"Αλληλεγγύη για βαθιά αυτοσυντήρηση κι ανάγκη"

...
Μα η καρδιά ανατινάζεται και φωνάζει: "Είμαι ο χωριάτης και πηδώ απάνω στη σκηνή κι επεμβαίνω στην πορεία του κόσμου!
Δε ζυγιάζω, δε μετρώ, δε βολεύομαι! Ακολουθώ  το βαθύ μου χτυποκάρδι."
...
Ξέρω τώρα. Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, λυτρώθηκα από το νού κι από την καρδιά, ανέβηκα πιο πάνω, είμαι λεύτερος. Αυτό θέλω. Δε θέλω τίποτα άλλο. Ζητούσα ελευτερία.
...
Μονάχα εκείνος λυτρώθηκε από την κόλαση του εγώ του που νιώθει να πεινάει όταν ένα παιδί της ράτσας του δεν έχει να φάει, και να σκιρτάει πασίχαρος όταν ένας άντρας και μια γυναίκα του σογιού του φιλιούνται.
...
Το ανηφόρισμα, ο πόλεμος με το αντίδρομο ρέμα, γεννάει τον πόνο. Μα ο πόνος δεν είναι ο απόλυτος μονάρχης. Η κάθε νίκη, η κάθε προσωρινή ισορρόπηση στο ανηφόρισμα γιομώνει χαρά το κάθε ζωντανό, που αναπνέει, θρέφεται, ερωτεύεται και γεννάει.
Μα μέσα από τη χαρά κι από τον πόνο αναπηδάει αιώνια η ελπίδα να ξεφύγουμε από τον πόνο, να πλατύνουμε τη χαρά.
...
Ποια είναι η ουσία του θεού μας; Ο αγώνας για την ελευτερία.
...
Γιατί ένας στα πέρατα τ' ουρανού και της γής αγωνίζεται. Ο Ένας. Κι αν χαθεί, εμείς έχουμε την ευθύνη. Άν χαθεί, εμείς χανόμαστε.
Να γιατί η σωτηρία του Σύμπαντου είναι και δική μας σωτηρία κι η αλληλεγγύη με τους ανθρώπους δεν είναι πια τρυφερόκαρδη πολυτέλεια παρά βαθιά αυτοσυντήρηση κι ανάγκη. Ανάγκη, όπως σένα στρατό που μάχεται, η σωτηρία του παραστάτη σου.
...
Η ανώτατη αρετή δεν είναι νά' σαι λεύτερος, παρά να μάχεσαι για ελευτερία.
...

Αποσπάσματα από την Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη που είχα σημειώσει με κόκκινο το Νοέμβρη του 1975. Πού να φανταζόμουν τότε που σημείωνα τα λόγια του για ελευτερία ότι θα τα ξανασκεφτόμουν μια μέρα σα σήμερα που λένε θα κριθεί αν θα έχουμε μόνιμη επιτροπεία!

Ποιά είναι η ουσία του θεού μας;
Ο Νίκος Καζαντζάκης έφυγε σαν σήμερα το 1957.