Σελίδες

Τρίτη 3 Μαΐου 2016

Η πασχαλινή εξέγερση της Ιρλανδίας πριν από 100 χρόνια



Αυτές οι μέρες είναι γεμάτες μνήμες και εικόνες για τις Πρωτομαγιές σε όλο τον κόσμο και για την Πρωτομαγιά του 1944 με την εκτέλεση των 200 κομμουνιστών στην Καισαριανή. Σαν σήμερα επίσης, πριν από 100 χρόνια στην Ιρλανδία  ξεκίνησαν οι εκτελέσεις των επαναστατών που ηγήθηκαν εξέγερσης για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας από τους Βρετανούς. Η εξέγερση αυτή είναι γνωστή ως Εξέγερση του Πάσχα 1916 (Eastern Risng 1916) γιατί έλαβε χώρα τη βδομάδα του Πάσχα στο Δουβλίνο, ξεκινώντας από την Κυριακή 23 Απριλίου 1916 (βλέπε επίσης πληροφορίες εδώ και εδώ). 

Στην εξέγερση συμμετείχαν έξι οργανώσεις, ανάμεσα στις οποίες ήταν και η γυναικεία οργάνωση Cumann na mBan (λέγεται ότι στην εξέγερση συμμετείχαν περίπου 300 γυναίκες, βλέπε ενδιαφέροντα στοιχεία και εδώ). Η εξέγερση απέτυχε, οι Βρετανοί ήταν πολύ καλά εξοπλισμένοι και τα θύματα, νεκροί και τραυματίες, πολλά. Οι Βρετανοί προχώρησαν στην εκτέλεση των ηγετών της εξέγερσης, ξεκινώντας από τις 3 Μαίου του 2016. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν μέχρι τις 12 Μαϊου. Τα ονόματα και λοιπά στοιχεία των εκτελεσμένων υπάρχουν εδώ.

Η Kathleen Lynn, δραστήριο γυναικείο μέλος των επαναστατών της Πασχαλινής Εξέγερσης,
μια από τις πρώτες γυναίκες γιατρούς στην Ιρλανδία

Οι πληροφορίες που μπορεί να βρει κανείς είναι πολλές. Πέραν του ιστορικού και πολιτικού ενδιαφέροντος για την περίοδο αυτή στην Ιρλανδία, μια χώρα για την οποία συχνά αναζητούμε ή και εντοπίζουμε κοινά σημεία με την Ελλάδα, βρίσκω ενδιαφέρον και στον τρόπο με τον οποίο προβάλλονται τα γεγονότα και τα διάφορα ντοκουμέντα που αφορούν την περίοδο αυτή, αξιοποιώντας και την τεχνολογία, μέσα από προγράμματα και τη συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και άλλων φορέων. Έτσι, έχει π.χ. ενδιαφέρον ο οδηγός εκπαιδευτικού υλικού με θέμα τις γυναίκες της Πασχαλινής Εξέγερσης (Women & the 1916 Rising: an educational resource). 

Πέραν των ιστοτόπων που ήδη έδωσα παραπάνω, αξίζει να περιηγηθεί κανείς στο έργο που έχει υλοποιηθεί από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ιρλανδίας για τα 100 χρόνια, καθώς και στη συλλογή επιστολών που γράφτηκαν από τον Νοέμβριο του 1915 μέχρι τον Οκτώβριο του 2016.

Η επιστολή που έστειλε ο Patrick Pearse, ένας από τους βασικούς ηγέτες της εξέγερσης, την ημέρα της εκτέλεσης στη μητέρα του. (Πηγή: http://letters1916.maynoothuniversity.ie/explore/letters/1580)
 Εδώ, αξίζει ν' αναφερθώ και σε ένα άλλο στοιχείο της περιόδου που ακολούθησε. Το Σιν Φέιν έπαιζε καθοριστικό ρόλο στα πράγματα, το 1919 είχαμε τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας και ακολούθησε η Συνθήκη Ειρήνης με την Αγγλία, την οποία όμως δεν υποστήριζαν όλοι στην Ιρλανδία. Ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος και ένα από τα θύματα της εμφύλιας διαμάχης ήταν το "γελαστό παιδί" (the laughing boy). Ναι, το γελαστό παιδί που έκανε τραγούδι ο Μίκης Θεοδωράκης αναφέρεται αρχικά στον Michael Collins, έναν από τους αγωνιστές της Πασχαλινής Εξέγερσης, που γλύτωσε την εκτέλεση  από τους Βρετανούς το 1916, συνέχισε τους αγώνες για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας, εκτελέστηκε όμως από πρώην συντρόφους του το 1922. Και μάλιστα, στις πολλές πληροφορίες που διαβάζουμε εδώ, γράφει ότι αρχικά το τραγούδι έγραφε "... σκοτώσαν οι δικοί μας το γελαστό παιδί..."  (βλέπε και εδώ). Το τραγούδι γράφτηκε από τον Brendan Behan και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Βασίλη Ρώτα. Σε κάθε περίπτωση, αυτός είναι ο εμφύλιος, παντού και πάντα...

Κάθε τόπος έχει την ιστορία του και τους ήρωές του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου