 |
| Διάβασα τον Άρχοντα των Μυγών στην έκδοση του Καστανιώτη σε μετάφραση από τη Ρένα Χατχούτ |
Το μυθιστόρημα του Βρετανού συγγραφέα Γουίλιαμ Γκόλντινγκ αναφέρεται στις περιπέτειες για τη διαβίωσή τους μιας παρέας παιδιών που είναι οι μόνοι επιζώντες όταν αεροπλάνο στο οποίο επέβαιναν έπεσε σ' ένα έρημο νησί. Τα παιδιά, ως μικροί Ροβινσώνες (αρχικά), πασχίζουν να οργανώσουν τη ζωή τους, αναζητούν τροφή και καταφύγιο. Ορίζεται ο αρχηγός, υπάρχουν διαδικασίες στις συναντήσεις, τηρούνται ιεραρχίες. Και στην πορεία, διαμορφώνονται σχέσεις ανταγωνισμού, εμφανίζονται συμπεριφορές όπως στους μεγάλους, με πολύ κακά αποτελέσματα. Η παιδικότητα εξαφανίζεται, ή μάλλον καλύπτεται από τις συμπεριφορές αυτές, αν και αρκετές φορές τα παιδιά αναπολούν στιγμές της "κανονικής" ζωής τους.
Σχηματίζονται φατρίες με ξεχωριστούς αρχηγούς, γίνονται "άγριοι" και βάφουν τα πρόσωπά τους λες και αντιγράφουν ταινίες που έχουν δει ή βιβλία που έχουν διαβάσει, κυνηγιούνται, χτυπιούνται, οδηγούνται σε φόνους και όλα αυτά αναζητώντας το θεριό, πού τι είναι, μια γουρουνοκεφαλή! Ανατριχιαστικό. Αναρωτιέμαι, πώς μπορούν τα παιδιά να φτάνουν σε τέτοιες σκηνές βίας! Η αλήθεια είναι ότι σήμερα παρατηρούνται σε μεγάλη έκταση καταστάσεις βίας ανάμεσα στα παιδιά, και τα αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις είναι τραγικά.
Όμως, το βιβλίο γράφτηκε το 1954, η τηλεόραση δεν είχε απλώσει τα πλοκάμια της ακόμη, ο κινηματογράφος δεν έδινε ταινίες βίας (τουλάχιστον σε σύγκριση με μερικές δεκαετίες αργότερα), όμως φαίνεται ο Παγκόσμιος πόλεμος που ήταν λίγα χρόνια πριν και οι "ψυχροί" και "θερμοί" πόλεμοι της δεκαετίας του '50 έκαναν κι αυτοί τη δουλειά τους. Ή μήπως ισχύει αυτό που ο ίδιος ο συγγραφέας είχε πει: «ο άνθρωπος παράγει το κακό όπως η μέλισσα παράγει το μέλι»; Θυμάμαι τις ίδιες πάνω κάτω σκέψεις είχα κάνει όταν πριν πολλά χρόνια διάβασα το "νεαρό Τέρλες" του Μούζιλ (εκεί βέβαια, αναδεικνύονται και άλλα στοιχεία της συμπεριφοράς των αγοριών πέραν της βίας).
Πάντως, το βιβλίο έχει εντυπωσιακές περιγραφές, με λεπτομέρειες που λες κι ο συγγραφέας έζησε μια τέτοια εμπειρία και έζησε σε τόπο σαν αυτό που περιγράφει. Αξίζει να διαβαστεί. Και ο προβληματισμός παραμένει. Τα παιδιά αντιγράφουν τον κόσμο των μεγάλων, κι ο κόσμος αυτός είναι κόσμος διχασμού και βίας;