιστορίες, θα μιλήσουμε γι' αυτόν, θα
τραγουδήσουμε τραγούδια που αγαπούσε, θα πιούμε ρακή, θα θυμηθούμε το
ήθος, το πάθος και το λόγο του.
Μεταγγίζοντας κάπως το
νόημα της παρουσίας του ανάμεσά μας θα τον καταγράψουμε στους
χρήσιμους της ζωής, του πολιτισμού και του τόπου μας. Η απουσία ενός
ανθρώπου δεν είναι μόνο η μη παρουσία του στην καθημερινότητά μας. Είναι
κι αυτό το οριστικό σταμάτημα της δύναμής του να αλλάξει τον κόσμο, να
τον κάνει καλύτερο. Είναι η εκκρεμής προσφορά. Σας καλούμε να θυμηθούμε
από κοινού τον φίλο και συνάδελφό μας. Φέρτε και τις ιστορίες σας μαζί.
Ο Φίλιππος, όταν το 2018 στην Κουάλα Λουμπούρ καλούσε τη διεθνή βιβλιοθηκονομική κοινότητα να έρθει στην Ελλάδα τον επόμενο χρόνο για το 85ο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Ενώσεων Βιβλιοθηκών (IFLA), επικαλέστηκε το ήθος, το πάθος και τον λόγο που ανέλυσε ο Αριστοτέλης στη Ρητορική του, στοιχεία που χαρακτήριζαν και τον ίδιο στην επαγγελματική και προσωπική διαδρομή του.
Έλεγε ο Αριστοτέλης*:
[...] Τῶν δὲ διὰ τοῦ λόγου ποριζομένων πίστεων τρία εἴδη ἔστιν· αἱ μὲν γάρ εἰσιν ἐν τῷ ἤθει τοῦ λέγοντος, αἱ δὲ ἐν τῷ τὸν ἀκροατὴν διαθεῖναί πως, αἱ δὲ ἐν αὐτῷ τῷ λόγῳ διὰ τοῦ δεικνύναι ἢ φαίνεσθαι δεικνύναι. διὰ μὲν οὖν τοῦ ἤθους, ὅταν οὕτω λεχθῇ ὁ λόγος ὥστε ἀξιόπιστον ποιῆσαι τὸν λέγοντα· τοῖς γὰρ ἐπιεικέσι πιστεύομεν μᾶλλον καὶ θᾶττον, περὶ πάντων μὲν ἁπλῶς, ἐν οἷς δὲ τὸ ἀκριβὲς μὴ ἔστιν ἀλλὰ τὸ ἀμφιδοξεῖν, καὶ παντελῶς. δεῖ δὲ καὶ τοῦτο συμβαίνειν διὰ τοῦ λόγου, ἀλλὰ μὴ διὰ τοῦ προδεδοξάσθαι ποιόν τινα εἶναι τὸν λέγοντα· οὐ γάρ, ὥσπερ ἔνιοι τῶν τεχνολογούντων, ‹οὐ› τίθεμεν ἐν τῇ τέχνῃ καὶ τὴν ἐπιείκειαν τοῦ λέγοντος, ὡς οὐδὲν συμβαλλομένην πρὸς τὸ πιθανόν, ἀλλὰ σχεδὸν ὡς εἰπεῖν κυριωτάτην ἔχει πίστιν τὸ ἦθος. διὰ δὲ τῶν ἀκροατῶν, ὅταν εἰς πάθος ὑπὸ τοῦ λόγου προαχθῶσιν· [...]
ή, όπως το μεταφράζει ο Δ. Λυπουρλής:
[...] Ο ρητορικός λόγος λειτουργεί πειστικά με τρεις τρόπους: άλλοτε μέσω του χαρακτήρα του ρήτορα, άλλοτε μέσω της συγκεκριμένης διάθεσης που δημιουργεί στην ψυχή του ακροατή και άλλοτε με τα αποδεικτικά ή φαινομενικά αποδεικτικά επιχειρήματα που περιέχει ο ίδιος. Με τον χαρακτήρα του ο ρήτορας πείθει όταν μιλάει με τέτοιον τρόπο ώστε ο λόγος του να τον κάνει αξιόπιστο· γιατί στους έντιμους ανθρώπους χαρίζουμε σε μεγαλύτερο βαθμό και με περισσότερη προθυμία την εμπιστοσύνη μας για όλα, βέβαια, εν γένει, τα θέματα, κατά τρόπο όμως απόλυτο για τα θέματα στα οποία δεν υπάρχει βεβαιότητα και μας αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας. Και αυτό όμως πρέπει να προκύπτει από τον λόγο και όχι να είναι το αποτέλεσμα μιας καλής ιδέας που έχουμε από πριν για τον ρήτορα: εγώ δεν δέχομαι, όπως το δέχονται κάποιοι συγγραφείς εγχειριδίων ρητορικής, ότι η εντιμότητα του ρήτορα δεν αποτελεί στοιχείο της ρητορικής τέχνης, γιατί δήθεν δεν συντελεί καθόλου στο να πεισθεί ο ακροατής· ίσα ίσα θα έλεγα ότι ο χαρακτήρας του ρήτορα είναι σημαντικότατο μέσο πειθούς. Μέσω των ακροατών, πάλι, πείθει ο ρήτορας, όταν ο λόγος του τους κάνει να κυριευθούν από κάποιο πάθος· [...]
Ας φέρουμε, λοιπόν, τις ιστορίες μας να θυμηθούμε τον φίλο μας τον Φίλιππο κι ας πιούμε μια τσικουδιά στη μνήμη του. Το έχουμε ανάγκη να μαλακώσει η ψυχή στους ζοφερούς αυτούς καιρούς, έχουμε ανάγκη για ήθος, για πάθος και για λόγο μεστό, πειστικό και αληθινό ...
-----------------------------------------------------------------------------------------
* Αντέγραψα τα παραπάνω αποσπάσματα από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας που είναι αναρτημένη στον ιστότοπο της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου