Όπως το ψωμί, του Βαγγέλη Κακατσάκη: σταυροδένοντας τις μνήμες με τις ρίζες

Μνήμες, αγάπες, λέξεις, Νίππος, μάνα και πατέρας, ποιητής, χρόνος και θάνατος, και πάλι λέξεις, παιχνίδια με τις λέξεις,  και πάλι θάνατος, και σιωπή, πατρίδα, πατρίδα και πατρίδα, Ευρώπη, Συρία, Ειδομένη, Μεσόγειος, πρόσφυγες, Λέσβος, Λαμπεντούζα, θάλασσα, ελπίδα, άνθρωπος, καλοσύνη, Κρήτη, Νίππος, κυπαρίσσι, χελιδόνια, ποίηση, Μνήμη και Λήθη, το ψωμί, η Μάνα, το Νίππος, οι Κατούνες, τ' Άγιο Πνεύμα, το κυπαρίσσι, τα χελιδόνια...

Αυτές οι λέξεις μου' ρθαν μόλις διάβασα την καινούρια ποιητική συλλογή του Βαγγέλη Κακατσάκη "Όπως το ψωμί" (Πυξίδα της Πόλης, Χανιά, 2018).

Τιτιβίσματα χελιδονιών οι φράσεις των ποιητών μας

γράφει ο ίδιος.

Λέξεις και φράσεις όλο ευαισθησία, καλοσύνη, ανθρωπιά· και μνήμες που σταυροδένουν με τις ρίζες· και παιχνίδια με τις λέξεις:

Αν...

[...]

Ο πολύς λαός στο φέουδό του...

Οι γραμματικοί στ' αρματολίκια τους...

Οι αρματολοί στα χαρτιά τους...

Οι πρόκριτοι στη μοίρα τους...

Δε γράφεται με τα "αν" η Ιστορία!

(Δεν μπορώ να μην σκεφτώ πως οι δύο προηγούμενες αναρτήσεις μου ήταν για τα βιβλία "Παιχνίδια με τις λέξεις" της Έρπενμπεργκ και "Αν" της Δημητρούκα, σύμπτωση ή τι περίεργα παιχνίδια...)

Όταν, λένε, φύγει το βιβλίο από τον συγγραφέα, τότε ανήκει στον κάθε αναγνώστη ξεχωριστά· κι εκείνος κάνει τη δική του ανάγνωση, τη δική του ερμηνεία στα λόγια του συγγραφέα. Κι εγώ, σαν αναγνώστρια, αντί για τα δικά μου τετριμμένα λόγια και τις δικές μου ερμηνείες, θα μπορούσα καλύτερα ν' απομονώσω φράσεις δικές του και να τις κάνω σημαία μου, όπως:

Χειρότεροι από τους εχθρούς

που μας περιτρυγυρίζουν,

οι δαίμονες που επιμένουν

να κυκλοφορούν στις φλέβες μας.

(από το ποίημα Πρωτομαγιά)

Ένας χαμός στη Μεσόγειο.

Νεκροταφείο προσφύγων τα νερά της.

Ευρώπη ακούς;

Από το άλλο της αυτί

γιατί 'ναι η μάνα μας κουφή!

[...]

Τι παιχνίδι κι αυτό

της Πινακωτής...

(από το ποίημα Ευρώπη, ακούς;)

Κόντρα στους ανέμους των καιρών,

με σύμμαχο τον ήλιο,

ν' αντισταθούμε!

(από το ποίημα Ν' αντισταθούμε)

Η εικονογράφηση της Αγγέλας Μάλμου είναι διακριτική μα και ξεχωριστή!

Το κυπαρίσσι είναι το δέντρο του Αποκόρωνα, το δέντρο του Νίππους, είναι και το δέντρο της σιωπής, της περισυλλογής, του στοχασμού, της ηρεμίας, το δέντρο της επιστροφής...

Επιστρέφω στον ίσκιο του κυπαρισσιού μου.

Σταυροδένομε τις μνήμες με τις ρίζες.

Τοξεύομε τον ουρανό.

......................

Σταυροδένομε τις μνήμες με τις ρίζες. Τι όμορφη έκφραση! Νομίζω είναι η καλύτερη σε όλη τη συλλογή, αυτή που τα λέει όλα· οι μνήμες κλωθογυρίζουν διαρκώς, "ανάβει κερί στο μανουάλι της θύμησης" μας λέει, και ο γενέθλιος τόπος γίνεται, είναι, το σημείο αναφοράς, το σημείο αρχής και τέλους, είναι η επιστροφή, είναι οι ρίζες, είναι η Μάνα, "Επιφώνημα για όλες τις χρήσεις".

Ένα από τα πάμπολλα αποκορωνιώτικα κυπαρίσσια,
όπως το φωτογράφισα στο Νίππος ένα σούρουπο του περασμένου Γενάρη

Εις τσι Κατούνες ήμουνα, στσ' αυλές τ' Αγιού Πνευμάτου

και τα πουλιά ερώτουνα που γύρω μου πετούσαν,

αν βλέπουν τσοι φευγάτους μας στου ουρανού το δώμα.

Κανένα δεν απάντουνε, κανένα δεν εμίλιε.

Μόνο ένα μικρό πουλί, μια γλυκοποταμίδα,

είπε πως τσοι αντάμωνε, μόλις η νύχτα πέσει. 

Γι' αυτό και ομορφοτραγουδεί.

Θα βρήκε πιστεύω και τον πατέρα μου η γλυκοποταμίδα, κι ήθελα να του δώσει ένα μήνυμα και να του πει 

Στο φως του ονείρου

έχουμε ανάψει εμείς το κερί μας!