Μια γυναίκα απ' τη Λιβύη κάποιο Φλεβάρη στα Χανιά

Από τον Άγιο Φεβρουάριο μέχρι τον Φλεβάρη του 1848 της γαλλικής επανάστασης που πυροδότησε σειρά εξεγέρσεων στην υπόλοιπη Ευρώπη (όπου πήρε μέρος και ο Ρώσος αναρχικός Μπακούνιν και μας τον θύμισε η Μάρω Δούκα στο "Ελα να πούμε ψέματα"), ο Φεβρουάριος είναι ίσως ο μήνας που έχει τραγουδηθεί περισσότερο από τους άλλους.

Όπως διαβάζουμε στα λεξικά, η ελληνική λέξη Φεβρουάριος προέρχεται από τη λατινική februarius που παράγεται από το επίθετο februus «καθαρτικός», επειδή κατά τη διάρκεια του μήνα αυτού (που ήταν ο τελευταίος του ρωμαϊκού ημερολογίου) γίνονταν γιορτές εξαγνισµού. Στην καθημερινή γλώσσα λέγεται και Φλεβάρης, γι' αυτό και η παρετυμολογία ότι προέρχεται από τη φλέβα, δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν από τις πολλές βροχές αυτού του μήνα. Ας μας μείνει το όμορφο τραγούδι για τον Φλεβάρη των φλεβών).

Φλεβάρης ήταν κι όταν έφτασε μια νύχτα στα Χανιά από τη Λιβύη η χαρτορίχτρα η Αμινά:

Η χαρτορίχτρα η Αμινά
φάνηκε απ' το πουθενά
χώρεσε μέσα στη σιωπή
κι αν τη ρωτούσες τι να πει
είχε στερέψει
Λένε πως ήρθε απ' τη Λιβύη
μετά από μια καταστροφή
που ‘χε προβλέψει

Έφτασε νύχτα στα Χανιά
Φλεβάρη του πενήντα εννιά
σ' ένα λιμάνι
άλλαξε ρούχα και θωριά
και πήρε σβάρνα τα χωριά
μ' ένα φλιτζάνι

Η χαρτορίχτρα η Αμινά
χάθηκε πάνω στα βουνά
την έβλεπαν καμιά φορά
πριν από κάθε συμφορά
με τη μεταξωτή στολή
να βλέπει την Ανατολή

(Στίχοι, μουσική από τον Λουδοβίκο των Ανωγείων, τραγουδά η Λιζέτα Καλημέρη. Αντιγραφή από https://kithara.to/stixoi/MjQ4NDUzNjg0/xartorixtra-kalimeri-lizeta-lyrics).

Για τη γυναίκα από τη Λιβύη (Πηγή: Κεδρισός, τεύχος 2, Μάιος-Αύγ. 2011)

Όμως, αιώνες πριν από την Αμινά, γύρω στον 3ο μ.Χ. αιώνα, στο νησί έφτασε μια άλλη γυναίκα από τη Λιβύη, η Συμφέρουσα, κι έζησε στην κοντινή πόλη της Απτέρας. Μας λέει γι' αυτήν ο Νείκων, ο άντρας της, στην επιτύμβια στήλη που υπάρχει στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Χανίων πως πέθανε πολύ νέα, μόλις στα τριάντα της,  και πως την ξεπροβόδισαν οι άνθρωποι από τον Δήμο Απτεραίων που την είχαν αγαπήσει για τη σωφροσύνη και τους καλούς της τρόπους.

Κι έχει προμετωπίδα στο άρθρο του για τη Συμφέρουσα ο Κώστας Νταντινάκης, ο εκδότης του περιοδικού Κεδρισός απ' όπου πήρα το παραπάνω, το σύνθημα σε μια αφίσα του 2011:

Κανένας άνθρωπος δεν είναι λαθραίος!