Οι βιβλιοθήκες, βάση για Εθνική Ανάπτυξη - από πάντα... ως αίτημα! Αφορμή για μια ιστορική αναδρομή.

Κι επειδή υπάρχει προβληματισμός και κινητικότητα τα τελευταία χρόνια γύρω από τις βιβλιοθήκες, γύρω από την τύχη τους και γύρω από την αναγκαιότητα ύπαρξής τους, 

αλλά κι επειδή κινδυνεύουν να κλείσουν ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες αφού τίθενται σε διαθεσιμότητα μεγάλο ή σε κάποιες το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού τους, 

επειδή εδώ κι ένα χρόνο ακούγονται φωνές για συγχώνευση και κλείσιμο δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών (γιατί ... πού να συζητήσουμε τώρα "αν είναι καλό ή κακό να κλείσουν"), 

επειδή οι σχολικές βιβλιοθήκες ανοιγοκλείνουν κάθε τόσο,

επειδή υπάρχει ή δεν υπάρχει ένα Εθνικό Κέντρο Βιβλίου,

επειδή υπάρχουν ή δεν υπάρχουν αρμόδιοι θεσμικοί φορείς,

επειδή υπάρχει ή δεν υπάρχει εθνική / δημόσια πολιτική και στρατηγική,
και όταν η απαξίωση φέρνει και στεναχώρια και απογοήτευση, μπορεί και μηδενισμό, αλλά μπορεί και θυμό και οργή,

θυμήθηκα πράγματα που λέγαμε χρόνια και χρόνια, εθνική πολιτική, δίκτυο βιβλιοθηκών, εθνικό δίκτυο βιβλιοθηκών κτλ κτλ. Υπήρξαν προβληματισμοί, έγιναν πράγματα, κι ας έμειναν πολλά προβλήματα άλυτα, κι ας έγιναν λάθη, όμως  μπήκαν βάσεις και τώρα είναι σαν να γκρεμίζονται όλα αυτά, σαν να μην καταλαβαίνει και να μη νοιάζεται η πολιτεία, σαν να μη θέλει να νοιαστεί. Απαξιώνονται οι άνθρωποι, απαξιώνονται οι θεσμοί, απαξιώνονται τα έργα της ίδιας της πολιτείας. Γιατί αλήθεια; Είμαστε τάχα ανίκανοι να διαχειριστούμε τις τύχες μας; Άλλος ένας λόγος να γυρίσω προς τα πίσω, να στοχαστώ και ν' αναστοχαστώ.

Ξεφυλλίζοντας τα χαρτιά μου, βρήκα το πρόγραμμα του 5ου Συνεδρίου της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκαρίων που είχε θέμα "Βιβλιοθήκες - Υπηρεσίες Πληροφόρησης: Βάση για Εθνική Ανάπτυξη". Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών τις ημέρες 30 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου 1984. Πρόεδρος της Ένωσης ήταν τότε η Νίνα Σκανδάλη, εμβληματική μορφή, καθηγήτρια στο τμήμα Βιβλιοθηκονομίας των ΚΑΤΕΕ/ΤΕΙ Αθήνας. 

Στην Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου συμμετείχαν (σε αλφαβητική σειρά) οι: Σταυρούλα Γεροστάθη (ΤΕΕ), Νίκη Ζαχιώτη (Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών), Νίκη Κοντοπούλου (Εθνική Βιβλιοθήκη), Αλέξανδρος Κράους (Ιστορικό Αρχείο Εθνικής Τράπεζας), Ιωάννα Πολυδώρου (ΑΣΟΕΕ), Κατερίνα Τοράκη (ΤΕΕ), Καίτη Τσιμπογιάννη (Ένωση Ελλήνων Χημικών), Ρωξάννη Φέσσα (Ίδρυμα Ευγενίδου). Έχει ενδιαφέρον η αναφορά όχι μόνο των ονομάτων αλλά και των βιβλιοθηκών τους γιατί είναι και ενδεικτική της παρουσίας που είχαν εκείνη την εποχή και κυρίως του ρόλου που έπαιξαν οι βιβλιοθήκες αυτές στα πράγματα τα επόμενα χρόνια. 

Πρέπει επίσης να σημειώσω ότι η συμμετοχή του Αλέξη Κράους από το Αρχείο της ΕΤΕ, οι συμμετοχές από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης που ήταν τότε στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, αλλά και οι συμμετοχές ομιλητών από άλλους - εκτός βιβλιοθηκών - χώρους, και φυσικά ο ίδιος ο τίτλος του Συνεδρίου αποτελούν δείγματα της στροφής των βιβλιοθηκών στον ευρύτερο χώρο της πληροφόρησης και των προσπαθειών για εξωστρέφεια και συμπόρευση με άλλους.

Ανέτρεξα στον τόμο των πρακτικών, 158 σελίδες, εκτύπωση offset. Αντιγράφω το πρόγραμμα του Συνεδρίου, έτσι για να θυμηθούμε λίγο τι λέγαμε τότε, προσθέτοντας και τις πληροφορίες για κάθε ομιλητή όπως αναγράφονται στη σελίδα της αντίστοιχης εισήγησης.

•  Νίκη Κοντοπούλου (Εθνική Βιβλιοθήκη): Η προώθηση της συνήθειας για διάβασμα και ο ρόλος της Λαϊκής βιβλιοθήκης
• Έλγκα Καββαδία-Χατζοπούλου (αυτή που εμπνεύστηκε και υλοποίησε το θεσμό των παιδικών βιβλιοθηκών στους δημόσιους κήπους και στις γειτονιές): Παιδικές βιβλιοθήκες
• Μαρία Χατζάκη (φιλόλογος, 1ο Γυμνάσιο Νέων Λιοσίων): Οι σχολικές βιβλιοθήκες στη Δυτική Αττική σήμερα. Ένα παράδειγμα
• Νίνα Σκανδάλη, Ιωάννα Πολυδώρου, Ελευθερία Χαλβαδάκη, Σταματίνα Τσάφου, Α. Βαζαίου, Έφη Καβαλιέρου (Αντιπροσωπεία της ΕΕΒ στο 50ο συνέδριο της IFLA στο Ναϊρόμπι, Αύγουστος 1984): Οι βιβλιοθήκες και οι υπηρεσίες πληροφόρησης - βάση για την εθνική ανάπτυξη
• Έφη Καβαλλιέρου (Μονάδα Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης ΤΕΕ): Προώθηση της αναγνωστικής ικανότητας: ξένες εμπειρίες από το 50ο Συνέδριο IFLA
• Ιωάννα Πολυδώρου (Βιβλιοθήκη ΑΣΟΕΕ): Επαγγελματική εκπαίδευση και επιμόρφωση στη βιβλιοθηκονομία και στην επιστήμη της πληροφόρησης συμπεριλαμβανομένης της μηχανογράφησης στις αναπτυσσόμενες χώρες (έκθεση αξιολόγηησς που υποβλήθηκε στο City University-Centre for Information Science, london 1982)
• Κατερίνα Βουτέρη - Θανοπούλου (Βιβλιοθήκη Τράπεζας της Ελλάδος): Η συμβολή των βιβλιοθηκών και της πληροφόρησης στην εθνική ανάπτυξη - Ελλάδα
• Αλέξανδρος Κράους (Ιστορικό Αρχείο Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος): Ο ρόλος των αρχείων και των αρχειακών υπηρεσιών στην εθνική ανάπτυξη
• Χρυσόθεμις Βασιλάκου (Βιβλιοθήκη Τράπεζας της Ελλάδος): Η συμβολή ενός κέντρου πληροφόρησης στην ανάπτυξη του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Ντίνα Γκόβελα (Παπαστράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Αγρινίου): Αιτωλοακαρνανία: 23 βιβλιοθήκες αναζητούν συντονιστές
• Στέφανος Ιωακειμίδης (Πολιτικός μηχανικός, Γενικός Γραμματέας  ΔΕ Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας): Λαϊκές βιβλιοθήκες - τεχνικές βιβλιοθήκες
• Βασιλική Κωβαίου (Σπουδάστρια Γ' έτους Βιβλιοθηκονομίας ΤΕΙ Αθηνών): Σκέψεις και προτάσεις για την βελτίωση της λειτουργίας των Πανεπιστημιακών Βιβλιοθηκών στην Ελλάδα
• Ρωξάννη Φέσσα (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Ευγενίδου), Γιόλα Νταή (Βιβλιοθήκη Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής), Ελευθερία Σπαγαδώρου (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Ευγενίδου): Συλλογική χρήση των πηγών και μέσων πληροφόρησης
• Κατερίνα Τοράκη (Μονάδα Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης ΤΕΕ): Η σημασία και ο ρόλος της επιστημονικοτεχνικής πληροφόρησης στη σημερινή εποχή
• Γιάννα Μανιάτη, Γιώργος Μπώκος (Εθνική Βιβλιοθήκη): Συνεργασία μεταξύ των βιβλιοθηκών και συνεργασία με τις βιβλιοθήκες στην Ελλάδα: προβλήματα και συνέπειες
• Γιώργος Ζάχος (Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Ιωαννίνων): Σχεδιασμός δικτύων βιβλιοθηκών και πληροφοριών
• Θ. Αλεβίζος, Ε. Αλμυρούδη, Ν. Βλασταρίδης, Κ.Δημητρέλλου, Σ. Θεοδωράκη, Θ. Μελαχροινίδης, Ρ. Μελιανού, Μ. Σφακάκης, Ρ. Τσιφή, Π. Φαρφαρά, Μ. Φιλοπούλου (Ομάδα εργασίας Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης ΕΙΕ): Μηχανογραφημένος συλλογικός κατάλογος περιοδικών εκδόσεων
• Νίκος Μανωλόπουλος (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ΕΙΕ): Προϋποθέσεις και προοπτικές ενός Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης
• Λέλα Πουλακάκη, Φίλιππος Τσιμπόγλου (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ΕΙΕ): Κέντρο Τεκμηρίωσης: Η ροή επιστημονικών και τεχνολογικών πληροφοριών
• Δημήτρης Καρακώστας (δεν γράφει, όμως ήταν στη Μονάδα Τεκμηρίωσης του ΕΛΚΕΠΑ, και είναι αυτός που είχε προτείνει την υιοθέτηση του όρου "πληροφοριολόγος" ως απόδοση του αγγλικού information scientist): Προβληματισμοί γύρω από την πληρωμή ή όχι των on line υπηρεσιών πληροφόρησης
• Κλαίρη Λεντάρη (Δημόσια Επιχείρηση πετρελαίου), Βαρβάρα Μάζη (ΙΓΜΕ): Συμβολή των βιβλιοθηκών και υπηρεσιών πληροφόρησης στην έρευνα και αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου
• Άννα Σολωμού-Τεριακή (Μονάδα Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης ΤΕΕ): Η Τυποποίηση στην Τεκμηρίωση - Πληροφόρηση
• Σταματίνα Τσάφου (Βιβλιοθήκη ΕΣΥΕ): Διεθνής τυποποιημένη αρίθμηση εκδόσεων (ISBN και ISSN)
• Λουκία Δρούλια, Γιάννης Καρράς: Οι βιβλιοθήκες ως εστίες παιδείας και γνώσης κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας
• Ζωή Βαλάση, Διονύσης Βαλάσης, Μένης Θεοδωρίδης: Το εξωσχολικό βιβλίο στο σχολείο.

Στο συνέδριο μίλησε ο Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ενώσεων Βιβλιοθηκών (IFLA). Επίσης, έγινε ειδική αναφορά για τη συμμετοχή βιβλιοθηκονόμων από τις 38 δημόσιες βιβλιοθήκες που υπάγονταν στο Υπουργείο Πολιτισμού και σπουδαστών από το τμήμα Βιβλιοθηκονομίας των ΤΕΙ Αθήνας, ενώ υπήρξαν εκπρόσωποί τους στα Προεδρεία. Στο Συνέδριο (και στο Προεδρείο) συμμετείχε και ο Γεώργιος Μ. Κακούρης, άλλη μια εμβληματική μορφή στο χώρο της Βιβλιοθηκονομίας για τη χώρα μας.

Οι εισηγήσεις ήταν όλες γεμάτες αναλύσεις επιμέρους ζητημάτων, απόψεις, στοιχεία, προτάσεις, πλάνα. Το Διοικητικό Συμβούλιο στο άνοιγμα των εργασιών του Συνεδρίου υπογράμμισε γιατί χωρίς βιβλιοθήκες δεν μπορεί να υπάρχει εκπαίδευση, δεν μπορεί να υπάρξει επιστήμη και έρευνα, δεν μπορεί να υπάρχει διοίκηση, δεν υπάρχει λαϊκή επιμόρφωση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση. 

Η Ομάδα των βιβλιοθηκονόμων που πήγε στην Κένυα προτείνει την ίδρυση ενιαίου φορέα που θα χαράζει την εθνική πολιτική πληροφόρησης, εκπόνηση βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προγραμμάτων, εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, κτλ. Πρέπει, είπαν, "να συσπειρώσουμε όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες (βιβλιοθηκάριους, εκδότες, βιβλιοπώλες, πνευματικούς ανθρώπους, συγγραφείς κλπ) ώστε οι προσπάθειες νάναι πολλές και συντονισμένες".

Η Κατερίνα Θανοπούλου (διετέλεσε και Πρόεδρος της Ένωσης) προτείνει ένα δεκαετές πρόγραμμα και διατυπώνει συγκεκριμένες προτάσεις για την πρώτη, καθοριστική όπως την ονομάζει, διετία.

Η Έλγκα Καββαδία περιγράφει αναλυτικά πώς λειτουργεί μια παιδική βιβλιοθήκη, ενώ η Ζωή Βαλάση (συγγραφέας παιδικών βιβλίων) παρουσιάζει με λεπτομέρειες ένα οπτικοακουστικό πρόγραμμα εισαγωγής της λογοτεχνίας στο σχολείο, που δημιούργησε μαζί με τους Διονύση Βαλάση (εικονογράφο, επιμελητή καλλιτεχνικών εκδόσεων, καθηγητή ΤΕΙ) και Μένη Θεοδωρίδη (σκηνοθέτη, εκπαιδευτικό).

Ο Στέφανος Ιωακειμίδης (ένας άνθρωπος με πολλή βαθειά μόρφωση) υπογράμμισε την ανάγκη "να ενισχυθεί η χαμηλή σήμερα έφεση των Ελλήνων προς το διάβασμα", τονίζοντας πως "η πολιτεία πρέπει να ενστερνισθεί βαθειά ότι οι δαπάνες που γίνονται για την Παιδεία και ειδικά για την Τεχνική Παιδεία είναι δαπάνες παραγωγικές ...".

Και οι άλλες εισηγήσεις ήταν πολύ ενδιαφέρουσες, για την εκπαίδευση, για τις ακαδημαϊκές, τις σχολικές, τις ειδικές και τις λαϊκές βιβλιοθήκες, για τα αρχεία και τα κέντρα τεκμηρίωσης, για τη συνεργασία και τα δίκτυα, για τα πρότυπα. Όλες κατέθεταν δράσεις κι εξέφραζαν ένα όραμα, έναν ενθουσιασμό, μια αγωνία μα και μια αγάπη, για το αντικείμενο το ίδιο και, κυρίως, μια αγάπη για τους ανθρώπους, μια προθυμία για δουλειά, για συνεισφορά, για να πάνε τα πράγματα μπροστά. Για να υπάρχει "εθνική ανάπτυξη". Γιατί έτσι πιστεύαμε. (Πόσο παρεξηγήθηκε - και διαστρεβλώθηκε τελικά - η έννοια της ανάπτυξης...)

Έτσι στοχάζομαι διαβάζοντάς τα μετά από τόσα χρόνια. Και αναστοχάζομαι. Ξέρω πως πρέπει να το κάνουμε κι αυτό. Για την ώρα, φέρνω μπροστά μου τη μορφή της Ιωάννας μόλις γύρισε από την Κένυα. Αγνώριστη. Είχε κάνει τα μαλιά της ράστα.  Ήταν μια πρωτοπόρα το 1984! Κι έτσι κλείνω τη θύμιση από το Συνέδριο του '84. Τώρα, τι κάνουμε και τι λέμε;

Εντίθ Πιάφ, Παρίσι, Μονμάρτη, μουσική, Ματαρόα, ΕΡΤ ...

Πέρασαν 50 χρόνια από το θάνατό της, κι όμως είναι ακόμα ένα είδωλο. Την έχω συνδέσει με τη γαλλική μουσική, το κάτι ιδιαίτερο της γαλλικής κουλτούρας. Βρέθηκα πριν 3 χρόνια στο Παρίσι και φυσικά ανέβηκα στη Μονμάρτη, που παρά τον πολύ τουριστικό χαρακτήρα πια της περιοχής, εμένα του επισκέπτη μου δίνει πάντα την εικόνα μιας άλλης εποχής που μ' αρέσει να κοιτώ (δεν ξέρω αν αυτό το λένε νοσταλγία ή ... μεγάλωμα), την εικόνα της τέχνης, της μουσικής, την εικόνα των μποέμ των αρχών του 20ου αιώνα και όχι μόνο (και φυσικά ευκαιρία να θυμηθώ και το εξαιρετικό βιβλίο "Οι Μποέμ" του Ντάν Φτάνκ). 

Τη μέρα εκείνη του Μαίου 2010 απόλαυσα εικόνες μουσικής. Και απόλαυσα ιδιαίτερα μια μικροκαμωμένη γυναίκα, ίδια η Εντιθ Πιαφ, να τραγουδά Rien...Rien... και να νιώθω ν' απογειώνομαι, έτσι μου 'βγαινε, μικρές στιγμές χαράς, που έμειναν όμως...

 

 

 

 

 

 Τα τραγούδια της Πιαφ έχουν μια ιδιαίτερη δύναμη με τη δική της φωνή, όμως μ' αρέσει να τ' ακούω και με άλλες φωνές, σαν της Μιρέιγ Ματιέ, έχω το Mireille Mathieu chante Piaf του 2003, είναι απόλαυση, τελικά είναι η γλώσσα, είναι η μουσική, κάτι απ' όλα. Εδώ επίσης, έχει γίνει μια ενδιαφέρουσα μίξη Πιαφ και Ματιέ.

Και τι σύμπτωση. Σήμερα στο Γαλλικό Ινστιτούτο μιλάνε για το Ματαρόα, για το πλοίο που έφερε το 1945 στη Γαλλία τον Αξελό, τον Καστοριάδη, τον Παπαϊωάννου, την Αρβελέρ, τον Μακρή, την Αλεξίου, την Ανδρικοπούλου, το Σβορώνο, τον Κριαρά, τον Ξενάκη, την Κρανάκη και τόσους τόσους άλλους. Και όταν ρώτησαν τον Κώστα Αξελό τι θα γινόταν αν έμεναν όλοι αυτοί στην Ελλάδα, εκείνος απάντησε: "Και αν η γιαγιά μου είχε ερπύστριες θα ήταν τανκ..." Δεν ξέρω αν είναι η καλύτερη απάντηση, αλλά δεν ξέρω κι αν χρειαζόταν η ερώτηση. Πάντως, είναι πολύ ενδιαφέρουσα η συνένετευξη που είχε δώσει το 2003 και δημοσιεύεται τώρα στο τεύχος Οκτωβρίου του ηλεκτρονικού περιοδικού Χρόνος.

 

Το Ματαρόα σε δυο φωνές της Μιμίκας Κρανάκη (στην ελληνική και γαλλική) αναφέρεται σε στιγμές κάποιων από τα 200 νεαρά άτομα που έφτασαν τότε στο Παρίσι, στα πρώτα τους βήματα και στις δυσκολίες  που συνάντησαν. Είναι έκδοση του Μουσείου Μπενάκη (2007) και οφείλω να σημειώσω (για όλες τις εκδόσεις του Μουσείου Μπενάκη που είναι πολύ καλές και ενδιαφέρουσες) την εξαιρετική επιμέλεια (με περιεχόμενο και ουσία) που κάνει ο καλός ιστορικός Δημήτρης Αρβανιτάκης.

Υ.Γ. Η σειρά που παραθέτω τα παραπάνω δεν είναι αξιολογική. Απλά, ξεκίνησα τη μέρα μου με Πιαφ. Είναι και 4 μήνες από το κλείσιμο της ΕΡΤ, που κρατά ακόμη, όλα μπερδεμένα στο μυαλό σήμερα.

Όταν γίνεις ποίημα - Βαγγέλης Κακατσάκης

Το σημείο στίξης μου

 Δηλώνω:

Επιφυλακτικός

μπροστά στην τελεία.

Καχύποπτος

στην εμφάνιση του κόμματος.

Ανήσυχος

στη θέα του θαυμαστικού.

Ξένος

μέσα στις παρενθέσεις.

Απροετοίμαστος

στα υπονοούμενα των αποσιωπητικών.

Ανασφαλής

στον ερχομό της παύλας.

Ερωτευμένος 

με το ερωτηματικό.

Το σημείο στίξης μου.

Αυτό το ποίημα χαρακτηρίζει τον Χανιώτη - και Νιππιανό - δάσκαλο και δημοσιογράφο και άνθρωπο του λόγου Βαγγέλη Κακατσάκη και αυτή είναι η φιλοσοφία που περνά και στα 76 ποιήματα της τελευταίας ποιητικής του συλλογής "Όταν γίνεις ποίημα" (εκδ. Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης - Πυξίδα της Πόλης, 2013).

 

Όταν γίνεις ποίημα,
μικρό ερωτηματικό
της τωρινής ανησυχίας,
θα πάψω να 'χω συντροφιά
την αποψινή αγρύπνια.





Η συλλογή, αφιερωμένη στη μνήμη των γονιών του, χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος, που το επιγράφει "Ένδον" δείχνει να είναι πιο προσωπικό, πιο εσωτερικό. Μιλά για τη μάνα και τον πατέρα του με τρυφεράδα και αγάπη.

Κοφτός ο ανήφορος
να τελειώσει δε λέει...
Λεωφόρο ολόισια
τον βλέπει η μάνα μου,
που κάνει ξυπόλητη,
παραμονή Βαγγελίστρας,
για δέκατη χρονιά,
της μιας ώρας το δρόμο
που χωρίζει το Φρε απ΄το Νίππος.
.....................................................
Εκείνη ωστόσο συνέχισε,
μέχρι που σήκωναν
το κορμί της τα πόδια...

Αλλά ακόμη πιο τρυφεροί είναι οι στίχοι που αφιερώνει στην αγαπημένη του Ευδοκία (Ευδοκία Σκορδαλά-Κακατσάκη, βραβευμένη συγγραφέας παιδικών βιβλίων):

Βάφτισα την καρδιά μου

στην κολυμπήθρα των ματιών σου.

Γι' αυτό,

τώρα που θα στη μοιράσω

για αντίδωρο,

να ξέρεις πως μεταλαβαίνεις

το σώμα και το αίμα της Αγάπης!

Το δεύτερο μέρος το ονομάζει "Εις την οδόν". Εδώ, ο ποιητής βγαίνει στους δρόμους και συναντά τους ήρωες του αγώνα της ζωής, από τον Καγιαλέ και τον Άγιο Ιωάννη τον Ερημίτη μέχρι τους Κούρδους κλεισμένους στο Ξενία που "τα βάσανά τους τελειωμό δεν έχουν" και τους Παλαιστίνιους κλεισμένους στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν μια Μεγάλη Παρασκευή, με "βλέμματα παιδιών που δεν έχουν άλλα δάκρυα"!

 

 

Μέρες τώρα έπαψαν τα δάχτυλα

τα χάδια του έρωτα.

Σφίχτηκαν σε γροθιά

κι αντροκαλούνε τον ουρανό.

Όχι για ν΄ανοιξουνε τρύπες,

αλλά για να τον ταρακουνήσουνε

συθέμελα!

Εμείς δεν κλαίμε,

δεν απογοητευόμαστε,

δεν παρακαλούμε,

δε μένουμε στις ευχές.

Αρπάζουμε στις χούφτες μας

το σκοτάδι

και πασχίζουμε 

να το κάνουμε φώς!

Και πάλι, όταν γίνεις ποίημα, συμπληρώνει:

Αν οι φωνές που έχω μέσα μου,
αν οι πληγές που φωλιάζουν στην καρδιάμου,
αν οι οιμωγές που κουβαλώ στην σκέψη μου,
γίνουνε ποίηση,
θ' ανάψω πυρκαγιά στον κόσμο!

Να γιατί αγαπούμε την ποίηση! Να γιατί χρειαζόμαστε τους ποιητές!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Υστερόγραφα:

Η παραπάνω ποιητική συλλογή θα παρουσιαστεί στην Κρητική Εστία, (Στράβωνος 14 Παγκράτι) την Κυριακή 13 Οκτωβρίου (ώρα 7 μ.μ.). 

Ο Βαγγέλης Κακατσάκης γράφει καθημερινά εδώ και πολλά χρόνια στα Χανιώτικα Νέα, διατηρώντας την ξεχωριστή σε περιεχόμενο και ποιότητα γραφής στήλη "Στα πεταχτά", καθώς και εβδομαδιαία σελίδα με τακτικές συνεργασίες με σχολεία του Νομού Χανίων. 

Αξίζει επίσης να αναφέρω την πολύ καλή μορφή της έκδοσης από την Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης - Πυξίδα της Πόλης, που έχει ξεκινήσει μια αξιόλογη εκδοτική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια. Η ίδια Εταιρεία εκδίδει στα Χανιά και την πολύ καλή μηνιαία εφημερίδα Πυξίδα της πόλης .

Lawrence Ferlinghetti: Ατέλειωτη η λαμπρή ζωή του κόσμου!

Ατέλειωτη η λαμπρή ζωή του κόσμου

ατέλειωτος ο λατρευτός του βίος κι η ανάσα

οι λατρευτές του έμβιες υπάρξεις

ν' ακούν και να βλέπουν

να αισθάνονται και να νοούν

να γελούν και να χορεύουν

να τραγουδούν και να μιλούν

ατέλειωτα απογεύματα και βράδυα

αγάπης κι έκστασης κι απελπισίας

.....................................................
Ατέλειωτες οι μάχες του καλού και του κακού
τα χτυπήματα της μοίρας κι οι εκτροπές του μίσους
ατέλειωτα λάθη και αποτυχίες της τελικής έκρηξης
σ' ατέλειωτες κλιμακωτές αντιδράσεις
...........................................................................
Και γιαυτό τέλος δεν έχουν 
οι πύλες της γνώσης
κι οι καταράχτες του φωτός
στα αιθέρια ύψη του ανθρωπίνου πνεύματος
στο διάστημα μέσα μας
στα Άμστερνταμ του Γιν και Γιαν
Ατέλειωτα Ρουμπαγιάτ κι ατέλειωτες μακαριότητες
..............................................................................
Τις τελευταίες μέρες της Αλεξάνδρειας
Μια μέρα πριν το βατερλώ
ο χορός εξακολουθεί
υπάρχει εδώ ένας ήχος ήχος ονείρου μέσα στη νύχτα.

 Χείμαρρος τα λόγια του Λώρενς Φερλινγκέττι, σου θυμίζει κάτι από τον Ουώλτ Ουίτμαν, όπως σημειώνει και ο μεταφραστής του Γιώργος Μπλάνας που γράφει, προλογίζοντας την ποιητική συλλογή "Ατέλειωτη ζωή" (εκδ. Ελεύθερος Τύπος, 2010): 

 

"Η ποίησή του έκλεισε μέσα της όλη την ποιητική παράδοση της Αμερικής και εισηγήθηκε αυτό το ύφος που μάθαμε να αναγνωρίζουμε σαν Beat. Ποίηση ανισόπεδη, χαοτική, φτιαγμένη περισσότερο για απαγγελία παρά για ανάγνωση, συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα τεχνικά επιτεύγματα της παγκόσμιας ποιητικής παραγωγής και τα βαφτίζει μέσα σ' έναν σκληρό ειρηνιστικό λόγο που έρχεται απ' ευθείας απ' τον μεγάλο προφήτη των Beats τον Ουώλτ Ουίτμαν."

 
 Πικρόγλυκο και σαρκαστικό είναι το ποίημα που λέει:

Ο κόσμος είναι μέρος όμορφο
                να γεννηθείτε
αν δεν σας νοιάζει η ευτυχία
                κι αν δεν θέλετε
όλο χαρούμενοι να είστε
...........................................
 Ο κόσμος είναι  όμορφο μέρος
                 να γεννηθείτε
αν δεν σας νιάζει κάποιοι να πεθαίνουν
                  κάθε τόσο
ή ίσως μόνο να πεινούν
                                      κάποια στιγμή
πράγμα που δεν είναι και τόσο κακό
        αν δεν πρόκειται για σας
......................................................
  

Γεννημένος το 1919, ακτιβιστής, μαχητής για ειρήνη και ελευθερία, εκπρόσωπος της γενιάς των μπητ, εμπνευστής για τα προοδευτικά κινήματα της Αμερικής. 

Το 1953 δημιούργησε στο Σαν Φρανσίσκο τον ονομαστό εκδοτικό οίκο και βιβλιοπωλείο City Lights (να και μια αντιστοιχία, πρόσφατα διάβασα το βιβλίο "Οι Μέλισσες και η Σφήκα" του Γάλλου εκδότη και βιβλιοπώλη Francois Maspero, το βρήκα ν' αναφέρεται σε άλλο βιβλίο που παρουσιάζω εδώ). To City Lights υπάρχει ακόμη και μάλιστα φέτος γιορτάζει τα 60 χρόνια του με πλήθος εκδηλώσεων.

Ο Φερλινγκέτι μπροστά στο βιβλιοπωλείο του το 1955. (Πηγή:

Publishers as Enemies of the State: City Lights Books

http://foundsf.org/index.php?title=Publishers_as_Enemies_of_the_State:_City_Lights_Books)

Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς ότι από την αρχή και μέχρι σήμερα, αρχή του City Lights είναι η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, και γι' αυτό η υποστήριξη των απαγορευμένων βιβλίων, θεωρώντας ότι η απαγόρευση είναι ηλιθιότητα.

Ο Φερλινγκέττι εισήγαγε τα ποιητικά βιβλία τσέπης (έχουμε κι εμείς μια τέτοια προσπάθεια, πρόκειται για την Ποιητική Ανθολογία Παπύρου σε έκδοση Βίπερ, τη θυμόμαστε οι μεγαλύτεροι, την έχω αναφέρει σε παλαιότερη ανάρτηση, εδώ).

Σημείωση 1: Αν θέλουμε ν' αναζητήσουμε ελληνική αντιστοιχία, στο νου μας βέβαια έρχεται ο Νάνος Βαλαωρίτης. Δυο μόλις χρόνια νεώτερος ο δικός μας, παλιοί γνώριμοι εξάλλου, αφού και αυτός έζησε αρκετά χρόνια στο Σαν Φρανσίσκο.

Σημείωση 2: Έχει γυριστεί ένα ντοκυμαντέρ για τον Αμερικάνο ποιητή, πληροφορίες μπορούν να ανακτηθούν εδώ).

Αφού δεν ζης, σου εύχομαι την Αιώνια Μνήμη!

Έτσι απαντούσε η Μαύρη νεράιδα του κάστρου στο Λεύκωμα του 19χρονου επονίτη Στέφανου Σκαράκη μετά το θάνατό του το 1944, για την ερώτηση "Τι μου εύχεσθε;". Η ίδια κοπέλα είχε απαντήσει νωρίτερα για την ερώτηση "Τι όργανο προτιμάτε;": "Το μαγεμένο τσιγγάνικο βιολί που μόνο γι' αγάπη παίζει" Και συμπλήρωσε στη συνέχεια η ίδια: " Θα μου άρεσε και το ακκορντεόν, αν δεν μου θύμιζε τον βάρβαρο κατακτητή". Μα ... η Μοντέρνα καλόγρια προτιμά "Το βιολί της κοιλιάς", σημειώνοντας έτσι την πείνα που βιώνει.

Στην ερώτηση "Ποίον τέλος σας αρέσει;", η Κατίνα απαντά "Το τέλος του πολέμου". 

Τι "φρονούν περί του κτήτορος"; Μα... τα καλύτερα: "Γόης... και τρελά ερωτευμένος". "Αγοράκι πολύ όμορφο μα πρέπει να το προσέχουν οι γονείς του" γράφει η Μοντέρνα καλόγρια. "'Οτι έχει γίνει πολύ ενοχλητικός εις τον δρόμον της Χαλέπας, διότι τις κάνει και βγαίνουν όλες στα μπαλκόνια", γράφει το Αγριολούλουδο.

Η Marine του εύχεται: "Να πάρεις όταν γίνεις εντελώς κύριος και πάψης τις περασάδες σου από την Χαλέπα, το 12ον ψηφίον της αλφαβήτου· επίθετον πάλι δωδέκατον της αλφαβήτου".

Στο Λεύκωμα, που άρχισε να κυκλοφορεί ο νεαρός Στέφανος από το 1943, παρέλασαν νεράιδες, ιππότες, πριγκήπισσες, αετόπουλα, παιδιά όλα - οι σημερινοί γονείς μας και παπούδες μας - που μέσα στη φρίκη του πολέμου και της φασιστικής κατοχής πάλευαν και ήλπιζαν σ' ένα καλύτερο μέλλον.

Ο Στέφανος Σκαράκης (1925-1944)

Ο Στέφανος Σκαράκης ήταν δραστήριος Επονίτης, ομαδάρχης της 3ης ομάδας της ΕΠΟΝ στα Χανιά, έμενε στη συνοικία Τοπανά κοντά στη Νέα Χώρα. Τον έπιασαν την 1η Σεπτέμβρη του 1944 στη στοά απέναντι από την Τριμάρτυρη (τη Μητρόπολη Χανίων στην οδό Χάληδων), τον οδήγησαν στο κολαστήριο της Αγιάς και τον εκτέλεσαν μαζί με άλλους 53 Χανιώτες αγωνιστές. Ήταν 16 Σεπτεμβρίου 1944. Ο Στέφανος ήταν 19 χρονών. Ήταν "ο τελευταίος Επονίτης που έπεσε κάτω από τα βόλια εκτελεστικού αποσπάσματος των κατακτητών".

Αντλώ όλες τις παραπάνω πληροφορίες από το εξαιρετικό βιβλίο του Σταύρου Βλοντάκη Η "Οχυρά θέσις Κρήτης" : χρονικό της γερμανικής κατοχής στα Χανιά απ' τον Οχτώβρη του 1944 ως το Μάη του 1945 και της αγγλογερμανικής απ' το Μάη ως τον Ιούλη του 1945 (1976). Ο συγγραφέας, επονίτης ο ίδιος τότε, φιλόλογος στη συνέχεια, κατέγραψε με λεπτομέρειες αλλά και με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο την κατάσταση στο Νομό Χανίων μετά τον Οκτώβριο του 1944 που έφυγαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής από την υπόλοιπη Ελλάδα, ενώ ο μισός νομός Χανίων (καθώς και η νήσος Μήλος) παρέμειναν κάτω από γερμανική κατοχή μέχρι τον Μάιο του 1945, αλλά και υπό αγγλογερμανική κατοχή μέχρι τον Ιούλιο 1945! Αποκάλυψε το ρόλο όχι μόνο των Γερμανών κατακτητών (που έτσι κι αλλιώς ήταν δεδομένος), αλλά και των Άγγλων συμμάχων αλλά και των ντόπιων συνεργατών με τους κατακτητές, αυτών που κατέδιδαν αγωνιστές πατριώτες, που σκότωσαν το Μανόλη Πιμπλή, που συνέλαβαν το νεαρό Στέφανο Σκαράκη, αλλά και ντόπιων παλληκαράδων της ΕΟΚ που κάποιοι είχαν ως στόχο τους το ΕΑΜ, όπως ο γνωστός Παύλος Γύπαρης που απείλησε με το φοβερό "Επαέ θα το κάνομε Ρέθεμνος!"!!!

Από τα παραπάνω εμπνεύστηκε να γράψει το τελευταίο της μυθιστόρημα και η Μάρω Δούκα "Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ", στο οποίο βέβαια δίνει ρόλο και στο νεαρό Στέφανο.

Το Λεύκωμα του Στέφανου τριγύριζε ανάμεσα στους νέους της πόλης καιρό μετά την εκτέλεσή του. ΄Εγραφε το 1945 ο Άγρυπνος τιμωρός:

"Αν ζούσες, φτωχέ μου φίλε, θα σου ευχόμουν κάθε πράγμα που μπορεί να επιθυμήσει μια νεανική καρδιά. Αλλά οι βάρβαροι Ούννοι σε εδολοφόνησαν άνανδρα και τώρα δεν μου μένει να σου ευχηθώ άλλο παρά η αγνή σου ψυχή να εύρη την αιωνίαν ανάπαυσιν και το χώμα που σε σκεπάζει να είναι ελαφρόν. 

Αιωνία σου η μνήμη αείμνηστέ μας συναγωνιστή Στέφανε."

Αιώνια μνήμη για τον Στέφανο Σκαράκη (19χρονος επονίτης, εκτελέστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1944, αγωνιζόταν να φύγουν οι φασίστες από την Ελλάδα)

Αιώνια μνήμη για τον Κώστα Γεωργάκη (Κερκυραίος φοιτητής, αυτοπυρπολήθηκε στη Γένοβα στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, διαμαρτυρόμενος για τη χούντα στην Ελλάδα)

Αιώνια μνήμη για τον Παύλο Φύσσα (34χρονος μουσικός και εργατόπαιδο από τις γειτονιές του Πειραιά, δολοφονήθηκε από τους φασίστες στις 17 Σεπτεμβρίου 2013, γιατί έγραφε και τραγουδούσε αντιφασιστικά τραγούδια, γιατί ήταν αντιφασίστας, γιατί ήθελε να μην ξανάρθει φασισμός)

Αφού δεν ζήτε, σας υπόσχομαι την Αιώνια Μνήμη! 

Κάτω ο φασισμός!

Παπουτσόσυκα και σταφύλια: τα Φρούτα του καλοκαιριού

Παπουτσόσυκο, το Φρούτο με το κεχριμπαρένιο χρώμα!

Φέτος έφτιαξα και μαρμελάδα!

Παπουτσόσυκο λέμε το φραγκόσυκο στην Κρήτη, έχει και πολλές άλλες ονομασίες, έχω γράψει κι εδώ.

Σταφύλι, το άλλο Φρούτο του καλοκαιριού!

Το κλήμα που ξεχειλίζει ζωή!

Ο μούστος που βράζει...

... και το πετουμέζι για τις κρύες μέρες του χειμώνα!

Μια αναφορά στην έννοια της ζωντανής βιβλιοθήκης το 1854!

Ο Εντμόντ Αμπού (Edmond About) ήταν Γάλλος αρχαιολόγος. Ήρθε στην Ελλάδα τη διετία 1852-53, ταξίδεψε σε πολλά μέρη του τότε ελληνικού βασιλείου και περιέγραψε τις εντυπώσεις του στο βιβλίο του “La Grèce contemporaine”, το οποίο εκδόθηκε στη Γαλλία το 1854 και σε δεύτερη έκδοση το 1855. Το βιβλίο μεταφράστηκε στην ελληνική εκατό και πλέον χρόνια αργότερα από τον Α. Σπήλιο με πρόλογο, επιμέλεια και σχολιασμό του Τάσου Βουρνά και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αφοί Τολίδη με τον τίτλο “Η Ελλάδα του Όθωνος. “Η σύγχρονη Ελλάδα” 1854” (δυστυχώς, όπως στα περισσότερα βιβλία που εκδόθηκαν μέχρι τη δεκαετία του '70, δεν υπάρχει έτος έκδοσης ούτε άλλη πληροφορία ενδεικτική της περιόδου έκδοσης, πέραν της αναφοράς από τον Βουρνά στον πρόλογο του 1972 ως έτους έκδοσης άλλου βιβλίου στο οποίο παραπέμπει).

Ο Αμπού ασχολείται με όλες τις πλευρές της ζωής στην Ελλάδα, Περιγράφει τόπους, ανθρώπους, καταστάσεις, ήθη και έθιμα. Είναι καλός γνώστης του ελληνικού πολιτισμού και συχνά παραπέμπει σε στοιχεία από την αρχαιότητα. Ο συγγραφέας, με τη ματιά του εξωτερικού παρατηρητή, με τη ματιά βεβαίως του Γάλλου που θεωρεί ότι οι Έλληνες χρωστούν πολλά για την ανεξαρτησία τους στις Μεγάλες Δυνάμεις και κυρίως στους Γάλλους, περιγράφει με στοιχεία την πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση της εποχής, διατυπώνει και τις προσωπικές του απόψεις για τα προβλήματα και τις κακοδαιμονίες που υπάρχουν, αποδίδοντάς τα σε μεγάλο βαθμό στην οθωμανική κυριαρχία και στο ρόλο αυτών που κυβέρνησαν μετά την ανεξαρτησία με έμφαση στη βασιλεία του Όθωνα. Το βιβλίο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και σε πολλά σημεία, δυστυχώς, σκέφτεται ο αναγνώστης ότι είναι “σαν να μην πέρασε μια μέρα”, συγκρίνοντας με τη σημερινή κατάσταση. Είναι κι ένα βάλσαμο, κι ας κατηγορήθηκε κάποτε ως προϊόν μισελληνισμού, απέναντι στις θεωρίες του άχρηστου Έλληνα όπου κυριαρχούν η απαξίωση και η αναξιοπρέπεια.

Εδώ θα ήθελα μόνο να απομονώσω ένα στοιχείο από τις πολλές αφηγήσεις που κάνει όταν επισκέπτεται τους τόπους της Ελλάδας. Συχνά ο Αμπού με τη συνοδεία του (και περιγράφει πολύ όμορφα και παραστατικά πώς ταξίδευαν την εποχή εκείνη, εξοπλισμός, συνοδοί-ταχυδρόμοι κτλ.) ταξίδευε για μέρες στα χωριά της Πελοποννήσου που φαινόταν ν' αγαπά ιδιαίτερα για τις πολλές φυσικές της ομορφιές και το ιστορικό βάρος που κουβαλούν οι τόποι της.

Έτσι, στο κεφάλαιο που αναφέρεται στη σχέση των Ελλήνων με τα γράμματα και τη μόρφωση, αναφέρει ότι έχουν “μυαλό τόσο όσο κανένας λαός του κόσμου”. Κι ένας λαός, λέει, “που έχει εξυπνάδα και φιλότιμο είναι ένας λαός για τον οποίο δεν πρέπει διόλου ν' απελπίζεται κανείς”. Σ' ένα από τα ταξίδια στα βουνά της Αρκαδίας, λοιπόν, οι αγωγιάτες έχασαν το δρόμο και βρέθηκαν “σ' ένα απόκρημνο χωριό, μακριά από στρωμένους δρόμους και από την κυκλοφορία των ταξιδιωτών: οι κάτοικοι δεν θυμούνταν να έχουν δει ένα ευρωπαϊκό ρούχο”. Τους παρέλαβε τότε ο δάσκαλος του χωριού και άρχισε να τους διηγείται όλες τις μυθολογικές δόξες του τόπου: για τον Ερμή που γεννήθηκε σε τούτο το βουνό και που έκλεψε τα βόδια του Απόλλωνα, για τον Ηρακλή που έφτασε τον κάπρο του Ερύμανθου “εκεί κάτω πίσω από την εκκλησία”, για τον Πάνα που ήταν από τη Γορτυνία και κυνηγούσε τη Σύριγγα στις όχθες του Λάδωνα...

Αλλά επειδή, όπως λέει ο Αμπού, οι Έλληνες “έχουν ίση προθυμία να αφηγούνται εκείνο που ξέρουν και να μαθαίνουν εκείνο που αγνοούν”, μόλις τέλειωσε ο δάσκαλος τις ιστορίες του (“που μας μάθαινε πράγματα που τα ξαίραμε καλύτερα από εκείνον”), ζήτησε να κάνει κι ο ίδιος μερικές ερωτήσεις.

Γράφει ο Αμπού:

“Αν καμιά φορά πόθησα να είμαι μια ζωντανή εγκυκλοπαίδεια, αυτό έγινε κατά τη διάρκεια της εξέτασης που ο καλός αυτός άνθρωπος με έκανε να υποστώ. Όλα τα νιάτα του τόπου άκουγαν άπληστα τις απαντήσεις μου και δεν παρέλειπαν μια τόσο καλή ευκαιρία για να μορφωθούν. Αν κάποιος μ' άφηνε να ξεκουραστώ μια στιγμή, όλοι οι γείτονές του του πρότειναν νέες ερωτήσεις. Έπρεπε να τους μιλήσω για τη Γαλλία, για το Παρίσι, για τα μεγάλα ποτάμια μας, για τους σιδηρόδρομους, τα αερόστατα, για την Αγγλία και για την Κίνα, και κυρίως για την Καλιφόρνια. Η περιέργειά τους δεν ήταν πολύ αμαθής και οι ερωτήσεις τους οι ίδιες έδειχναν ότι ήξαιραν αρκετά πράγματα. Άκουγαν τις απαντήσεις μου μέσα σε μιά θυελλώδη σιωπή και τις μεταδίδανε σε κείνους που ήτανε πολύ μακρυά για να μ' ακούνε. Έτσι ασφαλώς θα άκουγαν τον Ηρόδοτο όταν διηγούνταν τα θαύματα της Αιγύπτου και της Ινδίας σ' αυτό το λαό τον ζυμωμένο με περιέργεια και εξυπνάδα”.

Μια όμορφη μουσική βραδιά στον Άη Μαθιά Κέρκυρας με τον πολυφωνικό χορό Κυνοπιαστών “Γειτονία”

Ήταν μια όμορφη βραδιά στις 27 Ιουλίου 2013 στη θέση Κάτω Πηγάδι του Άη Μαθιά Κέρκυρας. Η Φιλαρμονική του Χωριού είχε διοργανώσει, σε συνεργασία με την Εστία Ιστορίας και Πολιτισμού Κυνοπιαστών “Γ. & Κ. Δαφνής” μια όμορφη βραδιά με παραδοσιακά τραγούδια της Κέρκυρας.

Η Εστία των Κυνοπιαστών, με την ακάματη πρωτοβουλία του κ. Στέφανου Πουλημένου, έχει αναζητήσει τοπικά στοιχεία από την ιστορία και την παράδοση του νησιού κι έχει δημιουργήσει τον Πολυφωνικό χορό Κυνοπιαστών “Γειτονία”, με γυναίκες του χωριού που τραγουδάνε, αυθεντικά, χωρίς μικρόφωνα, παραδοσιακά τραγούδια της Κέρκυρας. 

Τις συνοδεύουν μόνο δυο κιθάρες, γυρνάνε σε όλο το νησί, προσφέροντας όμορφες βραδιές στους παρευρισκόμενους, νοσταλγικές στιγμές στους μεγαλύτερους, αλλά και γνώση της συνέχειας στους νεότερους.

Οι ετοιμασίες στο Κάτω Πηγάδι λίγο πριν αρχίσει η γιορτή

Στον Άη Μαθιά η Φιλαρμονική του χωριού είχε την ιδέα να συγκεντρωθούν στο Κάτω Πηγάδι, εκεί που “στα παλιά τα χρόνια” πήγαιναν για νερό οι χωριανοί, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Οι κάτοικοι του χωριού ενθουσιάστηκαν, ειδικά δε οι κατωχωρίτες είχαν χρόνια πολλά να δουν τόσο κόσμο στη γειτονιά τους.

Πριν από κάθε τραγούδι, ο κ. Πουλημένος μας διηγούνταν την ιστορία του, μας έλεγε πότε και πού τραγουδιόταν αλλά και πού το βρήκανε.

Για κάθε τραγούδι μια ιστορία κι ένας τόπος. Τραγούδια τση αγάπης, του γάμου, τση δουλειάς, τση παρέας, τσ' ελιάς, καθιστικά, των πανηγυριών, ακριτικά, παραλογές, αποκριάτικα, λαϊκοθρησκευτικά, μοιρολόγια. Τραγούδια της Μέσης Κέρκυρας, των Καστελάνων Μέσης, του Κάτω Γαρούνα, του Σωκρακίου, της Επίσκεψης, των Καλαφατιώνων, του Γαστουρίου, των Χωροεπισκόπων, των Αυλιωτών κ.ά. Αλλά και οι εκδοχές: Κυνοπιαστών, Σιναράδων, Καμάρας, Κάτω Γαρούνα, Πέλεκα, Αυλιωτών, καθώς και η Κερκυραϊκή εκδοχή σε γνωστά τραγούδια άλλων περιοχών. 

Πλούτος τραγουδιών, πλούτος λαϊκού πολιτισμού. Κι ένα σημαντικό στοιχείο που πρόσθεσε στο τέλος ο κ. Πουλημένος. Τα τραγούδια αυτά είναι όλα στην ελληνική, δεν υπάρχουν ξένα γλωσσικά στοιχεία σε κανένα τραγούδι, ένδειξη, είπε ο ίδιος, ότι και στην Κέρκυρα η γλώσσα του λαού ήταν η ελληνική.

Ήταν πραγματικά μια όμορφη ζεστή βραδιά. Η Κέρκυρα έχει παράδοση στη μουσική και στο τραγούδι, φιλαρμονικές και χορωδίες έχουν τα περισσότερα χωριά και οι Κερκυραίοι ξέρουν να τραγουδάνε καλά (και όχι ... "από τη μύτη" σαν τους υπόλοιπους Έλληνες, όπως έγραφε ο Εντμόντ Αμπού το 1854!). Άξιες οι γυναίκες των Κυνοπιαστών και άξιοι όλοι οι συντελεστές που μας έφεραν κοντά σ' ένα το κομμάτι του λαϊκού πολιτισμού μας.

Οι ιστορίες που θυμήθηκαν οι μεγαλύτεροι για το Κάτω Πηγάδι μου θύμισε τις εικόνες του Μάρκου Ζαβιτσάνου με τις σταμνοφόρες γυναίκες στα βιβλία του Κωνσταντίνου Θεοτόκη.

Για τη βραδιά στον Άη Μαθιά υπάρχουν πολλές πληροφορίες και στον ιστότοπο της Εστίας Κυνοπιαστών.