Σελίδες

Τετάρτη 27 Μαΐου 2020

Το φανταστικό μουσείο του Νάνου Βαλαωρίτη


Κολάζ του Νάνου Βαλαωρίτη που συνοδεύει το ποίημα "Οικοδόμοι και αποδομιστές" (Πηγή)

Στον έναν δίνεται δώρον άδωρον
Το Κάστρο του Βοριά τριώροφο
Στον δεύτερο ο άκτιστος Πύργος
Μ' ένα δυάρι ισόγειο

Βγαίνει στον εξώστη αστέρι
Ο νέος Πρωθυπουργός
Κι από την πίσω πόρτα σβησμένος
Δραπέτευσε ο παλιός

Κι οι δυο τους φτάνουν ίσαμε
Περίπου στο μισό του μπόι
Του γίγαντα που ξεπροβάλλει
Από αλουμίνιο γυαλιστερός

Σε μια κρεμάστρα καρφωμένος
Τα δυο του μπράτσα μάλλινα
Το κεφάλι του ένας γάντζος
Κρέμεται στου ντουλαπιού το άνοιγμα

Από πάνω ως κάτω φτάνει
Ένα πράσινο στο πάτωμα φουστάνι
Κάποιος τόβαψε καταλάθος
Χωρίς να ξέρει με τι ταιριάζει

Βλέπω τα χρώματα όλα μαζί
Δυο δυο και χωριστά το βυσσινί
Το κόκκινο το γαλάζιο το κίτρινο
Με ζαλίζουν και κλείνω τα μάτια

Πριν από λίγο ήμουν κάπου
Τώρα δεν είμαι πουθενά
Τίποτα δεν μου πηγαίνει καλά
Γεννήθηκα στον κόσμο ανάποδα

Και χάλασε το έργο του ο Θεός
Τον πανύψηλο Πύργο του γκρέμισε
Το δυάρι ισοπεδώθηκε εντελώς
Και το τριώροφο αφανίστηκε

Τώρα τρέχουν στην πεδιάδα
Λιοντάρια ελάφια και ζαρκάδια
Βουνοκορφές εδώ δεν υπάρχουν
Τον ουρανό ψηλά να βαστάξουν.



Κολάζ του Νάνου Βαλαωρίτη με τίτλο "Αλφάβητος των Κωφαλάλων" (Πηγή)

Το παραπάνω είναι το πρώτο μέρος από το ποίημα "Οικοδόμοι και αποδομιστές" του Νάνου Βαλαωρίτη  που απήγγειλε ο ίδιος στη διάρκεια συνομιλίας του με την Φωτεινή Μαργαρίτη, αρχιτέκτονα και διδάσκουσα στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Όλα τα υλικά του σεμιναρίου που πραγματοποιήθηκε το 2007 στον Βόλο περιλήφθηκαν στο βιβλίο "Το εργαστήρι του συγγραφέα, το εργαστήρι του αρχιτέκτονα και μια συνομιλία με τον Νάνο Βαλαωρίτη: Ένα δοκίμιο με κείμενα και εικόνες" (Καστανιώτης, 2007), απ' όπου και αντέγραψα το παραπάνω.

 

Τα κολάζ αυτά του Νάνου Βαλαωρίτη περιέχονται στο βιβλίο του μαζί με τα ποιήματα με τίτλο "Μια αλφάβητος κωφαλάλων",  (μαζί και το παραπάνω ποίημα). Διαβάζουμε στη σελίδα του βιβλίου στην Βιβλιονέτ:
 
Τα κολάζ αυτά έγιναν τη δεκαετία του 1970 στην Καλιφόρνια κι είχαν εκτεθεί σε μια μικρή γκαλερί του Σαν Φρανσίσκο και μερικά παρουσιάστηκαν στο περιοδικό "Androgyne". Η ιδέα ήταν να φτιαχτεί ένα αλφάβητο κωφαλάλων σε συνδυασμό με ορισμένες εικόνες, έτσι ώστε να μιλάνε με την άηχη εικαστική γλώσσα που να υποβάλλει προοπτικές. Σ' αυτή τη σειρά έρχονται τώρα να προστεθούν και ποιήματα, που δεν αντιστοιχούν μεν θεματικά αλλά που απηχούν λεπτομέρειες στις εικόνες έτσι ώστε ο αναγνώστης να τις συλλαμβάνει μόνος του. Η ονειρική ατμόσφαιρά τους γίνεται τότε εικονολεκτική. 

Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2003 από τις εκδόσεις Άγκυρα. Την ίδια εποχή πραγματοποιήθηκε έκθεση στην αίθουσα "Αστρολάβος - Δεξαμενή" με έργα τα 27 κολάζ του ποιητή που περιέχονται και στο βιβλίο.


Δανείζομαι τον τίτλο της ανάρτησης από τη Φωτεινή Μαργαρίτη που έγραψε για τη διάσταση του χώρου στο έργο του ιδιότυπου αυτού συλλέκτη, όπως χαρακτηρίζει τον ποιητή, στο αφιέρωμα του περιοδικού Διαβάζω (2010, τεύχος 511, σελ. 84-89) :

Το σύνολο του έργου του θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελεί ένα τέτοιο φανταστικό μουσείο ["μια σύνοψη του κόσμου που μπορεί να είναι και ο κόσμος του συλλέκτη ποιητή", γράφει παραπάνω], μια συλλογή όπου κατοικούν ετερόκλιτα αντικείμενα και εποχές σαν αποσπάσματα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου